Trong bài đăng trên mạng xã hội X ngày 20/9/2025, Bộ trưởng Quốc phòng Litva Dovilė Šakalienė đã gợi ý rằng các thành viên châu Âu của NATO có thể học hỏi từ Thổ Nhĩ Kỳ, một đồng minh trong liên minh đã bắn hạ một chiếc Su-24 của Liên bang Nga vào năm 2015. Ảnh chụp màn hình
Kênh TVP World của Ba Lan ngày 21/9 cho biết các vụ vi phạm không phận gần đây của Liên bang Nga ở sườn phía Đông NATO, bắt đầu từ 19 thiết bị bay không người lái (UAV) xâm nhập lãnh thổ Ba Lan hồi tuần trước - điều mà Moskva bác bỏ - đã làm dấy lên những lo ngại mới trong khu vực vốn đã căng thẳng kể từ khi Moskva triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine vào năm 2022.
Trong vụ việc mới nhất, vào ngày 19/9, ba máy bay quân sự của Liên bang Nga được cho là đã xâm nhập không phận Estonia trong 12 phút, đánh dấu lần vi phạm thứ ba của Moskva đối với không phận của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) chỉ trong vòng chưa đầy hai tuần.
Sau vụ việc mà Tallinn gọi là một hành động “ngạo mạn”, “chưa từng có tiền lệ”, Thủ tướng Estonia Kristen Michal đã thông báo rằng quốc gia vùng Baltic này đã yêu cầu kích hoạt Điều 4 của NATO, theo đó các thành viên sẽ tiến hành tham vấn khi một nước tin rằng toàn vẹn lãnh thổ hoặc an ninh của mình bị đe dọa.
Thổ Nhĩ Kỳ ‘làm gương 10 năm trước’
Giữa lúc các vụ vi phạm không phận của Nga ngày càng gia tăng, điều mà nhiều quan chức Liên minh châu Âu (EU) cho rằng là một nỗ lực có tính toán của Moskva nhằm thử thách khả năng phòng thủ của NATO, Bộ trưởng Quốc phòng Litva Dovilė Šakalienė đã gợi ý rằng các thành viên châu Âu của NATO có thể học hỏi từ Thổ Nhĩ Kỳ, một đồng minh trong liên minh.
“Biên giới NATO ở vùng Đông Bắc đang bị thử thách có chủ ý. Chúng ta cần hành động thực chất”, bà Šakalienė viết trên nền tảng mạng xã hội X vào thứ Bảy (20/9).
“(Thổ Nhĩ Kỳ) đã làm gương 10 năm trước. Đáng để suy ngẫm”, bà Šakalienė nói thêm, ám chỉ đến việc Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ một chiếc Su-24 của Liên bang Nga vào năm 2015.
Ba Lan ‘hoàn toàn ủng hộ’ Estonia
Trong khi đó, Marcin Przydacz, người đứng đầu Cục Chính sách Quốc tế – cơ quan tư vấn cho Tổng thống Ba Lan về các vấn đề đối ngoại – hôm thứ Bảy (20/9) cho biết Vácsava (Warsaw) “hoàn toàn ủng hộ” yêu cầu của Estonia nhằm kích hoạt Điều 4 của NATO.
Ông Przydacz nói: “Phía Estonia, thông qua Thủ tướng, đã yêu cầu bắt đầu các cuộc tham vấn theo Điều 4, giống như Ba Lan đã làm vài ngày trước sau các vụ xâm nhập bằng thiết bị bay không người lái. Chúng tôi sẽ nhiều khả năng tham gia thảo luận này, nhưng cần phải có phản ứng về mặt chính trị và kinh tế trước những hành động khiêu khích của Liên bang Nga”.
Ông Przydacz bổ sung: “Đây là một phần của hành vi khiêu khích và là nỗ lực nhằm một lần nữa thử thách cũng như làm leo thang căng thẳng không chỉ tại các quốc gia có không phận bị vi phạm, mà còn trong toàn bộ Liên minh Bắc Đại Tây Dương”.
