Liên quan đến khiếu nại của liên danh nhà thầu về gói thầu XL-02 tại Dự án Vệ sinh môi trường TP Hồ Chí Minh giai đoạn 2 do Ban Quản lý đầu tư dự án vệ sinh môi trường thành phố (nay là Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị TP Hồ Chí Minh) làm chủ đầu tư, ngày 13/11, trao đổi với báo chí, ông Võ Văn Hoan, Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh cho rằng, quá trình thắc mắc đến khiếu nại của liên danh nhà thầu Samsung - Kolon - TSK (gọi tắt là liên danh 1) gắn liền với quá trình đấu thầu đều được Ngân hàng Thế giới giám sát chặt chẽ. Mặc dù đã kết luận thầu, trao thầu, nhưng do khiếu nại nên theo pháp luật Việt Nam phải giải quyết khiếu nại. Trong quá trình thành phố xin ý kiến các cơ quan Trung ương thì Ngân hàng Thế giới gửi thư yêu cầu thành phố phải triển khai gói thầu XL-02, khẳng định việc giải quyết khiếu nại song song với việc triển khai dự án. Các nội dung khiếu nại đã được Ngân hàng Thế giới làm việc với liên doanh nhà thầu ngay tại trụ sở của Ngân hàng Thế giới (Mỹ).
“Dưới sự giám sát chặt chẽ của Ngân hàng Thế giới, chưa chắc những đơn vị bỏ thầu thấp nhất có thể đạt yêu cầu vì chính những đơn vị này vi phạm và có việc “thông qua thông lại” nên bị loại”, Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Võ Văn Hoan khẳng định.
Cũng theo ông Võ Văn Hoan, hiện nay, thành phố đang chờ ý kiến của các cơ quan Trung ương và Văn phòng Chính phủ cũng yêu cầu các cơ quan liên quan báo cáo. Bản thân thành phố vẫn đang chờ đợi, nhưng về nguyên tắc khi đã ký hợp đồng với nhà thầu trúng thầu thì vẫn có thể giải ngân. Thành phố vẫn bảo lưu quan điểm lựa chọn liên danh nhà thầu liên danh Acciona - Vinci (gọi tắt là liên danh 2).
Liên quan đến vụ việc này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa có văn bản báo cáo gửi Văn phòng Chính phủ về kiến nghị của của Liên danh nhà thầu Samsung - Kolon - TSK. Theo đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng việc lựa chọn nhà thầu đối với dự án Vệ sinh môi trường TP Hồ Chí Minh được thực hiện theo quy định của Ngân hàng Thế giới. Các nội dung liên quan đến hồ sơ mời thầu, đánh giá hồ sơ dự thầu cần căn cứ theo “Hướng dẫn đấu thầu mua sắm hàng hóa, công trình và dịch vụ phi tư vấn” của Ngân hàng Thế giới để xem xét, kiến nghị.
Đối với kiến nghị của Liên danh Samsung - Kolon - TSK về việc xung đột lợi ích giữa liên danh này và đơn vị tư vấn (Nippon Koei), Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhận thấy xung đột lợi ích này xuất phát từ sự thay đổi tư vấn đấu thầu của chủ đầu tư sau thời điểm liên danh Samsung - Kolon - TSK đã nộp hồ sơ dự thầu. Do thay đổi này không xuất phát từ phía nhà thầu tham dự và xảy ra khi nhà thầu đã nộp hồ sơ dự thầu nên để bảo đảm tính khách quan, minh bạch đề nghị UBND TP Hồ Chí Minh làm rõ lý do thay đổi đơn vị tư vấn đấu thầu, tác động của việc thay đổi trên đến các nhà thầu tham dự, dẫn chiếu quy định nhà tài trợ về việc này. Đồng thời đưa ra giải pháp xử lý triệt để không để ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của nhà thầu cũng như tuân thủ quy định pháp luật và nhà tài trợ.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị UBND TP Hồ Chí Minh khẩn trương xem xét, giải quyết triệt để kiến nghị của nhà thầu, đảm bảo tuân thủ quy định của pháp luật và yêu cầu cạnh tranh, công bằng, minh bạch để lựa chọn được nhà thầu đủ năng lực, kinh nghiệm thực hiện hiệu quả dự án; sử dụng tiết kiệm, hiệu quả nguồn vốn vay.
