Sau một tuần diễn ra sôi nổi, với sự tham gia của 9 đoàn nghệ thuật trong và ngoài nước, cùng 28 tiết mục nghệ thuật xiếc đặc sắc, Liên hoan Xiếc quốc tế đã thành công tốt đẹp với những đêm diễn đầy ắp khán giả, những tràng pháo tay không ngớt và những ánh mắt trầm trồ ngưỡng mộ của công chúng trong nước và quốc tế.
Tiết mục biểu diễn chào mừng khai mạc liên hoan. Ảnh: TTXVN
Cùng nhau thăng hoa - toả sáng
Liên hoan Xiếc quốc tế 2022, do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch giao Cục Nghệ thuật biểu diễn chủ trì, phối hợp tổ chức từ 2-7/12/2022. Trong suốt một tuần diễn ra Liên hoan, sàn diễn Rạp xiếc Trung ương luôn sôi động bởi những pha trình diễn ngoạn mục, hấp dẫn của hơn 100 nghệ sỹ Việt Nam và quốc tế. 1.200 chỗ ngồi ở Rạp Xiếc Trung ương hầu như chật kín chỗ, khán giả mãn nhãn và ấn tượng trước màn trình diễn tuyệt vời của các nghệ sỹ.
Do ảnh hưởng của dịch COVID-19, khó khăn về kinh phí cũng như di chuyển, nên Liên hoan Xiếc quốc tế 2022 chỉ có 5 đoàn quốc tế tham dự - một con số thấp nhất trong lịch sử tổ chức Liên hoan Xiếc quốc tế tại Việt Nam từ trước đến nay. Đại diện Ban tổ chức cho biết, số lượng đoàn đăng ký nhiều hơn nhưng đến phút chót lại thông báo huỷ. Chính vì vậy mà liên hoan lần này thiếu vắng những tên tuổi có nền nghệ thuật xiếc phát triển mạnh như Nga, Trung Quốc, Mông Cổ, Pháp, Cuba, Mỹ... Tuy vậy, không vì thế mà liên hoan kém đi phần hấp dẫn, các nghệ sỹ quốc tế của 5 nước: Ai Cập, Belarus, Lào, Campuchia, Canada đã vào cuộc rất nhiệt tình và những tiết mục của họ được khán giả chào đón nồng nhiệt.
Đúng với thông điệp “Cùng nhau thăng hoa - toả sáng”, các nghệ sỹ xiếc Việt Nam và quốc tế đã mang tới Liên hoan nhiều tiết mục xiếc được dàn dựng công phu, kỹ thuật biểu diễn điêu luyện và đẳng cấp cao. Nhiều thể loại tiết mục xiếc đa dạng, phong phú gây ấn tượng với công chúng như: Dây căng cao, Đế trụ, Đu quăng nam, nữ của Liên đoàn Xiếc Việt Nam; Lời của biển, Âm vang cổng trời (Cầu bật) của Trường Trung cấp Nghệ thuật Xiếc và Tạp kỹ Việt Nam; Hồi sinh (Hình tượng tập thể nam) và Hồn quê (Xe đạp tập thể) của Nhà hát nghệ thuật Phương Nam); Dây lụa đôi (Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào); Xe chỉ (Ai Cập); Dây lụa (Canada); Đu vòng (Belarut); Tung bóng (Campuchia)…
Trong đó, tiết mục “Dây căng cao” đã hoàn toàn chinh phục khán giả trong và ngoài nước khi 8 nghệ sỹ có một sự phối hợp vô cùng nhịp nhàng thực hiện các động tác chồng người tầng 2, tầng trên dây, leo thang; Tiết mục “Đu nón” của các nữ nghệ sỹ xiếc cũng khiến khán giả trầm trồ thán phục khi thực hiện một loạt các động tác kỹ thuật khó như cắn răng trụ trên đu, dùng tóc làm trụ để câu treo nhau, thậm chí nhiều người đã không thể tin nổi khi chứng kiến một nữ nghệ sỹ mảnh mai có thể dùng tay treo 3 bạn diễn là nữ lơ lửng ở dưới; Tiết mục “Đu quăng” đã thành công khi “bắt trend” và lồng ghép hình tượng nhân vật theo bộ phim Avatar. Sự phối hợp giữa đu và nhào lộn với những động tác cực kì chuẩn xác ở tầm cao từ 3 đến 5m không có dây bảo hiểm đã tạo nên những giây phút hồi hộp đến nghẹn thở cho người xem…
Các tiết mục của Trường Trung cấp Nghệ thuật Xiếc và Tạp kỹ Việt Nam cũng đã tạo ấn tượng tốt với công chúng đồng nghiệp qua các tiết mục “Lời của biển”, “Âm vang cổng trời”... các nghệ sỹ đã thể hiện tiết mục hấp dẫn, tự tin, khẳng định được chất lượng đào tạo bài bản, chắc chắn của Trường. Các tiết mục của Nhà hát Nghệ thuật Xiếc và Tạp kỹ Hà Nội, Nhà hát nghệ thuật Phương Nam cũng đã có nỗ lực tiến bộ đáng ghi nhận từ trình độ kỹ thuật biểu diễn cho tới tìm tòi trong hình thức thể hiện…
Nghệ sỹ Nhân dân Tạ Duy Ánh, Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật Liên hoan khẳng định: Cuộc thi Liên hoan xiếc Quốc tế đã thành công tốt đẹp, các nghệ sỹ trong nước và quốc tế đã cống hiến cho khán giả những màn trình diễn có chất lượng cao. Những kinh nghiệm về biểu diễn, những cảm xúc thăng hoa và những bài học rút ra được qua cuộc thi sẽ là yếu tố đóng vai trò quan trọng trên con đường phát triển nghệ thuật của mỗi nghệ sỹ trong tương lai. Chắc chắn các nghệ sỹ sẽ không thể quên được những giây phút biểu diễn trên sân khấu là những kỷ niệm đẹp đẽ, đáng ghi nhớ trong cuộc đời mình.
