Vào lúc 24 giờ ngày 20/7/1954 (giờ Geneva), tức sáng 21/7/1954 (giờ Hà Nội), Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Tạ Quang Bửu thay mặt Chính phủ và Bộ Tổng tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam ký Hiệp định đình chiến ở Việt Nam. Ngay sau đó, Hiệp định đình chiến ở Lào và Campuchia cũng được ký kết. Ảnh: Tư liệu TTXVN
Dù đã nhiều năm trôi qua, song nhiều người dân Pháp vẫn quan tâm đến trận chiến cuối cùng của đội quân viễn chinh, cũng là sự khởi đầu quá trình phi thực dân hóa của Pháp.
Tiến sĩ Eric Coudray là một trong số đó, khi làm luận văn Tiến sĩ với đề tài "Liệu có một cuộc chiến bị lãng quên? Lịch sử và ký ức của những người lính Pháp trong Chiến tranh Đông Dương”, tập trung vào cuộc đời của những người lính, ký ức của họ về chiến tranh Đông Dương.
Chia sẻ với phóng viên TTXVN tại Pháp về ý nghĩa lịch sử và tầm quan trọng của Hiệp định Geneva năm 1954 đối với cuộc chiến tranh Đông Dương, Tiến sĩ Eric Coudray nhấn mạnh hiệp định đã góp phần chấm dứt cuộc chiến tranh kéo dài 9 năm ở Đông Dương. Thất bại của Pháp ở chiến dịch Điện Biên Phủ đã đẩy nhanh việc ký kết hiệp định, cho người Pháp thấy rằng cuộc chiến của họ không thể thắng lợi và cần phải ngồi vào bàn thương lượng. Do đó, hiệp định này có tính chất quyết định đối với cuộc chiến tranh Đông Dương lần thứ nhất, buộc các quốc gia phải công nhận nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (nay là CHXHCN Việt Nam) mà trước đây họ đã phủ nhận. Lực lượng viễn chinh Pháp đã rút hoàn toàn khỏi miền Bắc Việt Nam vào ngày 16/5/1955 và rời hoàn toàn khỏi Việt Nam vào năm 1956.
Đánh giá vai trò của Hiệp định Geneva đối với 2 cuộc kháng chiến của Việt Nam chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, Tiến sĩ Eric Coudray cho rằng hiệp định đã đánh dấu sự khởi đầu thực sự quá trình phi thực dân hóa của Pháp; động viên tinh thần của các nhà lãnh đạo Việt Nam Dân chủ Cộng hòa trong cuộc đấu tranh chính nghĩa giành độc lập và chiến lược chiến tranh cách mạng. Tuy nhiên, Mỹ và chính quyền Bảo Đại đều không ký Hiệp định này. Việc phân chia Việt Nam được quyết định tại Geneva thành 2 miền không giải quyết được hoàn toàn cuộc xung đột, mà còn khiến chiến tranh tiếp diễn cho đến tận năm 1975.
Theo Tiến sĩ Eric Coudray, với Hiệp định Geneva, Việt Nam đã chiến thắng cả về quân sự và chính trị trong cuộc xung đột kéo dài. Mặc dù hiệp định khiến Việt Nam bị chia cắt, nhưng cuộc đấu tranh của dân tộc Việt Nam đã được người dân thế giới công nhận và ngưỡng mộ, đặc biệt là các dân tộc đang đấu tranh cho nền độc lập của họ lúc bấy giờ. Đây cũng là lần đầu tiên trong lịch sử, các quyền dân tộc cơ bản của Việt Nam là độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ được khẳng định và thừa nhận, là cơ sở quan trọng để nhân dân Việt Nam tiếp tục đấu tranh, đi đến thống nhất đất nước sau này.