Xe tăng Nga với biểu tượng chữ Z tham gia chiến dịch quân sự tại Ukraine. Ảnh: iNews
Theo đài RT (Nga), Quốc hội Latvia ngày 31/3 đã thông qua luật cấm hiển thị các chữ cái “Z” và “V” ở nơi công cộng với lý do đây là biểu tượng mà quân đội Nga sử dụng trong chiến dịch quân sự ở Ukraine. Nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ, hiện là thành viên EU và NATO, đã hành động sau khi chính phủ Ukraine kêu gọi kiểm duyệt các biểu tượng.
Quốc hội Latvia đã sử dụng thủ tục khẩn cấp để bỏ phiếu trong ngày 31/3 về các sửa đổi luật, yêu cầu cấm hiển thị các biểu tượng về “xâm lược quân sự và tội ác chiến tranh” tại các sự kiện công cộng. Các cá nhân vi phạm sẽ bị phạt tới 400 euro, trong khi các tổ chức có thể bị phạt tới 3.200 euro.
Đầu tuần này, Ngoại trưởng Ukraine Dmitry Kuleba đã kêu gọi toàn thế giới “hình sự hóa” việc sử dụng biểu tượng chữ “Z” như một sự ủng hộ Nga. Một nhà ngoại giao Slovenia cùng ngày 31/3 tiết lộ rằng đại sứ quán nước này ở Kiev đã bị yêu cầu hạ quốc kỳ của họ vì nó quá giống với lá cờ của Nga.
RT cho biết một số bang của Đức cũng tuyên bố sẽ phạt các cá nhân hiển thị biểu tượng chữ Z. Nước láng giềng của Latvia là Lithuania (Litva) cũng đang xem xét lệnh cấm hiển thị chữ “Z”.
Latvia vốn đã chính thức cấm các biểu tượng tôn vinh các chế độ Quốc xã trừ khi được sử dụng cho “mục đích giáo dục, khoa học hoặc nghệ thuật”.
Cả hai chữ V và Z đều không thuộc bảng chữ cái tiếng Nga vốn sử dụng hệ thống chữ viết Kirin. Cả hai ký hiệu đã được sử dụng để phân biệt các phương tiện của Nga tham gia các hoạt động quân sự ở Ukraine trong tháng qua.
Một xe tải quân sự của Nga mang biểu tượng chữ Z tại Mykolaivka, vùng Donetsk vào ngày 27/2/2022. Ảnh: AP
Theo đài NPR, từ trước khi Nga đưa quân vào Ukraine, người ta đã thấy chữ "Z" được viết trên các xe tăng và phương tiện quân sự khác của nước này tập trung gần biên giới. Với việc cả Nga và Ukraine sử dụng xe tăng và xe tải tương tự nhau, ban đầu người ta cho rằng điều này nhằm mục đích phân biệt các đơn vị khác nhau để tránh “hỏa lực thân thiện” và hỗ trợ việc huy động lực lượng.
Một số người suy đoán rằng chữ "Z" có thể là viết tắt của "zapad", có nghĩa là “phía tây” trong tiếng Nga.
Tài khoản Instagram của Bộ Quốc phòng Nga đã đăng cả ký hiệu "Z" và "V" với thông điệp "quyết thắng" và "chúng ta kết thúc chiến tranh". Một thông điệp khác nói rằng "Chúng tôi có trách nhiệm đối với thế giới / hòa bình”. Những dải ruy băng màu đen và cam tạo thành chữ "Z" được hiển thị trên tài khoản này là “Ruy băng Thánh George”, vốn là biểu tượng tưởng nhớ những người Nga đã hy sinh trong Thế chiến thứ hai.
Không có gì lạ khi các phương tiện quân sự có các dấu hiệu để giúp cả binh lính và chỉ huy của họ nhận diện và tổ chức đội hình trong một cuộc chiến hỗn loạn. Một trong những dấu hiệu nổi tiếng nhất là dấu thập đỏ hoặc lưỡi liềm đỏ để phân biệt các phương tiện y tế.
Bất kể ý nghĩa quân sự ban đầu của nó là gì, chữ "Z" đã trở thành một biểu tượng để ủng hộ chiến dịch của Nga tại Ukraine ở cả trong và ngoài nước.
Vận động viên thể dục dụng cụ người Nga Ivan Kuliak đã phải đối mặt với án kỷ luật của Liên đoàn Thể dục dụng cụ Quốc tế (FIG) sau khi dán biểu tượng này vào trang phục thi đấu tại sự kiện World Cup thể dục dụng cụ ở Qatar. Kuliak đã đứng cạnh vận động viên Illia Kovtun, người Ukraine. FIG sau đó đã cấm cả các vận động viên Nga và Belarus thi đấu trong các sự kiện của mình.
Moskva đã đưa quân vào Ukraine vào cuối tháng 2, sau 7 năm bế tắc mà Nga cho là do Kiev không thực hiện các điều khoản của thỏa thuận Minsk và chấm dứt xung đột với các khu vực ly khai Donetsk và Lugansk. Ngay trước khi phát động chiến dịch Nga đã công nhận hai khu vực này là quốc gia độc lập.
Nga yêu cầu Ukraine chính thức tuyên bố là một quốc gia trung lập và sẽ không bao giờ gia nhập khối quân sự NATO do Mỹ đứng đầu. Trong khi đó Kiev khẳng định cuộc tấn công của Nga là hoàn toàn vô cớ và bác bỏ tuyên bố rằng họ đang có kế hoạch chiếm lại hai nước cộng hòa tự xưng ở Donbass bằng vũ lực.