Quốc kỳ Trung Quốc (trái) và cờ Liên minh châu Âu (EU) tại Hội nghị thượng đỉnh EU-Trung Quốc tại Brussels, Bỉ ngày 29/6/2015. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Trên đây là thông báo của ông Josep Borrell, quan chức cấp cao phụ trách chính sách đối ngoại và an ninh của EU, đưa ra ngày 14/1 trong bối cảnh dư luận châu Âu lo ngại khả năng Trung Quốc “đóng băng” hàng hóa xuất khẩu của Litva - nước thành viên EU.
Thông báo sau cuộc họp không chính thức của các ngoại trưởng EU tại Brest, Pháp, ông Borrell cho biết hội nghị có thể diễn ra vào cuối tháng 3 và nhiều khả năng, ông sẽ tới Trung Quốc để cùng giới chức nước này xúc tiến công tác chuẩn bị. Ông nhấn mạnh hội nghị thượng đỉnh này "sẽ là một thời điểm quan trọng để đánh giá chúng ta (châu Âu) đang ở đâu trong mối quan hệ với Trung Quốc. Có những thứ đang diễn ra tốt đẹp, nhưng cũng có những thứ khác lại xấu đi."
Lần gần đây nhất hội nghị thượng đỉnh EU-Trung Quốc diễn ra là vào tháng 6/2020 và bằng hình thức trực tuyến. Tại sự kiện này, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen và ông Borrell đã hội đàm với Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường trước khi tiến hành thảo luận cấp cao với Chủ tịch Tập Cận Bình.
Tại cuộc họp ở Brest, Ngoại trưởng các nước EU đã thảo luận về các hành động của Trung Quốc đối với Litva và tác động của chúng đối với các nước thành viên còn lại. Các bộ trưởng bày tỏ tình đoàn kết Litva và các cuộc hội đàm diễn ra theo hướng tìm giải pháp để hai bên giảm căng thẳng. Tháng 11 năm ngoái, Trung Quốc đã hạ cấp quan hệ ngoại giao với Litva và ngừng cấp thị thực để phản đối quyết định của Vilnius cho phép vùng lãnh thổ Đài Loan (Trung Quốc) mở văn phòng đại diện dưới tên gọi “Đài Loan” như một quốc gia độc lập. Trung Quốc luôn xem Đài Loan là một phần lãnh thổ chờ thống nhất và duy trì nguyên tắc "Một Trung Quốc", không chấp nhận các nước thiết lập quan hệ ngoại giao cùng lúc với cả Bắc Kinh lẫn Đài Bắc.
Một số công ty và doanh nghiệp Litva cho biết gặp khó khăn trong hoạt động xuất khẩu hàng hóa sang Trung Quốc. Trong khi đó, Ủy viên Thương mại EU Valdis Dombrovskis xác nhận Hải quan Trung Quốc cũng không xử lý thông quan hàng hóa từ các nước EU khác nếu có chứa các linh kiện do Litva sản xuất.