Hạ tầng số cho nền kinh tế số
Sau gần ba thập kỷ phát triển, Internet trở thành một phần không thể tách rời của đời sống kinh tế - xã hội Việt Nam. Hạ tầng Internet đã phủ rộng khắp, ngày càng hiện đại, mức độ tham gia của xã hội vào môi trường số ngày càng sâu, chất lượng Internet được cải thiện rõ rệt, tiệm cận trình độ và phát triển.
Tuy nhiên, bước sang giai đoạn phát triển mới, vấn đề đặt ra không còn là mở rộng Internet về quy mô hay tốc độ, mà là chủ động định hướng phát triển Internet Việt Nam để phát huy đầy đủ những thành tựu đã đạt được, phục vụ mục tiêu phát triển nhanh, bền vững và bao trùm cả đất nước.
Nghị quyết số 57/NQ-TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị đã xác định rõ khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là trụ cột then chốt của phát triển quốc gia. Trong bối cảnh đó, Internet không chỉ là hạ tầng kỹ thuật, còn là không gian phát triển, nơi khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được kết nối, vận hành và chuyển hóa thành các giá trị thực tiễn.
Theo Thứ trưởng Phạm Đức Long, một Internet phát triển bền vững trước hết phải là Internet của niềm tin. Đó là niềm tin giữa con người với con người trong môi trường số; là niềm tin của toàn bộ hệ sinh thái số, nơi các nền tảng công nghệ, dữ liệu và cộng đồng cùng vận hành và cùng tạo ra giá trị. “Niềm tin đó không tự nhiên hình thành mà cần được Nhà nước, xã hội và doanh nghiệp cùng kiến tạo thông qua thể chế và các chuẩn mực chung”, Thứ trưởng Phạm Đức Long nhấn mạnh.
Thứ trưởng Phạm Đức Long đánh giá, một chuyển dịch có ý nghĩa quan trọng khác là Internet Việt Nam đang tái định vị từ hạ tầng kết nối sang hạ tầng số cho nền kinh tế số. Internet không chỉ là đường truyền, mà phải trở thành hạ tầng tích hợp, bao gồm kết nối, năng lực tính toán, dữ liệu, nền tảng và an toàn, qua đó đóng vai trò then chốt đối với năng suất, năng lực cạnh tranh và khả năng tự chủ của nền kinh tế số Việt Nam. Song song đó, Internet Việt Nam cũng đang chuyển từ mục tiêu tăng trưởng nhanh sang phát triển bền vững, bao trùm hơn, chú trọng thu hẹp khoảng cách số giữa các vùng miền và các nhóm dân cư. Cách tiếp cận quản trị Internet cũng đang chuyển từ quản lý sự cố sang quản lý theo quy mô, theo hướng chủ động, phòng ngừa và giảm thiểu rủi ro.
Kiến tạo không gian số đáng tin cậy
Ông Vũ Hoàng Liên, Chủ tịch Hiệp hội Internet Việt Nam cho rằng, thách thức lớn nhất hiện nay của Internet không còn nằm ở tốc độ đường truyền hay độ phủ sóng, mà là việc kiến tạo một không gian số đáng tin cậy.
Mặt trái của sự bùng nổ công nghệ như trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn đang bị lợi dụng, trở thành công cụ cho chiến tranh, thao túng tâm lý và trục lợi với mức độ ngày càng tinh vi. Rất nhiều nạn nhân của lừa đảo trực tuyến chính là những người dùng trong gần 80 triệu người dùng Internet Việt Nam. “Khi niềm tin bị tổn thương, người dùng trở nên e ngại trước mỗi cú nhấp chuột; doanh nghiệp chùn bước trong chuyển đổi số vì lo ngại mất an toàn dữ liệu”, ông Vũ Hoàng Liên chia sẻ.
Vì vậy Internet phải an toàn hơn, cần sự chung tay trách nhiệm, cam kết của toàn bộ cộng đồng Internet Việt Nam để xây dựng môi trường số thông minh hơn, tử tế hơn, nhân văn hơn và đáng tin cậy hơn. Đây cũng là lý do Internet Day 2025 lựa chọn thông điệp "Kiến tạo không gian số tin cậy - Internet Must Be Safer".
Nội dung các phiên thảo luận của sự kiện xoay quanh bốn trụ cột của niềm tin số - Digital Trust. Đó là Trust in People: Kiến tạo niềm tin giữa con người, ứng xử văn minh, tôn trọng, chia sẻ thông tin chính xác; Trust in Platforms: Kiến tạo niềm tin từ nền tảng minh bạch, công bằng, dữ liệu đáng tin cậy; Trust in Technology: Kiến tạo niềm tin từ công nghệ với trí tuệ nhân tạo có đạo đức, Cloud và dữ liệu bền vững, hạ tầng số ổn định; Trust in Community: Kiến tạo niềm tin từ cộng đồng.
Định hướng phát triển Internet Việt Nam trong giai đoạn tới là phát triển Internet an toàn, nhân văn, tin cậy, phục vụ phát triển kinh tế – xã hội, lấy niềm tin làm nền tảng, lấy đổi mới sáng tạo làm động lực và lấy thể chế làm trụ cột. Thứ trưởng Phạm Đức Long khẳng định, Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ tiếp tục đồng hành cùng các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp và Hiệp hội Internet Việt Nam trong việc hoàn thiện thể chế, phát triển các hạ tầng số dùng chung và thúc đẩy sự tham gia của người dân, để Internet thực sự trở thành động lực quan trọng cho phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.