Công nhân lắp ráp xe tăng trên sàn sản xuất tại nhà máy Uralvagonzavod ở vùng Urals, Nga. Ảnh: Sputnik
Bản cập nhật hàng năm về ngành công nghiệp vũ khí của SIPRI cho thấy Nga đã tụt xuống vị trí thứ 3 - sau Pháp và Mỹ - trong số các nhà xuất khẩu vũ khí lớn nhất thế giới. Đây là lần đầu tiên Moskva bị tụt hạng kể từ khi tổ chức này bắt đầu thống kê dữ liệu.
Cụ thể, xuất khẩu vũ khí của Nga trong giai đoạn 2019 - 2023 đã giảm 53% so với giai đoạn năm 2014 - 2018.
“Sự suy giảm diễn ra nhanh chóng trong suốt 5 năm qua”, SIPRI khẳng định đồng thời cho biết thêm rằng số lượng khách hàng quan trọng của Nga đã giảm từ 31 xuống còn 12 quốc gia trong giai đoạn này.
Ông Pieter D. Wezeman, nhà nghiên cứu cấp cao của Chương trình Chuyển giao Vũ khí SIPRI, nhận định triển vọng đối với Moskva rất ảm đạm.
“Chúng ta sẽ chứng kiến những thách thức rất lớn đối với nỗ lực tiếp tục trở thành nhà cung cấp vũ khí lớn trên thế giới. Tất nhiên, tình hình có thể thay đổi nhanh chóng. Các đơn đặt hàng lớn mới có thể xuất hiện. Nhưng chúng tôi vẫn chưa thấy chúng. Với một số đơn đã đặt hàng , chúng ta chỉ cần chờ xem Nga có giao hàng hay không”, ông Wezeman nói.
Cuộc xung đột giữa của Nga với Ukraine vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại sau 2 năm, đã gây tác động lớn đến nguồn tài nguyên công nghiệp quân sự của Moskva.
Ngoài ra, ngành công nghiệp trong nước và thương mại ở nước ngoài của Nga đã bị hạn chế bởi các lệnh trừng phạt của phương Tây. Mặc dù Moskva đã tìm các phá bỏ các lệnh trừng phạt, nhưng việc bị hạn chế tiếp cận công nghệ phương Tây đã làm suy yếu hoạt động sản xuất vũ khí tiên tiến hơn của nước này.
“Câu hỏi đặt ra là ngành công nghiệp vũ khí Nga có thể đáp ứng đồng thời nhu cầu trong nước và xuất khẩu của Nga ở mức độ nào, đồng thời cũng tính đến các biện pháp trừng phạt liên quan đến công nghệ mà Nga vẫn cần để sản xuất vũ khí cũng như phương thức thanh toán trong điều kiện bị cấm vận”, ông Wezeman cho hay.
Năm ngoái, nhà sản xuất vũ khí lớn nhất của Nga Rostec tuyên bố nước này đã tăng cường sản xuất gấp hơn 10 lần một số loại vũ khí để cung cấp cho quân đội sử dụng ở Ukraine, trong đó có tên lửa, máy bay không người lái, phương tiện chiến đấu và pháo.
Ông Bekhan Ozdoev, Giám đốc công nghiệp của tổ hợp vũ khí thuộc Rostec, cho biết khối lượng sản xuất các loại vũ khí đã tăng từ 2 đến 10 lần. Đối với một số loại vũ khí, sản lượng đã được tăng lên hàng chục lần. Ông Ozdoev nói: “Chúng tôi đang tiến nhanh với tốc độ chóng mặt”.
Tổng thống Vladimir Putin đã ra lệnh tăng cường sản xuất để đảm bảo Nga đạt được mục tiêu của chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine, bất chấp phương Tây cung cấp cho Ukraine số vũ khí trị giá hàng tỷ USD và áp đặt các biện pháp trừng phạt kinh tế Nga chưa từng có.