Trước đó, có 7 nhà thầu đạt sơ tuyển; trong đó, có liên danh Samsung - Kolon - TSK (gọi tắt là liên danh 1), liên danh Acciona - Vinci (gọi tắt là liên danh 2) tham gia đấu thầu gói thầu XL-02 (tổng mức đầu tư 307,3 triệu USD) thuộc dự án Vệ sinh môi trường TP Hồ Chí Minh giai đoạn 2 (có tổng vốn đầu tư 524 triệu USD gồm: vốn ODA của Ngân hàng Thế giới 450 triệu USD). Liên danh 1 bỏ giá thầu thấp nhất là 222,88 triệu USD, nhưng vẫn bị loại vì chủ đầu tư đã chọn liên danh 2 có giá dự thầu 240,64 triệu USD (cao hơn 14,76 triệu USD) liên quan đến vấn đề "xung đột lợi ích" trong đấu thầu.
Từ kết quả này, liên danh 1 cho rằng, việc chủ đầu tư lựa chọn liên danh 2 trong khi liên danh này bỏ giá thầu cao hơn liên danh 1 đã vi phạm quy định của pháp luật về đấu thầu. Liên danh 1 kiến nghị các cơ quan chức năng từ Trung ương đến TP Hồ Chí Minh làm rõ kết quả trao thầu nói trên đảm bảo tính cạnh tranh, công bằng, minh bạch, hiệu quả kinh tế vì lợi ích của chủ đầu tư và đất nước.
Lý giải về việc không trao thầu cho liên danh 1, đại diện Ban Quản lý đầu tư dự án vệ sinh môi trường thành phố cho biết, trong quá trình đánh giá giá thầu cho gói XL-02, các đơn vị liên quan phát hiện TSK - thành viên của liên doanh 1 sở hữu 2,32% cổ phần vốn tại Nippon Koei, là chuyên gia tư vấn quốc tế giúp chủ đầu tư đánh giá các đơn đăng ký sơ tuyển, chuẩn bị hồ sơ dự thầu và đánh giá hồ sơ dự thầu.
Trên cơ sở tham khảo ý kiến của Ngân hàng Thế giới, chủ đầu tư kết luận rằng, có "xung đột về lợi ích" theo tài liệu đấu thầu, nguyên tắc đấu thầu mà Ngân hàng Thế giới đưa ra. Tình huống này xảy ra trong một khoảng thời gian dài, nhưng không được liên danh 1 báo cáo. Khi phát hiện trong thủ tục đấu thầu, chủ đầu tư đã quyết định không trao thầu cho liên danh 1 mà trao thầu cho liên danh 2 là liên danh bỏ giá thầu thấp thứ 2, chỉ sau liên danh 1.
UBND thành phố cũng đã có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ xem xét, giải quyết các khiếu nại của các liên danh; đồng thời có văn bản kiến nghị Ngân hàng Thế giới có ý kiến chính thức bằng văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Xây dựng và các cơ quan Trung ương để khẳng định quan điểm liên quan đến vụ việc nhằm đẩy nhanh tiến độ dự án, đảm bảo tính hiệu quả, khả thi, tiết kiệm và đúng pháp luật.
Do có khiếu nại kết quả trúng thầu nên gói thầu XL-02 hiện đang bị ngưng trệ, ảnh hưởng chung đến tiến độ dự án. Cùng với đó, khiếu nại về công tác nhân sự sau khi Ban Quản lý đầu tư dự án vệ sinh môi trường thành phố sáp nhập thành Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị cũng gây tâm lý bất an, hoài nghi trong cán bộ, người lao động đang làm việc tại Ban Quản lý đầu tư dự án vệ sinh môi trường thành phố.