Theo số liệu của BHXH Việt Nam, tại thời điểm tháng 9/2016, đã có 4.240 chủ hộ kinh doanh cá thể của 54 địa phương đóng BHXH bắt buộc.
Bộ LĐTBXH đã có văn bản gửi BHXH Việt Nam khẳng định việc thu BHXH bắt buộc đối với chủ hộ kinh doanh là không đúng quy định của pháp luật và đề nghị BHXH Việt Nam chỉ đạo BHXH các địa phương thực hiện đúng quy định của pháp luật.
Giao dịch thủ tục hành chính tại BHXH địa phương. Ảnh: TTXVN
Đơn vị này đã chỉ đạo tổ chức kiểm tra, thanh tra tại một số địa phương. Bên cạnh đó, Bộ LĐTBXH đã phối hợp với Ban Kinh tế Trung ương khảo sát các địa phương sơ kết 5 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW và lấy ý kiến góp ý hồ sơ dự án Luật BHXH sửa đổi, trong đó có nội dung cơ quan BHXH thu BHXH bắt buộc đối với chủ hộ kinh doanh.
Theo đại diện Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, qua tổng kết thi hành cho thấy, pháp luật bảo hiểm xã hội bắt buộc còn bỏ sót một số nhóm đối tượng có nhu cầu và có khả năng, nhưng chưa được luật hóa để tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc như: Chủ hộ kinh doanh cá thể, người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã không hưởng tiền lương, người lao động làm việc theo chế độ linh hoạt.
Hiện nay, cả nước có hơn 5,1 triệu hộ kinh doanh cá thể, gấp 6 lần số lượng doanh nghiệp. Còn theo số liệu cơ quan thuế quản lý thì cả nước có hơn 1,7 triệu lượt hộ nộp thuế. Tuy nhiên, hiện nay nhóm này chưa thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, chỉ có rất ít chủ hộ kinh doanh cá thể hiện đang tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.
Theo đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư, năm 2022, cả nước có khoảng 29.000 hợp tác xã hoạt động, thu hút gần 6 triệu thành viên tham gia, trong đó có 970.000 người lao động làm việc trong khu vực hợp tác xã. Tuy nhiên, theo báo cáo của cơ quan Bảo hiểm xã hội thì hiện nay mới có gần 7.000 hợp tác xã đăng ký tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc cho khoảng 40.000 người lao động.
Qua kết quả khảo sát tại một số địa phương cũng cho thấy, nhiều người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã không hưởng tiền lương có nguyện vọng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Vì vậy, lần sửa đổi Luật này, Bộ LĐTBXH đề xuất bổ sung đối tượng thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc gồm: Chủ hộ kinh doanh; người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã không hưởng tiền lương; người lao động làm việc không trọn thời gian.