Nguyên nhân là do mực nước tại trạm thủy văn Hà Nội trong đợt lấy nước đầu tiên bị tác động mạnh của thuỷ triều nên việc duy trì mực nước tại điểm quan trắc này không bảo đảm ở mức 1,7m. Dù các hồ chứa thủy điện: Hòa Bình, Tuyên Quang, Thác Bà đã tăng cường phát điện từ 12 giờ ngày 1/1/2022, tuy nhiên tổng thời gian duy trì mực nước ở mức 1,7m theo yêu cầu kế hoạch ban đầu chỉ là 38/72 giờ.
Cụ thể, mực nước sông Đà, đoạn Trạm bơm Trung Hà (huyện Ba Vì) đạt 6,4m. Trên sông Hồng, mực nước đoạn Trạm bơm Phù Sa (thị xã Sơn Tây) đạt 2,65m; đoạn Trạm bơm Đan Hoài (huyện Đan Phượng) đạt 2m, đoạn Trạm Thủy văn Hà Nội (khu vực cầu Long Biên, quận Long Biên) đạt 1,8m...
Với mực nước như trên, các trạm bơm chính: Trung Hà, Phù Sa, cống Cẩm Đình... của thành phố Hà Nội chưa thể vận hành. Tuy nhiên, mực nước này đã đáp ứng yêu cầu vận hành đối với các trạm bơm dã chiến: Phù Sa, Ấp Bắc, Bá Giang và một số trạm bơm thành phố Hà Nội mới đầu tư như: Thanh Điềm (huyện Mê Linh), Thụy Phú 2 (huyện Phú Xuyên)...
Theo Tổng cục Thuỷ lợi (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), đợt 2 lấy nước gieo cấy vụ Xuân 2022 sẽ bắt đầu từ 0 giờ ngày 15/1 đến 24 giờ ngày 22/1/2022 (tổng cộng 8 ngày). Tập đoàn Điện lực Việt Nam sẽ tăng cường vận hành phát điện tối đa công suất các tổ máy trước khoảng 2 - 3 ngày. Dòng chảy sẽ được duy trì ở mức cao, trong đó, mực nước tại trạm thủy văn Hà Nội dự kiến đạt trung bình 1,9m.
Để đảm bảo lấy đủ nước phục vụ sản xuất vụ Xuân trong đợt 2 này, ông Đăng Anh Tuấn, Chi cục trưởng Chi cục Thuỷ lợi Hà Nội cho biết, hiện nay, đơn vị đang tiếp tục đề nghị các doanh nghiệp thuỷ lợi vận hành đưa nước vào hệ thống kênh, mương, ao, hồ, đồng ruộng trong điều kiện nguồn nước cho phép. Cùng với đó, chuẩn bị sẵn sàng các điều kiện cần thiết cho việc lấy nước, đổ ải vào đợt 2.
Chi cục Thủy lợi Hà Nội cũng đề nghị các cơ quan quản lý hồ chứa giám sát, vận hành hệ thống công trình thủy lợi đúng quy trình, thời vụ, bảo đảm hiệu quả, tiết kiệm nguồn nước. Đây là phương án quan trọng để cung cấp nước cho những diện tích canh tác vụ Xuân 2022 thường xuyên gặp khó về nguồn nước, nhất là khi các trạm bơm chính không thể vận hành.
Trước những bất cập đó, bà Trần Thị Phương Lan, Quyền Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội đề nghị, Bộ Công Thương kiến nghị Chính phủ phân định rõ: Lĩnh vực nào trong ngành nghề nông thôn thuộc quản lý của ngành công thương, lĩnh vực nào thuộc ngành nông nghiệp quản lý để có định hướng phát triển phù hợp với chức năng, nhiệm vụ từng ngành.
Tính đến nay, toàn thành phố Hà Nội đã có hơn 4.000ha diện tích gieo cấy vụ Xuân 2022 có nước (bằng khoảng 4,8% kế hoạch); trong đó, Chương Mỹ và Ứng Hòa là 2 địa phương có diện tích lấy nước đạt lớn nhất với khoảng 1.100 ha/địa phương.