Theo Nghệ sỹ Nhân dân Tạ Duy Ánh, so với kỳ thi trước, chất lượng Liên hoan xiếc quốc tế lần này đã được nâng cao một cách rõ rệt. Nhiều vị giám khảo khá ngạc nhiên vì nhiều gương mặt nghệ sỹ trẻ mới xuất hiện với nhiều tiềm năng hứa hẹn. Điều đó không khỏi khiến cho Ban giám khảo cũng khó khăn trong việc phân định các giải thưởng.
“Tuy nhiên cũng còn một số tiết mục chưa có những tìm tòi sáng tạo mới, kỹ thuật chưa cao nên cũng không thể hiện được hết năng lực. Trong tương lai tới, chúng ta kỳ vọng các nghệ sỹ sẽ nỗ lực hơn nữa để nâng cao nghề nghiệp”, Nghệ sỹ Nhân dân Tạ Duy Ánh bày tỏ.
Nâng tầm xiếc Việt
Tiết mục biểu diễn chào mừng khai mạc liên hoan. Ảnh: TTXVN
Phó Giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam, Nghệ sỹ Nhân dân Tống Toàn Thắng nhận xét: “Rất tiếc là liên hoan thiếu vắng nhiều cường quốc xiếc trên thế giới, nhưng bù lại là sự nỗ lực vượt lên chính mình của các đơn vị nghệ thuật trong nước. Cho tới liên hoan lần này, những người làm nghệ thuật xiếc Việt Nam đã tìm được chìa khoá riêng để tạo nên màu sắc và phong cách của xiếc Việt, khẳng định được giá trị của mình”.
Theo Nghệ sỹ Nhân dân Tống Toàn Thắng, xiếc Việt đã đi đúng hướng khi các tiết mục được dàn dựng luôn đề cao tính mạo hiểm và sự dũng cảm, điều này đã thực sự chinh phục khán giả. Nếu như nghệ thuật mang tính chất an toàn sẽ đánh mất đi tính mạo hiểm, phi thường của xiếc. Tuy nhiên để đạt tới sự mạo hiểm ấy thì người nghệ sỹ cũng đã phải có đủ trình độ đẳng cấp cao để tạo nên sự mạo hiểm và đó chính là kết tinh của sự khổ luyện không ngừng nghỉ, tạo nên những chính xác tuyệt đối... Bên cạnh đó, các tiết mục xiếc Việt Nam đã tăng các yếu tố giải trí và sự hỗ trợ của công nghệ, chính điều này đã nâng tầm cho các tiết mục xiếc, vượt xa cách làm xiếc truyền thống đơn lẻ, diễn trò nhỏ lẻ như những năm trước đây
Bà Stefanova Veneta Raycheva, Giám đốc nhân sự và Giám đốc nghệ thuật của Công ty Stefani Art Stars (Bungaria), thành viên trong Hội đồng nghệ thuật Liên hoan đánh giá: Liên hoan đã rất thành công khi cả nghệ sỹ tham gia và khán giả đến xem đầy hào hứng. Qua liên hoan, những người làm nghệ thuật đều nhìn nhận xiếc Việt Nam cũng như các nước có nền nghệ thuật xiếc non trẻ như Lào, Campuchia đều có những bước tiến vượt bậc.
Bà Veneta Raycheva chia sẻ, bà đặc biệt các tiết mục xiếc của nghệ sỹ xiếc Việt Nam tại liên hoan lần này bởi họ đã có cách làm rất khác với xiếc Châu Âu, đó là khai thác rất tốt những nét văn hoá truyền thống của Việt Nam từ trang phục, âm nhạc cho đến ý tưởng dàn dựng. Đây là điều giúp cho nghệ sỹ xiếc Việt Nam thành công trên trường quốc tế nói chung và tại Liên hoan Xiếc quốc tế 2022 nói riêng.
Quyền Cục trưởng Cục Nghệ thuật Biểu diễn, Nghệ sỹ Ưu tú Trần Ly Ly khẳng định: Liên hoan Xiếc Quốc tế tại Việt Nam được tổ chức 3 năm 1 lần, thể hiện sự quan tâm của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trong việc tạo điều kiện cho diễn viên ngành xiếc Việt Nam có cơ hội giao lưu học tập kinh nghiệm với các nghệ sỹ quốc tế về phương pháp sáng tạo, nhằm xây dựng nghệ thuật xiếc ngày càng phát triển. Liên hoan thực sự đã trở thành một hoạt động văn hóa có ý nghĩa, góp phần tăng cường tình đoàn kết, hợp tác hữu nghị giữa các nghệ sỹ Việt Nam và quốc tế, đồng thời giúp cho các nghệ sỹ Việt Nam có thêm động lực sáng tạo và tìm cách nâng tầm thương hiệu cho mỗi đơn vị.
Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tạ Quang Đông cho rằng, điều lớn nhất có được từ Liên hoan chính là tình đoàn kết, hợp tác hữu nghị, mở rộng giao lưu văn hóa, trao đổi, học tập kinh nghiệm, góp phần phát triển nghệ thuật xiếc tại Việt Nam và thế giới trong giai đoạn hiện nay.