Ngòi nổ nguy hiểm
Các tay súng Houthi tại Sanaa, Yemen. Ảnh: THX/TTXVN
Kênh DW (Đức) đưa tin, vào đầu tuần này, Houthi tăng cường các cuộc tấn công vào sân bay quốc tế của Israel cũng như các tàu Mỹ trên Biển Đỏ, sau khi Mỹ nhắm mục tiêu vào các thành trì của Houthi ở Yemen.
Theo nguồn tin của Houthi, số trường hợp tử vong trong các cuộc tấn công của Mỹ tại thủ đô Sanaa của Yemen và thành phố Saada ở phía Tây Bắc đã tăng lên hơn 50 người, bao gồm cả người dân thường.
Nhà phân tích Thomas Juneau tại Đại học Ottawa (Canada) phân tích với DW: “Những gì chúng ta chứng kiến trong vài ngày qua là một chiến dịch không kích dài hơi hơn của Mỹ, sẽ gây ra thêm nhiều thiệt hại cho Houthi”.
Lực lượng Houthi lần đầu tiến hành các cuộc tấn công bằng thiết bị bay không người lái và tên lửa tại Biển Đỏ vào tháng 11/2023 kèm tuyên bố đây là hành động thể hiện đoàn kết với người Palestine ở Gaza. Biển Đỏ là tuyến đường thương mại quan trọng của vận tải biển, nằm ở vị trí cầu nối giữa Ấn Độ Dương và Địa Trung Hải. Mỹ và Anh đã mở nhiều đợt tập kích nhằm vào Houthi, song chưa ngăn được lực lượng này tấn công tàu hàng. Biến động trên Biển Đỏ đã làm tăng phí bảo hiểm và buộc nhiều hãng vận tải phải tránh tuyến đường qua khu vực.
Khi Israel và Hamas ngừng bắn vào đầu năm nay, Houthi đã dừng các cuộc tấn công của họ. Nhưng từ sáng 18/3, Israel nối lại không kích dữ dội vào Gaza. Kéo theo đó là các cuộc không kích của Houthi vào Israel, rồi Mỹ ném bom vào vị trí của Houthi tại Yemen. Diễn biến này dường như đã đẩy tình hình trở lại vạch xuất phát.
Đầu tuần này, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đăng trên mạng xã hội Truth Social: “Houthi sẽ bị tiêu diệt hoàn toàn".
Ông Juneau bổ sung: “Tuy nhiên, qua nhiều năm, Houthi đã cho thấy rõ rằng họ rất giỏi trong việc thích nghi với các cuộc tấn công quân sự, đầu tiên là từ Saudi Arabia (trong cuộc nội chiến Yemen bắt đầu vào năm 2014 và phần lớn đã chấm dứt với một lệnh ngừng bắn mong manh vào năm 2022), sau đó là từ Mỹ và Anh trong 14 tháng qua. Do đó, chúng ta sẽ cần thêm một chút thời gian để có thể đánh giá chính xác tác động hiện tại”.
Nhà nghiên cứu Burcu Ozcelik tại Viện Nghiên cứu quốc phòng và an ninh Hoàng gia Anh (RUSI) phân tích với DW: “Đối với chính quyền Tổng thống Trump, việc tấn công lực lượng Houthi là một chiến thắng dễ dàng, một mục tiêu có sẵn để phô trương sức mạnh quân sự của Mỹ. Tuy nhiên, liệu các cuộc không kích có đủ để làm suy yếu hoàn toàn lực lượng này hay không lại là một câu hỏi khác, phức tạp hơn nhiều”.
Houthi trước đây gắn với cụm từ "lực lượng dân quân hỗn tạp đi sandal" hoặc "những người nông dân cầm súng”. Tuy nhiên, hiện nay, Houthi đã có khả năng phóng tên lửa đạn đạo vào Israel và bắn hạ thiết bị bay không người lái của Mỹ.
