Bão Melissa kèm mưa lớn nhấn chìm nhiều ngôi nhà trong biển nước ở Jamaica. Ảnh: Reuters/TTXVN
Số liệu thống kê tính đến ngày 4/11 cho thấy ít nhất 75 người thiệt mạng do bão Melissa trên toàn khu vực Caribe, trong đó có 32 người ở Jamaica và 43 người ở Haiti. Mặc dù bão không đổ bộ trực tiếp vào Haiti nhưng quốc gia này hứng chịu mưa lớn kéo dài, gây lũ quét và ngập lụt trên diện rộng. Gần 12.000 ngôi nhà bị ngập, nhiều tuyến đường bị chia cắt và nhiều khu vực dân cư mất nguồn nước sinh hoạt.
Theo công ty cung cấp dịch vụ dự báo thời tiết AccuWeather, ước tính tổng thiệt hại tại khu vực Caribe lên tới 48-52 tỷ USD, trong đó, Jamaica được cho là chịu thiệt hại nặng nề nhất. Theo công ty phân tích dữ liệu Verisk, ước tính con số thiệt hại được bảo hiểm là từ 2,2 - 4,2 tỷ USD.
Trong tuyên bố đưa ra ngày 4/11, Thủ tướng Jamaica Andrew Holness cho biết siêu bão Melissa đã gây thiệt hại nặng nề khi tàn phá nhiều nhà cửa và cơ sở hạ tầng quan trọng, với giá trị ước tính tương đương khoảng 28-32% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Jamaica trong năm 2024 (tức khoảng 6-7 tỷ USD). Theo Thủ tướng Holness, con số này mới chỉ là ước tính ban đầu, khi nhiều khu vực vẫn bị chia cắt do hư hại nghiêm trọng. Ông cảnh báo chi phí khắc phục hậu quả có thể khiến tỷ lệ nợ công trên GDP của Jamaica tăng mạnh, buộc chính phủ phải tạm thời đình chỉ một số quy định tài khóa khẩn cấp. Ông cảnh báo tăng trưởng kinh tế ngắn hạn của Jamaica có thể giảm 8%-13%.
Bão Melissa làm hư hỏng trạm bán xăng ở Montego Bay, Jamaica. Ảnh: THX/TTXVN
Hiện Chính phủ Jamaica đã thiết lập các cơ chế tín dụng và bảo hiểm tương tự như sau bão Beryl hồi năm ngoái, đồng thời đang tìm kiếm sự hỗ trợ tài chính từ các nước trong khu vực, các tổ chức phát triển và khu vực tư nhân. Ông Holness cam kết quá trình tái thiết sẽ hướng đến việc xây dựng cơ sở hạ tầng có khả năng chống chịu tốt hơn trước những tác động ngày càng trầm trọng do biến đổi khí hậu gây ra, trong đó có việc chôn ngầm hệ thống điện và miễn thuế nhập khẩu cho các thiết bị năng lượng tái tạo như tấm pin Mặt Trời.
Thống kê của Liên hợp quốc (LHQ) cho thấy hơn 1,5 triệu người ở Jamaica bị ảnh hưởng, trong đó khoảng 360.000 người cần hỗ trợ lương thực. Hệ thống y tế nước này cũng chịu sức ép lớn khi nhiều bệnh viện và cơ sở y tế bị hư hại, buộc Tổ chức Y tế liên châu Mỹ (PAHO) phải cử đội ứng phó khẩn cấp đến hỗ trợ. Tại Haiti, Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp LHQ (FAO) ghi nhận thiệt hại nặng nề đối với cây trồng và cơ sở hạ tầng phục vụ ngành đánh bắt thủy sản, làm trầm trọng thêm tình trạng mất an ninh lương thực tại quốc gia này.
Tại Cuba, giới chức đã sơ tán hàng trăm nghìn người trước khi bão đổ bộ vào gần thành phố Santiago. Mặc dù không ghi nhận thương vong, song Cuba chịu thiệt hại đáng kể về nhà cửa, mùa màng và hạ tầng.
Cùng ngày, Bộ Ngoại giao Mỹ thông báo hỗ trợ khẩn cấp 24 triệu USD cho các nước Caribe bị ảnh hưởng, gồm 12 triệu USD cho Jamaica, 8,5 triệu USD cho Haiti, 3 triệu USD cho Cuba và 500.000 USD cho Bahamas. Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết đã cử các nhóm chuyên trách đến hỗ trợ ứng phó khẩn cấp và đánh giá nhu cầu nhân đạo sau khi siêu bão Melissa với cường độ bão cấp 5, cấp cao nhất trên thang bão Saffir-Simpson, gây tàn phá trên diện rộng.
Các nhà khoa học cho rằng hiện tượng nóng lên của bề mặt đại dương do phát thải khí nhà kính khiến các cơn bão hình thành và mạnh lên nhanh hơn. Trong nhiều năm qua, các nhà lãnh đạo khu vực Caribe đã kêu gọi các quốc gia phát triển hỗ trợ tài chính hoặc giảm nợ cho các nước dễ bị tổn thương nhằm bù đắp thiệt hại do biến đổi khí hậu.