Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu tại Nhà Trắng. Ảnh: Kyodo/TTXVN
Phát ngôn của nhà lãnh đạo được đưa ra trong bối cảnh Mỹ đang tìm cách xoa dịu phản ứng của Israel trước cuộc tấn công tên lửa của Iran ngày 1/10 và ngăn chặn xung đột khu vực đang leo thang nhanh chóng.
Theo báo Anh Guardian, nhà ngoại giao hàng đầu của Israel tại Liên hợp quốc cảnh báo Israel sẽ có hành động đáp trả “mạnh hơn so với những gì Tehran tưởng tượng” trước cuộc tấn công với gần 200 tên lửa đạn đạo của Iran.
Cùng ngày, Tham mưu trưởng Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) Trung tướng Herzi Halevi cảnh báo: “Chúng tôi có khả năng tiếp cận và tấn công bất kỳ điểm nào ở Trung Đông”.
Tại Tel Aviv, Thủ tướng Benjamin Netanyahu đã triệu tập một cuộc họp với các quan chức an ninh hàng đầu tại trụ sở quốc phòng Israel, Kirya vào chiều 2/10 để thảo luận về các phương án của nước này sau các cuộc trò chuyện với Washinhgton.
Một điểm chắc chắn là Washington chấp nhận Israel sẽ thực hiện một phản ứng quân sự đối với loạt tên lửa của Iran. Tuy nhiên, chính quyền Tổng thống Biden lo ngại một phản ứng lớn của Israel, đặc biệt là phản ứng nhắm vào các cơ sở hạt nhân của Iran, có thể khiến căng thẳng khu vực leo thang hơn nữa và kéo lực lượng Mỹ tham gia vào một cuộc xung đột rộng lớn hơn.
Hầu như tất cả tên lửa của Iran phóng vào ngày 1/10 đều bị hệ thống phòng không nhiều lớp của Israel đánh chặn. Trường hợp tử vong duy nhất là một người Palestine thiệt mạng do các mảnh vỡ rơi xuống Bờ Tây. Tuy nhiên, một số lượng tên lửa không xác định đã rơi xuống hoặc gần các căn cứ không quân của Israel tại Nevatim và Tel Nof, làm hư hại các tòa nhà văn phòng và các khu vực bảo trì khác.
Trước cuộc tấn công, Washington đã đưa ra cảnh báo trước đó vài tiếng. Sau đó, các quan chức Mỹ cũng đã tiến hành các cuộc đàm phán khẩn cấp với những người đồng cấp Israel về phản ứng tiềm tàng.
Bên cạnh việc cân nhắc các địa điểm hạt nhân khi xét về tác động tàn phá của chúng khi bị tấn công, Israel được cho là đang xem xét tấn công vào các cơ sở dầu mỏ của Iran, cũng như không kích các căn cứ quân sự hoặc tiến hành các vụ ám sát có chủ đích.
Ngày 2/10, Hội đồng bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) đã triệu tập nhóm họp để thảo luận về cuộc xung đột ngày càng tồi tệ. Tổng Thư ký António Guterres cảnh báo “thời gian không còn nhiều” và “các hành động bạo lực ăn miếng trả miếng chết người phải dừng lại”.
Trong một bức thư gửi cho HĐBA LHQ, Iran lập luận cuộc tấn công của mình là hành động tự vệ, cho rằng hành động này “hoàn toàn tuân thủ nguyên tắc theo luật nhân đạo quốc tế, chỉ nhắm mục tiêu vào các cơ sở quân sự và an ninh của chế độ bằng các cuộc tấn công tên lửa phòng thủ”.
Đại sứ Israel tại LHQ Danny Danon đã lên tiếng bác bỏ tuyên bố trên, mô tả cuộc tấn công tên lửa của Iran là một cuộc tấn công có tính toán nhằm vào dân thường.
“Israel sẽ đáp trả. Phản ứng của chúng tôi sẽ mang tính quyết định và sẽ gây đau đớn, nhưng không giống như Iran, chúng tôi sẽ hành động hoàn toàn tuân thủ luật pháp quốc tế”, Đại sứ Danon nói với các phóng viên.
Nguy cơ khủng hoảng lan rộng Trung Đông diễn ra vào thời điểm khó khăn đối với Tổng thống Joe Biden, khi còn chưa đầy 5 tuần nữa Mỹ bước vào cuộc bầu cử gay cấn và Tổng thống Biden hy vọng sẽ chuyển giao “ngọn đuốc” Nhà Trắng cho phó tổng thống Kamala Harris.
Trong khi thể hiện sự ủng hộ từ trước đến nay đối với Israel, Tổng thống Biden đang tìm cách ngăn chặn Mỹ trực tiếp bị lôi kéo vào một cuộc xung đột với Iran khi biết rõ rằng Israel coi chương trình hạt nhân của Iran là một mối đe dọa tiềm tàng nhưng không thể gây ra thiệt hại đáng kể cho nước này về mặt quân sự.
Ali Vaez, giám đốc dự án Iran tại Nhóm Khủng hoảng Quốc tế, cho biết: “Tôi nghĩ thành công ấn tượng của Israel là đã lôi kéo một số người trong chính quyền Tổng thống Biden xem xét các lựa chọn làm suy yếu Iran và các đồng minh của nước này trong khu vực bằng việc nhắm mục tiêu vào chương trình hạt nhân của Iran. Cho dù Mỹ có liên quan hay không, một cuộc tấn công như vậy chắc chắn sẽ là giọt nước tràn ly trong quyết định chính trị về việc phát triển khả năng răn đe của Iran”.