Sen bị thối ngó, cháy lá có thể làm giảm năng suất trên 50%.
Tuy nhiên, khoảng 4 năm gần đây, nhiều diện tích trồng sen nhiễm bệnh thối ngó, cháy lá (chạy dây) khiến năng suất giảm, ảnh hưởng đến thu nhập của nông dân. Nông dân trồng sen lo lắng vì chưa có giải pháp hay loại thuốc đặc trị hiệu quả bệnh thối ngó, cháy lá trên cây sen.
Theo ông Lê Văn Chấn, Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Đồng Tháp, năm 2021, toàn tỉnh có tổng diện tích trồng sen bị bệnh thối ngó, cháy lá 71 ha, trong đó có 5 ha nhiễm nặng, 20 ha nhiễm trung bình, còn lại nhiễm nhẹ. Bệnh thối ngó, cháy lá trên cây sen do nấm, gây hại trên các bộ phận của cây sen như lá, cuống lá, bông. Các bộ phận này của cây sen thường nhiễm bệnh khi còn trong nước hay ở gần mặt nước. Hiện tại, chưa điều tra ra nguyên nhân và chưa nghiên cứu được biện pháp phòng trị hiệu quả. Người dân có thể hạn chế bệnh thối ngó, cháy lá lây lan bằng cách thay giống sen mới và thường xuyên cho nước ra vào đồng ruộng.
Ông Huỳnh Văn Bỉ ngụ xã Mỹ Hòa, huyện Tháp Mười có thâm niên trồng sen 15 năm nay nhưng vài năm gần đây, ông cũng "điêu đứng" với bệnh thối ngó, cháy lá trên cây sen. Ruộng sen của ông Bỉ rộng 2 ha, có rất ít hoa và gương sen. Cây sen phát triển kém, nhiều cây cháy lá, chết khô khi còn nhỏ.
"Lúc trước, sen rất dễ trồng, sử dụng ít phân và thuốc bảo vệ thực vật nhưng vẫn phát triển tốt. Mỗi mét vuông trồng sen có tới 15 - 16 bông, giờ giảm chỉ còn 3 - 5 bông. Bình thường mỗi công đất trồng sen tôi thu hoạch trung bình 500 kg gương sen/năm nhưng từ khi xuất hiện bệnh thối ngó, cháy lá, năng suất gương sen giảm 50%. Vì vậy thu nhập của gia đình tôi cũng giảm theo" - ông Huỳnh Văn Bỉ cho hay.
3 ha sen của ông Nguyễn Trường An ở xã Mỹ Hòa, huyện Tháp Mười bị bệnh thối ngó, cháy lá mà chưa tìm được thuốc đặc trị.
Năm 2007, ông Nguyễn Trường An ở xã Mỹ Hòa, huyện Tháp Mười cũng chuyển 3 ha đất trồng lúa sang trồng sen. Khoảng 7 năm nay, ông kết hợp trồng sen với kinh doanh dịch vụ du lịch. Cũng như nhiều ruộng sen khác, ruộng sen của ông An bị thiệt hại do nhiễm bệnh thối ngó, cháy lá, giảm khoảng 50% năng suất. Theo ông Nguyễn Trường An, cây sen bị bệnh, năng suất gương sen giảm, giá bán lại bấp bênh nông dân gặp nhiều khó khăn. Nhờ trồng sen kết hợp làm du lịch sinh thái, gia đình ông mới duy trì được nguồn thu và gắn bó với cây sen đến nay.
Nhiều cơ quan, tổ chức quan tâm, nghiên cứu cách trị bệnh thối ngó, cháy lá trên cây sen nhưng chưa đưa ra được phương pháp hoặc loại thuốc đặc trị hiệu quả bệnh này. Ông Huỳnh Văn Bỉ ngụ xã Mỹ Hòa, huyện Tháp Mười cho biết: "Tôi có kinh nghiệm trồng sen nhưng vấn đề tôi đang lo lắng và gặp khó khăn là bệnh thối ngó, cháy lá. Tôi mong nhận được sự giúp đỡ của các chuyên gia để có phương pháp hiệu quả trị loại vi khuẩn gây ra hai căn bệnh này trên cây sen. Nông dân chúng tôi cũng muốn có giống sen mới cho năng suất, chất lượng tốt và nhất là kháng được hai loại bệnh này".
Thời gian qua, cây sen đã gắn bó với người dân Đồng Tháp, không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn ăn sâu vào đời sống văn hoá, tâm linh. Với tầm quan trọng đó, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã đưa ngành hàng sen vào 1 trong 6 ngành hàng chủ lực của tỉnh để tập trung tái cơ cấu ngành nông nghiệp. UBND tỉnh Đồng Tháp đang xây dựng Đề án phát triển sản phẩm sen Đồng Tháp giai đoạn 2021 - 2025 và định hướng tới năm 2030. Mục tiêu đề án là đến năm 2025 mở rộng diện tích trồng sen lên 3.000 ha, sản lượng ước đạt khoảng 2.500 - 3.000 tấn hạt/năm.