Điều trị bằng sóng ngắn tại Bệnh viện Phục hồi chức năng tỉnh Lạng Sơn. Ảnh: Anh Tuấn/TTXVN
Trong Chiến lược phát triển phục hồi chức năng đến năm 2030, tầm nhìn 2050, Việt Nam đặt ra các mục tiêu cụ thể: Trên 90% trẻ em từ sơ sinh đến 6 tuổi được sàng lọc, phát hiện sớm và can thiệp khuyết tật; 90% các tỉnh, thành phố triển khai mô hình phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng; trên 90% cơ sở phục hồi chức năng đạt mức chất lượng từ khá trở lên; tỷ lệ nhân lực phục hồi chức năng đạt tối thiểu 0,5 người trên 10.000 dân.
Định hướng này hoàn toàn phù hợp với Nghị quyết số 72-NQ/TW ngày 9/9/2025 của Bộ Chính trị về “Tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới”. Nghị quyết yêu cầu mỗi tỉnh, thành phố có ít nhất một bệnh viện chuyên sâu về lão khoa và phục hồi chức năng, đồng thời hoàn thiện mạng lưới chăm sóc người cao tuổi và phát triển hệ thống dịch vụ phục hồi chức năng toàn diện, bảo đảm mọi người dân, đặc biệt là nhóm yếu thế, đều được chăm sóc, phục hồi và hòa nhập xã hội.
Ngành Phục hồi chức năng Việt Nam đang bước vào giai đoạn phát triển bứt phá, tiến tới hội nhập sâu rộng, hiện đại hóa toàn diện và đặt con người làm trung tâm trong mọi hoạt động chuyên môn. Những năm gần đây, chuyển đổi số và ứng dụng trí tuệ nhân tạo đang trở thành một phần không thể tách rời của lĩnh vực này. Việc ứng dụng công nghệ số và trí tuệ nhân tạo không chỉ giúp mở rộng năng lực chuyên môn, mà còn nâng cao hiệu quả điều trị và tối ưu hóa quy trình chăm sóc người bệnh. Sự năng động và sáng tạo của đội ngũ cán bộ trẻ góp phần làm mới diện mạo ngành, hướng tới một nền phục hồi chức năng hiện đại, nhân văn và hội nhập quốc tế.
Hiện nay, nhiều cơ sở phục hồi chức năng trong nước đã ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong đánh giá vận động, thiết kế bài tập và lập kế hoạch điều trị cá nhân hóa. Nhờ đó, bác sĩ và kỹ thuật viên có thể hiểu sâu hơn về cơ chế vận động của người bệnh, đo lường chính xác tiến triển điều trị và rút ngắn đáng kể thời gian phục hồi. Việc đưa công nghệ vào phục hồi chức năng không nhằm thay thế con người, mà là mở rộng năng lực của con người, giúp điều trị chính xác hơn, hiệu quả hơn và mang lại chất lượng sống tốt hơn cho người bệnh.
Thầy thuốc Nhân dân, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Quý Tường, Chủ tịch Hội Tin học Y tế Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội Phục hồi chức năng Việt Nam cho biết, trí tuệ nhân tạo đang thúc đẩy mạnh mẽ quá trình chuyển đổi mô hình của ngành phục hồi chức năng Việt Nam, từ phương thức thủ công truyền thống sang mô hình “phục hồi thông minh” (Smart Rehabilitation). Đây là mô hình nơi trí tuệ nhân tạo, robot, cảm biến Internet vạn vật, dữ liệu lớn, thực tế ảo và thực tế tăng cường, cùng hồ sơ bệnh án điện tử được tích hợp trong một hệ sinh thái thống nhất, có khả năng tương tác liên thông.
Theo Phó Chủ tịch Hội Phục hồi chức năng Việt Nam, hệ sinh thái phục hồi chức năng thông minh này cho phép đánh giá vận động chính xác dựa trên phân tích dữ liệu cảm biến và hình ảnh, cá thể hóa phác đồ điều trị theo tiến triển và đặc điểm của từng bệnh nhân, theo dõi, giám sát và can thiệp từ xa qua nền tảng phục hồi chức năng từ xa, đồng thời lưu trữ, khai thác và phân tích dữ liệu lớn phục vụ nghiên cứu khoa học, đào tạo chuyên môn và hoạch định chính sách y tế. Thực tế, các hệ thống robot, cảm biến Internet vạn vật, camera phân tích dáng đi, phần mềm nhận diện cử động và nền tảng quản lý hồ sơ bệnh án điện tử đã được triển khai tại nhiều bệnh viện và trung tâm phục hồi chức năng lớn trong cả nước, tạo nền tảng vững chắc cho chuyển đổi số trong lĩnh vực này.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Quý Tường khẳng định trí tuệ nhân tạo không thay thế con người mà nâng cao năng lực con người trong phục hồi chức năng. Trí tuệ nhân tạo đang trở thành “trợ lý thông minh” của bác sĩ, kỹ thuật viên và người bệnh, giúp quá trình điều trị chính xác hơn, an toàn hơn và hiệu quả hơn, hỗ trợ chăm sóc toàn diện, liên tục, cá thể hóa cho mỗi người bệnh.
Trí tuệ nhân tạo không chỉ giúp phục hồi vận động hay chức năng sinh lý, mà còn góp phần phục hồi niềm tin, cảm xúc và chất lượng sống cho hàng triệu người khuyết tật, người sau đột quỵ và người bệnh mạn tính cần tái hòa nhập xã hội. “Trí tuệ nhân tạo cùng các công nghệ mới không chỉ thay đổi cách điều trị, mà còn mở ra một tương lai nhân văn hơn, nơi người bệnh được trao lại năng lực, niềm tin và phẩm giá sống. Trí tuệ nhân tạo không chỉ giúp người bệnh vận động lại, mà còn giúp họ tìm lại hy vọng, niềm tin và phẩm giá trong cuộc sống”, Phó Chủ tịch Hội Phục hồi chức năng Việt Nam nhấn mạnh.