Hệ thống tên lửa ở Franz Josef Land, Nga năm 2021.
Theo New York Times, thông thường, các ống phóng tên lửa nằm ngang và đây là dấu hiệu cho thấy tên lửa chưa sẵn sàng. Nhưng khi ống phóng tên lửa sẵn sàng, chúng sẽ hướng thẳng lên không trung. Ống phóng tên lửa của Nga tại sân bay Dzhankoi ở Crimea đã vào vị trí này ngày 10/2.
Trong một bức ảnh do Radar Khẩu độ Tổng hợp (SAR) của Capella Space chụp ngày 17/2, có thể thấy các hệ thống S-400 đang ở vị trí khai hỏa, sẵn sàng phóng tên lửa.
Ông Steven De La Fuente, nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Quốc tế Middlebury tại Monterey, cho biết: “Mặc dù Chính phủ Nga tiếp tục tuyên bố rằng họ sẽ rút quân khỏi khu vực, nhưng tôi cho rằng Nga chưa ở trạng thái thả lỏng. Những hình ảnh này cho thấy lực lượng quân sự của Nga vẫn trong tình trạng cảnh giác và sẵn sàng tấn công”.
Hình ảnh từ các công ty vệ tinh thương mại là một nguồn thông tin quan trọng khi căng thẳng gia tăng khi Nga tăng cường hoạt động quân sự ở khu vực gần biên giới với Ukraine. Khác với hình ảnh trên cao truyền thống, các vệ tinh SAR của Capella Space có thể giám sát các địa điểm ngay cả khi có mây che phủ, như trường hợp thường xảy ra trong những tuần gần đây ở Ukraine.
Các chuyên gia khác cũng đã hoài nghi tuyên bố rút quân của Nga. Một phân tích trên trang của Janes, công ty tình báo quốc phòng, kết luận rằng không có dấu hiệu nào cho thấy Nga bắt đầu rút quân quy mô lớn.
Janes đã phân tích hình ảnh vệ tinh, các bài đăng trên mạng xã hội và video của chính phủ Nga. Ông Thomas Bullock, một nhà phân tích tình báo cấp cao của Janes, cho rằng các đoạn video của Nga không giúp đưa ra kết luận chính xác.
Janes cho biết họ đã theo dõi việc triển khai các hệ thống phòng không, pháo tầm xa và các đơn vị lục quân di chuyển đến các địa điểm cách biên giới Ukraine khoảng 29km, cũng như quá trình triển khai các trực thăng vận tải và tấn công đến địa điểm cách biên giới Ukraine 25 km.
Video xe tăng Nga rút khỏi vị trí (nguồn: RT):
Về phần mình, ngày 18/2, Bộ Quốc phòng Nga thông báo bắt đầu rút thêm xe tăng và các xe bọc thép khác ra khỏi các khu vực gần biên giới với Ukraine. Thông báo của Bộ Quốc phòng Nga khẳng định các đơn vị xe tăng của Quân khu miền Tây đã quay trở về căn cứ thường trực tại tỉnh Nizhny Novgorod sau khi hoàn thành các bài tập theo kế hoạch. Bộ Quốc phòng Nga cũng cho biết 10 máy bay chiến đấu đã rút khỏi Bán đảo Crimea.
Trước đó, ngày 16/2, Bộ Quốc phòng Nga xác nhận các cuộc tập trận tại Bán đảo Crimea đã kết thúc và các binh sĩ đang quay trở lại các đơn vị đồn trú. Thông báo cho biết các đơn vị của Quân khu miền Nam đang di chuyển về các điểm đóng quân thường trực sau khi hoàn thành nhiệm vụ tham gia các cuộc tập trận chiến thuật định kỳ.
Căng thẳng leo thang trong quan hệ Nga và phương Tây thời gian gần đây khi Mỹ và NATO cho rằng có khả năng Nga triển khai hành động quân sự đối với Ukraine. Phía Moskva luôn bác bỏ và khẳng định những cáo buộc trên là động thái gây leo thang căng thẳng vô căn cứ, đồng thời nhấn mạnh Nga không đe dọa bất cứ quốc gia nào. Theo quan điểm của Moskva, việc NATO vẫn đang tìm cách mở rộng về phía Đông và đưa vũ khí vào lãnh thổ Ukraine cũng đang đe dọa trực tiếp đến an ninh của Nga.
Hiện nay, các bên tiếp tục nỗ lực ngoại giao con thoi để giảm căng thẳng tình hình liên quan Ukraine. Ngày 19/2, người phát ngôn Nhà Trắng Jen Psaki cho biết Tổng thống Joe Biden sẽ triệu tập cuộc họp Hội đồng An ninh Quốc gia trong ngày 20/2 để thảo luận về tình hình tại Ukraine. Bà Psaki thông báo: “Tổng thống Biden tiếp tục theo dõi diễn biến tại Ukraine và những thông tin trên thực địa được Hội đồng An ninh Quốc gia cập nhật thường xuyên”. Theo Nhà Trắng, ông Biden đã nhận được các thông tin từ các cuộc họp tại Hội nghị an ninh Munich (Đức), trong đó có các cuộc họp với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov sẽ có cuộc gặp với người đồng cấp Mỹ Antony Blinken vào ngày 24/2 tới. Ngoại trưởng Mỹ nhấn mạnh sẽ nỗ lực tìm kiếm biện pháp ngoại giao để giải quyết tình hình liên quan Ukraine.
Tổng thống Ukraine Zelenskiy đã có cuộc điện đàm khẩn cấp với người đồng cấp Pháp Emmanuel Macron để thảo luận về các biện pháp làm giảm leo thang căng thẳng nhanh chóng cũng như giải quyết các vấn đề chính trị-ngoại giao ở miền Đông Ukraine. Tại cuộc điện đàm, ông Zelenskiy khẳng định sẵn sàng đối thoại với Moskva. Phủ Tổng thống Pháp cho biết theo kế hoạch, ông Macron sẽ có cuộc điện đàm với người đồng cấp Nga Vladimir Putin vào lúc 10h00 GMT (tức 17h00 giờ Hà Nội).