ASEAN 2025: Tập trung vào củng cố Cộng đồng

Hội nghị là hoạt động quan trọng đầu tiên trong năm Chủ tịch ASEAN của Malaysia do Bộ trưởng Ngoại giao Malaysia, Mohamad Bin Haji Hasan, chủ trì và có sự tham dự của Bộ trưởng Ngoại giao các nước thành viên, Tổng Thư ký ASEAN và Bộ trưởng Ngoại giao Timor-Leste với tư cách quan sát viên. Đoàn Việt Nam do Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn dẫn đầu đã có nhiều đóng góp quan trọng.

Tại Hội nghị, Malaysia đã giới thiệu định hướng và trọng tâm của năm Chủ tịch ASEAN 2025 với chủ đề “Bao trùm và Bền vững”, nhằm khẳng định quyết tâm chung của các nước ASEAN nâng cao tự cường, phát triển bền vững, không bỏ ai lại phía sau, phát huy vai trò trung tâm, đóng góp vào việc củng cố hoà bình, ổn định và thịnh vượng trong khu vực thông qua các khuôn khổ hợp tác do ASEAN chủ trì.

Các trọng tâm trên được xây dựng trên cơ sở các nguyên tắc chủ đạo trong Khuôn khổ kinh tế của Malaysia (MADANI), bao gồm bền vững, chia sẻ, tôn trọng, sáng tạo, thịnh vượng và niềm tin. Theo đó, Malaysia nhấn mạnh ưu tiên thúc đẩy hoà bình và ổn định ở Đông Nam Á và khu vực Châu Á - Thái Bình Dương trên cơ sở phát huy vai trò trung tâm trong tạo dựng lòng tin chiến lược thông qua đối thoại và ngoại giao.

ASEAN cũng sẽ ưu tiên tăng cường liên kết kinh tế, thúc đẩy thương mại và đầu tư, và mở rộng quan hệ với các đối tác bên ngoài nhằm duy trì tăng trưởng và tự cường. ASEAN cần đưa bền vững và bao trùm trở thành nội dung trung tâm của các nỗ lực xây dựng cộng đồng, qua đó giúp thu hẹp khoảng cách, giảm bất bình đẳng, nâng cao đời sống của người dân và giảm thiểu các tác động của biến đổi khí hậu. Các ưu tiên này sẽ được các nước triển khai đồng bộ, tổng thể và toàn diện thông qua các cơ chế hợp tác của ASEAN.

Trao đổi tại Hội nghị, các Bộ trưởng đều khẳng định ủng hộ và hợp tác chặt chẽ với Malaysia trong triển khai định hướng và các ưu tiên của Malaysia trong năm 2025, đặt cơ sở quan trọng cho xây dựng Cộng đồng ASEAN trong giai đoạn tiếp theo trên cơ sở thực hiện Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 và các kế hoạch chiến lược về chính trị - an ninh, kinh tế, văn hóa - xã hội và kết nối.

Đồng thời, các nước cũng nhấn mạnh ASEAN cần tiếp tục củng cố đoàn kết, vai trò trung tâm và sự tự chủ chiến lược để ứng phó với chuyển biến phức tạp và khó đoán định trong khu vực và thế giới. Đoàn kết là nền tảng cho những thành công của ASEAN trong thời gian vừa qua, và sẽ tiếp tục là động lực và yếu tố then chốt để ASEAN vượt qua các thách thức trong giai đoạn phát triển tới.

Các nước cũng nhấn mạnh ASEAN cần tiếp tục gia tăng hiệu quả và mở rộng hợp tác với các đối tác, khuyến khích các đối tác tham gia, đóng góp xây dựng và hợp tác thiết thực, củng cố cấu trúc khu vực mở, minh bạch, bao trùm và dựa trên luật pháp quốc tế. Hội nghị đã trao đổi sâu rộng về các vấn đề quốc tế và khu vực, bao gồm Biển Đông, Myanmar, bán đảo Triều Tiên, xung đột Nga - Ukraine, tình hình Trung Đông và các thách thức mới nổi.

Các Bộ trưởng tái khẳng định cam kết xây dựng Biển Đông hòa bình, ổn định, hợp tác, hướng tới hoàn thiện Bộ Quy tắc Ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC) phù hợp với luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982. Hội nghị hoan nghênh việc bổ nhiệm ông Tan Sri Othman Hashim làm Đặc phái viên của Chủ tịch ASEAN về Myanmar năm 2025, khẳng định cam kết tiếp tục triển khai Đồng thuận 5 điểm và các quyết định của Lãnh đạo Cấp cao ASEAN về vấn đề Myanmar và tăng cường hỗ trợ nhân đạo.

