Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Ảnh: Kyodo/TTXVN
Báo The Kyiv Independent hôm 24/8 dẫn phát biểu Tổng thống Volodymyr Zelensky tại một cuộc họp báo nhân dịp Quốc khánh Ukraine ngày 24/8 cho biết Ukraine đang sử dụng vũ khí do chính mình sản xuất để tiến hành các cuộc tấn công tầm xa nhằm vào Liên bang Nga và việc tấn công các mục tiêu như vậy không phải phối hợp với Mỹ.
Tuyên bố của ông Zelensky được đưa ra sau một báo cáo gần đây của tờ Wall Street Journal nói rằng Mỹ đã âm thầm triển khai một quy trình rà soát, trao cho Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth quyền ngăn chặn các cuộc tấn công tầm xa của Ukraine vào lãnh thổ Liên bang Nga bằng tên lửa Mỹ, trên thực tế đã chặn các cuộc tấn công này trong nhiều tháng.
Theo Wall Street Journal, cơ chế rà soát trao quyền cho Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth chặn các cuộc tấn công tầm xa của Ukraine bên trong lãnh thổ Liên bang Nga được xây dựng bởi Thứ trưởng phụ trách chính sách của Lầu Năm Góc, Elbridge Colby, nhằm giám sát việc Ukraine sử dụng vũ khí sản xuất tại Mỹ cũng như vũ khí châu Âu có liên quan đến tình báo và linh kiện Mỹ.
Ngoài việc áp dụng quy trình phê duyệt cho các cuộc tấn công bằng tên lửa, một hệ thống đánh giá cũng được thiết lập để xác định liệu Mỹ có đủ nguồn dự trữ của từng loại vũ khí hay không. Ông Colby đã đưa ra các mức phân loại đỏ, vàng và xanh để hỗ trợ quyết định loại vũ khí nào có thể viện trợ cho Ukraine.
Theo một quan chức Anh và hai quan chức Mỹ, cơ chế rà soát mới này cũng áp dụng cho tên lửa tầm xa Storm Shadow của Anh do loại vũ khí này phụ thuộc vào dữ liệu dẫn bắn của Mỹ.
Hai quan chức Mỹ cho biết ít nhất trong một trường hợp, Ukraine đã lên kế hoạch sử dụng ATACMS để tấn công một mục tiêu trên lãnh thổ Liên bang Nga nhưng không được phê duyệt.
Các quan chức Mỹ giấu tên nói với Wall Street Journal rằng Ukraine lần cuối nhận được lô ATACMS vào mùa xuân theo sự cho phép của chính quyền Nhà Trắng trước đó.
Tại cuộc họp báo chung với Thủ tướng Canada Mark Carney ngày 24/8, nhà lãnh đạo Ukraine cho biết không có bất kỳ hạn chế nào như vậy đang được thảo luận, đồng thời nhấn mạnh rằng Ukraine tấn công các mục tiêu bên trong lãnh thổ Liên bang Nga bằng vũ khí do mình sản xuất.
“Hiện tại, chúng tôi đang sử dụng vũ khí tầm xa do chính Ukraine sản xuất, và chúng tôi cũng không thảo luận vấn đề này với Mỹ gần đây. Đã có một thời điểm xuất hiện những tín hiệu khác nhau liên quan đến các đòn đáp trả của chúng tôi sau những cuộc tấn công (của Liên bang Nga) nhằm vào hệ thống năng lượng của Ukraine”, ông Zelensky nói.
Ngày 21/8, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói rằng Ukraine “không có cơ hội giành chiến thắng” nếu không được phép tấn công Liên bang Nga, đồng thời chỉ trích người tiền nhiệm Joe Biden vì chỉ cho phép Kiev “phòng thủ chứ không được phản công”.
Tuy vậy trước đó, Tổng thống Trump cũng từng “kịch liệt phản đối” quyết định của chính quyền tiền nhiệm khi cho phép Ukraine tiến hành các cuộc tấn công tầm xa vào Liên bang Nga bằng vũ khí Mỹ.
Xem video ghi lại hình ảnh được cho là các mảnh vỡ của tên lửa ATACMS do Mỹ sản xuất, được Ukraine phóng vào các mục tiêu ở tỉnh Kursk của Liên bang Nga ngày 23 và 25/11/2024. Nguồn: Bộ Quốc phòng Liên bang Nga/Reuters
Trước đó, ngày 20/8, Zelensky tuyên bố Ukraine dự kiến sẽ bắt đầu sản xuất hàng loạt tên lửa hành trình tầm xa Flamingo – do trong nước phát triển – vào mùa đông này.
Việc sở hữu năng lực tên lửa tầm xa riêng có thể trở thành yếu tố thay đổi cục diện cho Ukraine trong nỗ lực làm suy yếu bộ máy chiến tranh của Liên bang Nga ở sâu trong hậu phương đối phương.
Ông Zelensky cho biết tên lửa Flamingo đã trải qua các cuộc thử nghiệm thành công, mô tả đây là “loại tên lửa thành công nhất” mà Ukraine hiện có. Nhà lãnh đạo Ukraine khẳng định tên lửa Flamingo có khả năng bay xa tới 3.000 km (1.864 dặm).
“Đến tháng 12, chúng tôi sẽ có thêm nhiều quả. Và đến cuối tháng 12 hoặc vào tháng 1–2, việc sản xuất hàng loạt sẽ được bắt đầu”, Tổng thống Zelensky nói.