Cố vấn An ninh Nhà Trắng Jake Sullivan (trái) trong cuộc gặp Chánh văn phòng Tổng thống Ukraine, Andriy Yermak, tại thành phố Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) ngày 2/10. Ảnh: reddit.com/TTXVN
Theo tờ The Telegraph ngày 2/10, một tuyên bố từ Nhà Trắng cho biết ông Sullivan đã gặp ông Andriy Yermak, Chánh văn phòng Tổng thống Ukraine tại Istanbul ngày 2/10, tức hai ngày sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố sáp nhập 4 khu vực miền đông và miền nam Ukraine.
Ông Sullivan nhấn mạnh rằng Mỹ ủng hộ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine. Ông cho biết Mỹ và các đồng minh, đối tác sẽ không nao núng trước những vi phạm rõ ràng của Nga đối với luật pháp quốc tế, bao gồm cả Hiến chương Liên hợp quốc, đồng thời sẽ khiến các cá nhân, thực thể, quốc gia phải trả giá đắt nếu ủng hộ Nga sáp nhập lãnh thổ của Ukraine.
Nga sáp nhập các vùng lãnh thổ của Ukraine sau 8 tháng xung đột. Mỹ tuyên bố sẽ không bao giờ công nhận khu vực này là lãnh thổ của Nga. Nhà Trắng nói thêm rằng ông Sullivan và ông Yermak cũng đã thảo luận về tình hình đang diễn ra tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhya của Ukraine, nơi vẫn bị quân Nga chiếm đóng. Hai bên cũng bàn về các nỗ lực do Liên hợp quốc làm trung gian để xuất khẩu lương thực từ các cảng của Ukraine.
Tuyên bố của Nhà Trắng cho biết thêm: “Ông Sullivan nhấn mạnh Mỹ cam kết hỗ trợ người dân Ukraine khi họ bảo vệ chủ quyền và nền dân chủ của mình, trong đó có động thái thông qua khoản hỗ trợ bổ sung 12 tỷ USD mà Tổng thống Joe Biden gần đây đã ký thành luật”.
Để phản ứng việc Nga sáp nhập lãnh thổ của mình, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuần trước thông báo rằng Ukraine sẽ nhanh chóng nộp đơn xin gia nhập NATO, lập luận rằng nước này đã là đồng minh trên thực tế của các nước trong liên minh NATO.
Ông nói: “Chúng tôi là đồng minh trên thực tế. Chúng tôi đã đạt được điều này. Trên thực tế, chúng tôi đã hoàn thành con đường gia nhập NATO. Chúng tôi tin tưởng lẫn nhau, chúng tôi giúp đỡ lẫn nhau và chúng tôi bảo vệ nhau”.
Sau thông báo của Ukraine, tổng thống của 9 quốc gia thành viên NATO đã cùng nhau nhóm họp vào ngày 2/10 để ủng hộ Ukraine xin gia nhập khối quân sự này. Các nhà lãnh đạo của 9 quốc gia trên cũng kêu gọi tất cả các đồng minh tăng cường hỗ trợ quân sự cho Ukraine.
Tuy nhiên, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nói rằng Ukraine cần sự đồng thuận của tất cả 30 thành viên. Nhấn mạnh rằng NATO có chính sách mở cửa, ông Stoltenberg cho biết ưu tiên hàng đầu của khối NATO hiện nay là hỗ trợ Ukraine, về cả quân sự và tài chính. Ông tái khẳng định NATO không phải là một bên xung đột với Nga.
Bình luận của ông Stoltenberg lặp lại tuyên bố của Nhà Trắng trước đó. Phát biểu hôm 30/9, ông Sullivan tuyên bố rằng cách tốt nhất bây giờ là hỗ trợ thiết thực cho Ukraine, còn việc xem xét kết nạp NATO nên được thực hiện vào thời điểm khác.
Trước đó cùng ngày, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ký các văn kiện đưa 4 vùng lãnh thổ gồm Donetsk, Luhansk, Zaporizhzhia và Kherson trở thành các chủ thể của Nga. Động thái của Nga diễn ra sau các cuộc trưng cầu dân ý tại các vùng lãnh thổ này về việc sáp nhập vào Nga.
Trong khi đó, Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres đã bác bỏ kế hoạch sáp nhập nói trên của Nga, nêu rõ bất kỳ quyết định nào về vấn đề này đều không có giá trị pháp lý và là động thái "leo thang nguy hiểm". Mỹ cũng thông báo các biện pháp trừng phạt mới nhằm vào Nga.