Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại Nhà Trắng ở Washington, D.C. Ảnh: THX/TTXVN
“Tôi phải nói rằng tôi hơi thất vọng vì ông Zelensky vẫn chưa đọc bản đề xuất này”, hãng thông tấn TASS dẫn phát biểu của ông Trump tại Trung tâm Nghệ thuật Biểu diễn John F. Kennedy.
Theo ông Trump, các cộng sự của Tổng thống Ukraine đều đánh giá tích cực đề xuất của phía Mỹ. Tuy nhiên, ông không chắc liệu ông Zelensky có đồng thuận với thỏa thuận mà Washington đưa ra hay không, đồng thời cho rằng cần có lời giải thích về việc lãnh đạo Ukraine chưa xem xét chi tiết kế hoạch.
Hồi tháng 11, Mỹ đã trình một kế hoạch gồm 28 điểm nhằm thúc đẩy giải pháp cho cuộc xung đột ở Ukraine. Tuy nhiên, tài liệu này đã vấp phải sự phản ứng từ Kiev và một số đối tác châu Âu, những bên cho rằng cần sửa đổi đáng kể. Ngày 23/11, Mỹ và Ukraine đã tổ chức tham vấn tại Geneva.
Sau đó, Tổng thống Trump cho biết kế hoạch ban đầu đã được điều chỉnh để tính đến lập trường của cả Moskva và Kiev, chỉ còn một số điểm gây tranh cãi và tổng số điều khoản rút xuống còn 22.
Ngày 2/12, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã có cuộc gặp với Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ, ông Steve Witkoff, cùng con rể của ông Trump – doanh nhân Jared Kushner – tại Điện Kremlin. Cuộc trao đổi kéo dài khoảng 5 giờ, tập trung vào đề xuất hòa bình của Mỹ. Trợ lý Tổng thống Nga Yury Ushakov cho biết các bên đã thảo luận nội dung chính của bốn tài liệu liên quan đến kế hoạch này.
Ba ngày đối thoại tiếp theo giữa quan chức Mỹ và Ukraine diễn ra tại Florida, kết thúc vào cuối tuần. Sau đó, ông Witkoff và ông Kushner đã điện đàm với Tổng thống Zelensky. Theo Axios, Washington đang tìm cách tiếp cận mới đối với vấn đề lãnh thổ trong đàm phán với Ukraine.
Trong một báo cáo của Reuters, Tổng thống Zelensky ngày 7/12 cho biết các cuộc trao đổi với đại diện Mỹ mang tính “xây dựng nhưng không dễ dàng”, trước thềm loạt cuộc gặp với lãnh đạo châu Âu. Một ngày trước đó, ông Zelensky đã điện đàm với đặc phái viên Witkoff và ông Kushner. Dự kiến, ông sẽ gặp lãnh đạo Pháp, Anh và Đức tại London vào ngày 8/12, trước khi tiếp tục các cuộc làm việc tại Brussels.
“Các đại diện Mỹ nắm rõ những quan điểm nền tảng của Ukraine. Cuộc trao đổi mang tính xây dựng, dù còn nhiều thách thức”, ông Zelensky nói trong thông điệp phát tối cùng ngày.
Tổng thống Trump đánh giá việc chấm dứt chiến sự giữa Nga và Ukraine – hiện đã gần bước sang năm thứ tư và được xem là cuộc xung đột đẫm máu nhất châu Âu kể từ Thế chiến thứ II – là bài toán đối ngoại khó khăn nhất của ông.
Dù Mỹ đóng vai trò trung gian và có nhiều kênh tiếp xúc cấp cao, tiến trình hòa đàm vẫn diễn ra chậm chạp, khi bất đồng về bảo đảm an ninh cho Kiev và quy chế các vùng lãnh thổ do Nga kiểm soát vẫn chưa được giải quyết.
Về phần mình, Moskva tuyên bố sẵn sàng đàm phán và cáo buộc Ukraine cùng phương Tây cản trở nỗ lực hòa bình. Kiev và các đồng minh lại cho rằng Nga đang trì hoãn và sử dụng đàm phán để củng cố các vị trí đã kiểm soát.