Houthi cũng đã tham gia chiến đấu trong nhiều thập niên. Và qua quãng thời gian này, Houthi đã phi tập trung hóa mọi khía cạnh trong hoạt động của lực lượng, từ nguồn cung cấp nhiên liệu, thực phẩm, đến sản xuất vũ khí. Căn cứ nơi thành viên Houthi ẩn náu nằm trong các ngọn núi, đường hầm của Yemen, gây khó cho các cuộc không kích.
Một báo cáo gần đây của bà Ozcelik và đồng nghiệp Baraa Shiban cho trang web chính trị Foreign Policy đã nhấn mạnh rằng vai trò của Houthi trong khu vực đang thay đổi.
Cả đôi bên đều không nhượng bộ
Khói bốc lên sau cuộc không kích của Mỹ tại Sanaa, Yemen, ngày 15/3. Ảnh: THX/TTXVN
Đêm 21/3 (giờ địa phương), quân đội Mỹ đã tiến hành những đợt không kích mới nhằm vào tỉnh Saada, miền Bắc Yemen. Saada là thành trì chính của phong trào Houthi. Các cuộc không kích này đánh dấu ngày thứ 7 liên tiếp quân đội Mỹ tấn công các khu vực do Houthi kiểm soát ở miền Bắc Yemen, trong đó có thủ đô Sanaa.
Kênh Aljazeera đưa tin, Mỹ tuyên bố sẽ ném bom Yemen cho đến khi Houthi dừng lại, với Tổng thống Donald Trump quả quyết rằng Houthi đã "nhắm mục tiêu vào quân đội và đồng minh của chúng ta".
Hội đồng Chính trị Tối cao của Houthi cho biết họ sẽ không khuất phục mà ngược lại đẩy tình hình lên mức độ nghiêm trọng và nguy hiểm hơn. "Việc nhắm mục tiêu vào dân thường chứng tỏ Mỹ không có khả năng đối phó với tình hình", tuyên bố từ Hội đồng Chính trị Tối cao của Houthi bổ sung.
Mặc dù các cuộc tấn công lần này có thể lớn hơn những gì Houthi từng đối mặt trước đây, nhưng không có dấu hiệu nào cho thấy lực lượng này sẵn sàng nhượng bộ.
Người phát ngôn của Houthi, Nassrudin Amer, viết trên mạng xã hội X: “Lập trường của chúng tôi rất rõ ràng và yêu cầu của chúng tôi vô cùng đơn giản: dỡ bỏ vòng vây Gaza và cứu người Palestine khỏi nạn đói”.
Theo tờ Times of Israel, Tổng thống Mỹ Donald Trump, trong thay đổi đáng kể so với chính quyền trước, đã hạ thấp thẩm quyền cần thiết để tiến hành các cuộc tấn công chống lại Houthi. Gần đây, ông đã trao cho Bộ Chỉ huy Trung tâm Mỹ (CENTCOM) khả năng hành động khi thấy phù hợp.
Ngoài ra, còn xuất hiện động thái báo hiệu khả năng Mỹ gia tăng chiến dịch ném bom nhằm vào Houthi. Tờ Politico (Mỹ) ngày 21/3 đưa tin, nước này đang điều động tàu sân bay thứ hai đến Trung Đông.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth đã ra lệnh cho nhóm tác chiến tàu sân bay USS Harry S. Truman, hiện đang hoạt động ở Biển Đỏ, kéo dài thời gian triển khai thêm tối thiểu một tháng.
Trong khi đó, tàu sân bay USS Carl Vinson và các tàu khu trục hộ tống sẽ đồng hành USS Harry S. Truman trong những tuần tới. USS Carl Vinson vừa tham gia tập trận với Nhật Bản và Hàn Quốc. Sự xuất hiện của USS Carl Vinson sẽ đánh dấu lần thứ hai trong 6 tháng qua Mỹ cử hai nhóm tác chiến tàu sân bay đến Trung Đông, nhưng đây là lần đầu tiên dưới thời chính quyền Tổng thống Trump.