Trước đó vào ngày 19/9, Ngoại trưởng Ba Lan Radoslaw Sikorski đã viết trên nền tảng mạng xã hội X: “Tuần trước là Ba Lan, hôm nay là Estonia. Nga lại một lần nữa khiêu khích và cho thấy sự thiếu quan tâm đến hòa bình. Ba Lan tuyên bố đoàn kết với Estonia và mạnh mẽ lên án việc Nga vi phạm không phận”.
Ngoài Ba Lan và Estonia, Romania – một quốc gia thành viên NATO khác – cũng báo cáo rằng không phận của mình đã bị một thiết bị bay không người lái Liên bang Nga xâm phạm hồi tuần trước.
Phản ứng của Liên bang Nga
Về phần mình, Bộ Quốc phòng Liên bang Nga bác bỏ cáo buộc tiêm kích MiG-31 vi phạm không phận Estonia.
Theo hãng thông tấn nhà nước Liên bang Nga TASS ngày 20/9, Bộ Quốc phòng nước này thông báo chuyến bay của các máy bay MiG-31 được tiến hành “theo đúng quy định không phận quốc tế, không vi phạm biên giới các quốc gia khác” và điều này đã được “xác nhận bằng giám sát không lưu”.
Tuyên bố của Bộ Quốc phòng Liên bang Nga cũng nêu rõ trong suốt hành trình, các máy bay của nước này “không đi chệch khỏi đường bay đã xác định” và đường bay nằm trên vùng biển trung lập của Biển Baltic, cách đảo Vaindloo hơn 3 km.
Trước đó, Liên bang Nga đã bác bỏ cáo buộc của Romania, một quốc gia thành viên NATO - rằng thiết bị bay không người lái của Moskva đã xâm nhập không phận nước này.
Kênh RT ngày 15/9 cho biết Moskva đã bác bỏ tuyên bố của Romania rằng một thiết bị bay không người lái của Liên bang Nga đã vi phạm không phận nước này, gọi đây là cáo buộc “bịa đặt” và “vô căn cứ”.
Moskva nhấn mạnh rằng không có bằng chứng nào được đưa ra để chứng minh thiết bị bay không người lái thuộc về Liên bang Nga.
Vào ngày 13/9/2025, Romania đã điều động hai tiêm kích F-16 để ứng phó với mối đe dọa từ thiết bị bay không người lái (UAV) của Liên bang Nga. Ảnh: THX/Getty Images
Đối với vụ thiết bị bay không người lái xâm nhập Ba Lan, theo kênh RT, vào ngày 19/9, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Liên bang Nga, bà Maria Zakharova nói rằng những cáo buộc về việc thiết bị bay không người lái của Liên bang Nga vi phạm không phận Ba Lan nhằm bôi xấu Moskva và phá hoại tiến trình hòa bình ở Ukraine.
Trước đó, Ba Lan cáo buộc 19 thiết bị bay không người lái của Liên bang Nga đã xâm nhập không phận Ba Lan, gọi đây là hành động khiêu khích có chủ ý nhằm thử phản ứng của NATO. Nhiều chính phủ châu Âu đã triệu tập các nhà ngoại giao Nga để phản đối, trong khi NATO công bố các biện pháp quân sự bổ sung.
Bình luận về vấn đề này, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Liên bang Nga nhấn mạnh sự việc này lặp lại một kịch bản quen thuộc và rằng Nga lại tiếp tục bị quy trách nhiệm mà không hề có điều tra hay bằng chứng nào.
Bà Zakharova nói thêm rằng Vácsava đã từ chối đề xuất tham vấn của Moskva và bác bỏ những dữ liệu do Bộ Quốc phòng Liên bang Nga cung cấp.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Liên bang Nga nhấn mạnh: “Đây rõ ràng chỉ là một phần trong chiến dịch thông tin quy mô lớn nhằm bôi xấu Nga và huy động thêm sự ủng hộ cho Ukraine cũng như là nỗ lực phá hoại một giải pháp chính trị cho xung đột”.
Bà Zakharova khẳng định những thiết bị bay không người lái được sử dụng để tấn công mục tiêu quân sự Ukraine không thể nào bay tới lãnh thổ Ba Lan, đồng thời cáo buộc sự việc này có thể là một “hành động khiêu khích” do Ukraine dàn dựng nhằm lôi kéo NATO trực tiếp đối đầu với Moskva.