Cuộc hội ngộ nghĩa tình của các văn nghệ sĩ Căn cứ Trung ương Cục miền Nam

Căn cứ Trung ương Cục miền Nam từng là trung tâm lãnh đạo cao nhất của cuộc kháng chiến chống Mỹ ở miền Nam. Giữa bom đạn và gian khổ, các văn nghệ sĩ vẫn sáng tạo, hát, vẽ, diễn, viết để cổ vũ tinh thần chiến đấu, hun đúc niềm tin chiến thắng. Họ chính là “những chiến sĩ trên mặt trận văn hóa”, góp phần làm nên bản anh hùng ca của dân tộc.

Bà Trần Thị Diệu Thúy, Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh khẳng định: “Thành phố luôn tự hào và biết ơn những thế hệ văn nghệ sĩ khu Trung ương Cục miền Nam, những người đã viết nên bản anh hùng ca bằng âm nhạc, hội họa, sân khấu, bằng chính cuộc đời và niềm tin của mình. Đó là những giá trị bất diệt, hun đúc nên bản sắc văn hóa của miền Nam kiên cường”.

Không khí chương trình lắng lại khi ca khúc “Vàm Cỏ Đông” (thơ Hoài Vũ, nhạc Trương Quang Lục) vang lên qua giọng hát Hà Vân, tiếp nối là trích đoạn cải lương “Bài ca địa đạo” do NSND Mỹ Hằng và NSƯT Lê Tứ thể hiện, gợi lại ký ức oanh liệt một thời hoa lửa.

Những câu chuyện xúc động được các văn nghệ sĩ, nhân chứng của thời kháng chiến chia sẻ trong chương trình. Nhà thơ Hoài Vũ, tác giả lời thơ “Vàm Cỏ Đông” nhớ lại những ngày giữa bom đạn, tiếng hát vẫn vang lên từ những chiếc loa treo giữa rừng, ông và những người nghệ sĩ không chỉ hát cho người lính mà cho cả niềm tin vào ngày đất nước thống nhất”.

Họa sĩ Phan Hữu Thiện, nguyên Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh, kể về những ngày đầu cầm cọ ở chiến khu: vẽ bằng màu lá rừng, ánh sáng leo lét từ đèn dầu làm bằng vỏ đạn và những đồng đội “đã vẽ bằng cả máu và tuổi trẻ của mình” trong khói bom B52 năm 1972.

Nhạc sĩ Phạm Minh Tuấn, người gắn bó với chiến khu “R” hơn nửa thế kỷ và ghi dấu ấn lịch sử với những ca khúc như “Qua sông”, “Bài ca không quên”, “Thành phố tình yêu và nỗi nhớ” đã trở thành tiếng lòng của một thế hệ nghệ sĩ sống giữa chiến tranh nhưng luôn hướng đến hòa bình, tự do và khát vọng con người. "Thế hệ nghệ sĩ chúng tôi thời đó còn rất trẻ và ai cũng chỉ có một ước mơ cao cả là đất nước được độc lập tự do, dù cho có phải trải qua gian khổ hy sinh như thế nào", nhạc sĩ Phạm Minh Tuấn xúc động chia sẻ.

Nếu phần đầu chương trình là hành trình trở về ký ức, thì phần giao lưu sau lại mở ra đối thoại giữa quá khứ và hiện tại. Bên cạnh những tên tuổi gạo cội, chương trình giới thiệu nghệ sĩ trẻ Đinh Nhật Minh, gương mặt được xem là “hơi thở mới” của dòng nhạc dân tộc đương đại.

Ở tuổi 30, Đinh Nhật Minh, "con nhà nòi" của hai thế hệ nghệ sĩ dân tộc đã được vinh danh tại Đại hội “Thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác toàn quốc” năm 2023. Anh mang âm nhạc truyền thống đến gần hơn với giới trẻ bằng những bản hòa âm hiện đại trên nền sáo trúc. “Âm nhạc dân tộc vẫn có thể song hành cùng thời đại, chỉ cần chúng ta thổi vào đó niềm tự hào và hơi thở hôm nay”, anh nói.

Phần trình diễn độc tấu sáo trúc “Trên đường chiến thắng” của Đinh Nhật Minh khép lại chương trình trong không khí xúc động và tự hào. Những tràng pháo tay dài vang lên không chỉ dành cho tài năng trẻ, mà còn như lời tri ân gửi tới các thế hệ nghệ sĩ đi trước, những người đã truyền ngọn lửa yêu nước và sáng tạo cho hôm nay.

Khép lại chương trình là ca khúc “Bài ca 50 năm văn học nghệ thuật TP Hồ Chí Minh”, một sáng tác của Nguyễn Văn Đại với phần hòa âm của Nhật Hào, được thể hiện qua phần trình bày của Quốc Đại và Cao Công Nghĩa - như một lời khẳng định rằng sau nửa thế kỷ, văn học nghệ thuật Thành phố vẫn tiếp tục tỏa sáng, kế thừa tinh thần kiên cường, sáng tạo của thế hệ nghệ sĩ chiến khu năm xưa.

Buổi họp mặt “Âm vang một thời hoa lửa” không chỉ là dịp tri ân, hội ngộ, mà còn là nhịp cầu kết nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa nghệ thuật kháng chiến và nghệ thuật đương đại. Ngọn lửa từ rừng chiến khu năm xưa vẫn được truyền lại, cháy sáng trong từng nốt nhạc, nét vẽ, câu thơ của thế hệ hôm nay, để văn hóa Việt Nam mãi là dòng chảy của ký ức, tự hào và sáng tạo không ngừng.