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đánh giá cao những kết quả ASEAN đạt được trong năm 2024 dưới sự chủ trì của nước Chủ tịch Lào, là cơ sở quan trọng để ASEAN tiếp tục đẩy mạnh hợp tác trong năm 2025. Phó Thủ tướng, Bộ trưởng đánh giá cao chủ đề và các ưu tiên do Malaysia đề xuất, khẳng định Việt Nam sẽ phối hợp chặt chẽ để triển khai các nhiệm vụ, sáng kiến đề ra.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì đoàn kết, thống nhất nội khối, phát huy vai trò trung tâm của ASEAN. Điểm lại những tiến triển trong quan hệ đối ngoại của ASEAN, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng nhấn mạnh ASEAN cần đưa các mối quan hệ đi vào chiều sâu và thực chất, mở rộng hợp tác với các đối tác mới trên cơ sở cùng có lợi, thiết thực.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng khẳng định Việt Nam trong vai trò điều phối viên quan hệ ASEAN - New Zealand và ASEAN - Anh từ 2024 - 2027 sẽ tiếp tục đóng góp chủ động, tích cực để đưa quan hệ hợp tác hai bên đi vào chiều sâu trong thời gian tới.

Trao đổi về các vấn đề quốc tế và khu vực, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn bày tỏ mong muốn tình hình tại Myanmar sớm đi vào ổn định, đồng thời, Việt Nam sẵn sàng hợp tác với Chủ tịch ASEAN 2025 và Đặc phái viên trong triển khai Đồng thuận 5 điểm (5PC) và các quyết định của Lãnh đạo cấp cao về vấn đề Myanmar.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì đoàn kết và lập trường nguyên tắc của ASEAN, cam kết của Việt Nam trong thực hiện Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và thúc đẩy đàm phán về COC thực chất và hiệu quả, phù hợp với UNCLOS 1982, hướng đến xây dựng Biển Đông trở thành vùng biển hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững.

Nhân dịp này, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn thông báo với Hội nghị về Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025 với chủ đề “Xây dựng Cộng đồng ASEAN đoàn kết, tự cường và bao trùm trong thế giới biến động” do Việt Nam đăng cai tại Hà Nội từ ngày 25 - 26/2/2025. Thông qua việc trao đổi sâu rộng, đa chiều giữa các quan chức, chuyên gia, học giả, và các nhóm, Diễn đàn sẽ đưa ra các ý tưởng và khuyến nghị chính sách mang tính đột phá, sáng tạo cho sự phát triển, liên kết và hợp tác của ASEAN.

Trong khuôn khổ tham dự Hội nghị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã gặp Bộ trưởng Ngoại giao Malaysia, Mohamad Bin Haji. Tại cuộc gặp, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn chúc mừng Malaysia đã tổ chức thành công Hội nghị hẹp các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN và bày tỏ tin tưởng Malaysia sẽ đảm nhiệm thành công vai trò Chủ tịch ASEAN 2025, góp phần củng cố đoàn kết và vai trò trung tâm của ASEAN.

Hai bên bày tỏ vui mừng trước bước tiến đặc biệt quan trọng trong quan hệ song phương với việc nâng cấp lên Đối tác Chiến lược Toàn diện, đánh dấu mốc quan trọng trong lịch sử quan hệ hai nước; đồng thời mở ra nhiều cơ hội làm sâu sắc và thắt chặt hơn nữa các lĩnh vực hợp tác.

Hai Bộ trưởng khẳng định sẽ tiếp tục thúc đẩy triển khai các nội dung hợp tác đã được lãnh đạo cấp cao hai nước thông qua, phối hợp xây dựng Chương trình Hành động triển khai quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện giai đoạn mới và sớm tổ chức Kỳ họp lần thứ 8 Ủy ban Hỗn hợp Việt Nam-Malaysia cấp Bộ trưởng tại Malaysia để hiện thực hóa các cam kết của lãnh đạo cấp cao.

Bộ trưởng Ngoại giao Malaysia nhấn mạnh trong quá trình triển khai các ưu tiên như chuyển đổi năng lượng, chuyển đổi số, Malaysia luôn coi Việt Nam là đối tác quan trọng và khẳng định sẽ thúc đẩy hợp tác chặt chẽ giữa hai nước nhằm đạt những kết quả cụ thể, thực chất.

Trước đó, cùng ngày, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã có cuộc gặp song phương với Bộ trưởng Ngoại giao Singapore, Vivian Balakrishnan. Tại cuộc gặp, hai bên bày tỏ hài lòng trước sự phát triển mạnh mẽ của quan hệ Đối tác Chiến lược với những bước phát triển thực chất, hiệu quả và không ngừng được mở rộng, nâng cấp; trong đó những lĩnh vực chiến lược như kết nối hai nền kinh tế, giáo dục đào tạo, tài chính, chuyển đổi số... góp phần nâng tầm vóc quan hệ hai nước trong giai đoạn phát triển mới.

Bên lề Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN tại Langkawi, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn cũng có nhiều cuộc tiếp xúc song phương với Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN khác như Lào và Indonesia…

Malaysia đã từng là Chủ tịch ASEAN vào các năm 1977, 1997, 2005 và 2015 kể từ khi tổ chức khu vực này được thành lập vào năm 1967.