Tỷ giá và những bước chuyển bất ngờ

Dẫn các số liệu thống kê, bà Hoàng Anh cho biết, so với thời điểm cuối năm 2016, tỷ giá trung tâm của VND so với USD trong năm 2017 đã được điều chỉnh linh hoạt với mức tăng là 1,4%. Trong khi đó, tỷ giá VND/USD tại các ngân hàng thương mại lại giảm 0,18%, thậm chí trên thị trường tự do, giá USD đã giảm mạnh tới 1,53%.
Nếu loại bỏ biến động mạnh của tỷ giá vào cuối năm 2016 và tuần đầu 2017, có thể thấy tỷ giá kinh doanh tại các ngân hàng thương mại và trên thị trường tự do trong suốt năm 2017 là khá ổn định, xoay quanh mốc từ 22.700 - 22.800 VND/USD.

Vào thời điểm này hàng năm, kể cả so với thời kỳ tỷ giá ổn định nhất, đến quý IV, tỷ giá VND/USD vẫn có xu hướng nhích tăng. Nhưng với những số liệu trên đây, có thể khẳng định tỷ giá hiện nay vẫn tương đối ổn định. Bà Hoàng Anh nói.

Lý giải sự khác biệt này, PGS.TS. Hoàng Anh cho hay: "Nguyên nhân chính khiến tỷ giá đi ngược lại xu hướng mọi năm như hiện nay xuất phát từ quan hệ cung - cầu trên thị trường ngoại hối. Trong 10 tháng năm 2017, Việt Nam xuất siêu 1,23 tỷ USD, nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) thực hiện giải ngân 14,2 tỷ USD, tăng 11,8% so với cùng kỳ 2016, cùng với các nguồn vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài (FII), viện trợ phát triển chính thức (ODA) hay kiều hối đều tăng mang lại nguồn cung dồi dào trên thị trường ngoại tệ".

Trong bối cảnh đó, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã có động thái điều chỉnh giảm tỷ giá mua vào đồng USD liên tiếp trong 3 ngày hồi giữa tháng 10/2017. Với cùng một bước giảm là 5 đồng, giá mua vào đồng USD niêm yết trên Sở giao dịch NHNN sau 3 ngày đã giảm tổng cộng 15 đồng, từ 22.725 VND/USD xuống còn 22.710 VND/USD.

Điều này cho thấy NHNN đã rất có lợi khi mua ngoại tệ làm tăng dự trữ ngoại hối với mức chi phí hợp lý. Đây là lần đầu tiên, NHNN giảm giá mua USD kể từ khi cơ chế tỷ giá mới được áp dụng. Trước điều chỉnh trên, NHNN đã 3 lần nâng giá mua vào USD trong năm 2017, lần lượt trong các tháng 1, 4 và 6.

Giới kinh doanh ngoại hối ước tính, NHNN có thể đã mua vào cả tỷ USD chỉ riêng trong tuần điều chỉnh và lượng dự trữ ngoại hối đã lập kỷ lục mới lên tới 45 tỷ USD, tăng thêm 6 tỷ USD so với cuối năm 2016.

Mức dự trữ kỷ lục mới của NHNN cũng được Công ty Cổ phần Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) đánh giá là "tấm đệm" tốt giúp NHNN có thêm công cụ điều hành linh hoạt tỷ giá, đồng thời góp phần tăng thêm xếp hạng tín nhiệm của Việt Nam trong tương lai. 

Nhìn lại ba phần tư chặng đường đã qua của năm 2017, diễn biến tỷ giá đã có những bước chuyển biến khá bất ngờ. Hồi đầu năm, các cơ quan điều hành cũng như giới chuyên gia đánh giá, tỷ giá năm 2017 sẽ chịu rất nhiều áp lực và dự báo mức tăng từ 2-3% so với năm 2016 do cán cân thanh toán quốc tế kém thuận lợi, đặc biệt là đồng USD, đồng tiền chủ chốt trong rổ tính tỷ giá của Việt Nam mạnh lên.

Nhưng trước diễn biến như hiện nay, bà Hoàng Anh nhận định dự báo về mức tăng của tỷ giá VND/USD có thể được giảm xuống, ở mức khoảng 1,5%. Và đây là một trong những thành công trong việc điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt của NHNN trong năm nay.

Trong một báo cáo mới đây, BVSC cũng nhận định mức độ tăng của tỷ giá VND/USD cả năm 2017 sẽ chỉ ở mức từ 1-2%.

Còn theo TS. Lê Xuân Nghĩa, Viện trưởng Viện nghiên cứu Phát triển kinh doanh (BDI), sang năm 2018, tỷ giá có thể tăng, bởi dự đoán Fed sẽ tăng lãi suất thêm một lần nữa, song mức tăng không lớn.

Tuy còn nhiều sức ép lên thị trường ngoại hối trong quý IV/2017 như: quyết định tăng lãi suất và chương trình thu hẹp bảng cân đối tài sản của Fed, rủi ro từ tình trạng thâm hụt thương mại trong nước nhưng với những yếu tố hỗ trợ tỷ giá bao gồm giải ngân FDI dự kiến tích cực hơn và dự trữ ngoại hối dồi dào, dự báo tỷ giá trong quý IV/2017 sẽ tiếp tục diễn biến ổn định.