Theo đó, trong các sắc lệnh mới được ban ra, sắc lệnh thứ hai - có thể gọi là sắc lệnh chống bán phá giá, yêu cầu các quan chức thương mại Mỹ đẩy nhanh việc thu thuế chống bán phá giá và các loại thuế cao đã được áp dụng đối với những sản phẩm từ nước ngoài do trợ giá hay trợ cấp một cách bất hợp pháp.
Đã có nhiều nước nằm trong tầm ngắm của Mỹ và bị tác động bởi sắc lệnh chống phá giá này, trong đó có cả Việt Nam. Do đó, Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ lo ngại với chính sách thuế mới, các doanh nghiệp của Mỹ lâu nay hoạt động ở nước ngoài, bao gồm cả Việt Nam sẽ chuyển tiền về nước thay vì lâu nay họ giữ lại để tái đầu tư.
"Gã khổng lồ" trong lĩnh vực công nghệ Microsoft của Mỹ đã từng rút đầu tư khỏi Trung Quốc và chuyển hướng sang đầu tư tại Việt Nam. Ảnh: TTXVN |
Ngoài ra, khả năng một số nước phát triển có thể giảm thuế, hoặc miễn thuế cho doanh nghiệp Mỹ để giữ chân doanh nghiệp Mỹ ở lại. Làn sóng này sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến Việt Nam.
Chia sẻ vấn đề này, chuyên gia kinh tế LS.TS Bùi Quang Tín, thành viên đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh, CEO Trường doanh nhân Bizlight, cho biết: "Cuối năm ngoái, Mỹ đã thông qua luật cải cách thuế lớn nhất hơn 30 năm. Một trong những thay đổi sẽ được thực hiện là từ đầu năm nay, thuế thu nhập doanh nghiệp giảm từ 35% xuống còn 21%. Họ cho rằng, những thay đổi về cấu trúc thuế cho doanh nghiệp sẽ khuyến khích nhiều công ty chuyển hoạt động về Mỹ và thuê nhiều nhân viên hơn.
Theo LS.TS Tín, việc này có thể ảnh hưởng đến sức cạnh tranh của Việt Nam khi thu hút nhà đầu tư 'ngoại". Vì vậy, Việt Nam nên theo sát động thái của các nước để thích ứng với tình hình mới. Bởi thực tế cho thấy, Trung Quốc đã hành động sau khi Mỹ có động thái như nêu trên. Theo đó, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới gần đây thông báo sẽ tạm thời miễn thuế cho các công ty Mỹ để ngăn các công ty này rút lợi nhuận khỏi Trung Quốc. Để được hưởng ưu đãi, các công ty nước ngoài phải đầu tư số lợi nhuận này vào lĩnh vực được chính phủ Trung Quốc ưu tiên như đường sắt, khai mỏ, công nghệ và nông nghiệp.
Tuy nhiên, LS.TS Tín cũng cho rằng, Việt Nam cũng không nên quá lo lắng việc các công ty Mỹ rút đầu tư. Nguyên nhân do thuế chỉ là một trong các vấn đề được nhà đầu tư nước ngoài cân nhắc; còn môi trường kinh doanh, nhân lực và nhiều yếu tố khác cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình quyết định.
Trong một báo cáo gần đây về môi trường kinh doanh tại Việt Nam, Phòng thương mại Mỹ (AmCham) cho biết Việt Nam đang ngày càng hấp dẫn với nhà đầu tư. Khoảng 36% công ty Mỹ được khảo sát cho biết muốn mở rộng hoạt động tại Việt Nam, so với chỉ 21% tại Thái Lan và 19% tại Malaysia. Đến cuối tháng 10/2017, Mỹ đã rót 9,4 tỷ USD vào Việt Nam, xếp thứ 9 trong 100 quốc gia và vùng lãnh thổ đổ tiền vào đây.
Minh chứng cho điều này, chuyên gia kinh tế - Ths Bùi Ngọc Sơn, Trưởng phòng Nghiên cứu kinh tế Quốc tế, Viện Kinh tế và Chính trị thế giới, dẫn trường hợp công ty sản xuất điều hòa Carrier. Theo đó, trước đây Carrier định đóng cửa một nhà máy ở Mỹ, sa thải hơn 1.000 lao động. Cuối năm 2016, Tổng thống Donald Trump đến thăm nhà máy này và kêu gọi Carrier không chuyển nhà máy sang Mexico với lời hứa trong vòng 10 năm sẽ giảm thuế cho Carrier, đồng thời trích một phần thuế của bang Indiana, nơi đặt nhà máy của hãng Carrier trả lại cho doanh nghiệp này để họ có được lợi thế.
Lúc đầu Carrier đồng ý ở lại, nhưng sau đó thấy rằng họ không thể ở lại toàn bộ được. Carrier vẫn phải đóng cửa một phần nhà máy, chuyển sang Mexico để tiết kiệm chi phí do mức giảm thuế của liên bang cộng với mức hoàn thuế của bang cho về, tổng cộng chỉ được tầm 7-8 triệu USD, không bù lại được với con số 85 triệu USD mà họ tiết kiệm được nếu chuyển sang Mexico.
Ngược lại, theo LS.TS Tín, Mỹ giảm thuế thu nhập doanh nghiệp cũng không hoàn toàn là tin xấu với Việt Nam. Chính sách mới được kỳ vọng thúc đẩy tăng trưởng và tiêu dùng tại Mỹ có thể kéo nhu cầu hàng hóa lên cao, trong đó có hàng nhập khẩu từ Việt Nam. Đây là cơ hội tốt để chúng ta thúc đẩy xuất khẩu sang thị trường này.