Bệnh nhân bị viêm phổi đang điều trị tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương.
Viêm phổi nặng dẫn tới suy hô hấp
Trước khi nhập viện 1 ngày, cụ ông P.T.M (90 tuổi, ở Hà Nội) tắm nước ấm vào chiều tối rồi trượt ngã trong nhà vệ sinh nên kéo dài thời gian tắm. Sáng hôm sau, người thân phát hiện cụ M. mệt nhiều, khó thở nên lập tức đưa đến bệnh viện. Cụ ông nhập viện trong tình trạng mệt lả, khó thở, ho húng hắng, ăn uống kém. Qua thăm khám, xét nghiệm, các bác sĩ xác định bệnh nhân bị viêm phổi nặng, phải điều trị tích cực và theo dõi sát sao.
Cũng trong tình trạng viêm phổi, cụ N.T.L (94 tuổi, Hà Nội) nhập viện với biểu hiện sốt cao 39 độ C, ho nhiều, đờm đặc, khó thở. Cụ L. có tiền sử tai biến mạch máu não, yếu nửa người, gãy cổ xương đùi, nằm liệt giường hơn 2 năm. Hai ngày trước khi nhập viện, cụ L. bắt đầu sốt, ho, uống thuốc hạ sốt tại nhà không đỡ. Khi vào viện, bác sĩ ghi nhận đờm trắng đục, chỉ số SpO2 tụt còn 85%, phổi có viêm và tràn dịch màng phổi hai bên. Bệnh nhân được khẩn trương điều trị kháng sinh phổ rộng, thuốc giãn phế quản, hỗ trợ hô hấp bằng oxy lưu lượng cao và hút đờm tích cực để làm sạch đường thở, giảm nguy cơ suy hô hấp.
TS.BS Vũ Minh Điền, Phó Trưởng khoa Nội Tổng hợp, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cảnh báo: “Khi thời tiết chuyển lạnh, người cao tuổi là nhóm có nguy cơ cao mắc các bệnh do giảm sức đề kháng và rối loạn điều hòa thân nhiệt. Người già có hệ miễn dịch yếu, các cơ quan đã lão hóa, dễ bị tác động bởi thay đổi thời tiết. Vì vậy, chỉ cần tắm muộn, gặp gió lạnh hay thay đổi nhiệt độ đột ngột cũng có thể khiến bệnh phát sinh”.
Theo đó, mùa lạnh cũng là thời điểm nhiều bệnh lý ở người cao tuổi dễ tái phát hoặc trở nặng. Trong đó, viêm phổi là nguyên nhân hàng đầu gây nhập viện và tử vong. Không khí lạnh, khô khiến niêm mạc đường hô hấp bị kích thích, phản xạ ho yếu, đờm khó khạc nên dễ nhiễm khuẩn.
Bên cạnh viêm phổi, người cao tuổi còn dễ mắc các bệnh tim mạch như tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim, đột quỵ. Thời tiết lạnh làm mạch máu co lại, huyết áp tăng, tim phải làm việc nhiều hơn, đặc biệt nguy hiểm với những người có bệnh nền tim mạch, xơ vữa động mạch hoặc đái tháo đường.
Bên cạnh đó, các bệnh xương khớp cũng thường trở nên trầm trọng khi trời lạnh. Máu lưu thông kém khiến khớp bị cứng, đau nhức, nhiều người còn bị chuột rút, co cứng cơ về đêm. Một số trường hợp còn gặp tai nạn do lạnh, như ngã trượt trong nhà tắm, hạ thân nhiệt hoặc ngộ độc khí than khi sưởi không đúng cách.
Chủ động phòng bệnh
TS.BS Vũ Minh Điền khuyến cáo: "Người cao tuổi cần được quan tâm đặc biệt trong mùa đông. Việc giữ ấm, ăn đủ, ngủ ngon, vận động hợp lý là những biện pháp đơn giản nhưng rất hiệu quả để phòng bệnh, nhất là với người già. Trong thời tiết lạnh, người già cần giữ ấm toàn thân, đặc biệt là bàn tay, bàn chân, cổ và ngực”.
Bác sĩ cũng chú ý, người dân, nhất là người già không tắm muộn, tránh ra ngoài sớm khi trời còn lạnh. Đồng thời ăn uống đủ chất, bổ sung rau xanh, trái cây, uống đủ nước ấm. Tuy trời lạnh nhưng người già cần duy trì vận động nhẹ trong nhà để tăng lưu thông máu. Đồng thời, người già cần theo dõi huyết áp, đường huyết thường xuyên và dùng thuốc đúng chỉ dẫn.
Cùng với các biện pháp trong sinh hoạt, việc tiêm phòng cúm và phế cầu theo khuyến cáo cũng là biện pháp quan trọng để phòng các bệnh đường hô hấp, phòng viêm phổi.
“Đăc biệt, khi có các dấu hiệu như khó thở, ho kéo dài, sốt, mệt mỏi… người cao tuổi cần đến cơ sở y tế khám sớm, tuyệt đối không tự ý dùng thuốc, vì bệnh có thể diễn tiến nhanh và nặng hơn ở người già”, TS.BS Vũ Minh Điền nhấn mạnh.