Thủ tướng Canada Mark Carney. Ảnh: PAP/TTXVN
Văn phòng Thủ tướng Canada Mark Carney cho biết ông đã xác nhận kế hoạch này trong cuộc trao đổi với lãnh đạo các tỉnh bang. Theo đó, ông Dominic LeBlanc, người phụ trách quan hệ thương mại Canada - Mỹ, sẽ gặp các đối tác phía Mỹ vào giữa tháng 1/2026 để chính thức bắt đầu các cuộc thảo luận.
Hiệp định Mỹ - Mexico - Canada (USMCA) được đàm phán dưới thời Chính quyền Tổng thống Trump nhiệm kỳ đầu và dự kiến được rà soát, với khả năng tái đàm phán, vào năm 2026. Việc hai nước sớm khởi động đối thoại song phương cho thấy cả Ottawa và Washington đều muốn chuẩn bị trước cho quá trình rà soát này, trong bối cảnh căng thẳng thương mại từng bùng phát trở lại trong năm qua.
Ông Carney đã gặp lãnh đạo các tỉnh bang Canada trong ngày 18/12 để cập nhật tình hình đàm phán thương mại với Mỹ, nhấn mạnh vai trò quan trọng của quan hệ kinh tế song phương. Canada là một trong những nền kinh tế phụ thuộc vào thương mại cao nhất thế giới, với hơn 75% tổng kim ngạch xuất khẩu hướng sang thị trường Mỹ. Phần lớn hàng hóa xuất khẩu của Canada hiện vẫn được miễn thuế theo khuôn khổ USMCA.
Tuy nhiên, tiến trình đàm phán từng bị gián đoạn khi Tổng thống Donald Trump đã cắt đứt các cuộc trao đổi về việc giảm thuế đối với một số lĩnh vực sau khi chính quyền tỉnh Ontario phát sóng quảng cáo phản đối thuế quan tại Mỹ hồi tháng 10/2025. Sự việc diễn ra sau một giai đoạn căng thẳng kéo dài từ đầu năm, liên quan đến phát biểu của ông Trump cho rằng Canada nên trở thành bang thứ 51 của Mỹ. Theo phía Canada, các bất đồng này hiện đã lắng dịu.
Ông Carney cho biết, trước khi đàm phán bị ngắt quãng, hai bên đã tiến rất gần đến một thỏa thuận về nới lỏng thuế quan theo ngành, bao gồm thép và nhôm. Thuế quan đang gây tác động đáng kể đến một số lĩnh vực then chốt của kinh tế Canada, đặc biệt là nhôm, thép, ô tô và gỗ.
Bên cạnh thuế quan, Ottawa cũng cho rằng những vấn đề mà Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer nêu ra gần đây cần được nhìn nhận trong một khuôn khổ rộng hơn. Ông Carney nhận định các vướng mắc này là một phần của cuộc thảo luận lớn hơn về thương mại lục địa Bắc Mỹ. Theo ông Greer, cuộc rà soát sắp tới của USMCA sẽ phụ thuộc vào việc giải quyết các quan ngại của Mỹ liên quan đến chính sách của Canada trong các lĩnh vực như sữa, đồ uống có cồn và dịch vụ số.
Hai bên nhất trí rằng đối thoại thương mại không chỉ giới hạn ở thuế quan, mà còn bao gồm các quy tắc tiếp cận thị trường và chính sách nội địa có tác động xuyên biên giới. Thủ tướng Carney và các thủ hiến tỉnh bang Canada dự kiến sẽ họp trực tiếp tại Ottawa vào đầu tháng 1/2026 để thống nhất về lập trường.
Quan hệ thương mại Canada - Mỹ có quy mô lớn và mang tính chiến lược. Canada hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của 36 bang tại Mỹ. Mỗi ngày, khoảng 3,6 tỷ CAD (2,7 tỷ USD) hàng hóa và dịch vụ được trao đổi qua biên giới hai nước.
Trong lĩnh vực năng lượng, khoảng 60% lượng dầu thô nhập khẩu của Mỹ đến từ Canada, cùng với 85% lượng điện nhập khẩu. Canada cũng là nhà cung cấp nước ngoài lớn nhất của Mỹ đối với thép, nhôm và uranium. Ngoài ra, nước này sở hữu 34 loại khoáng sản và kim loại quan trọng mà Lầu Năm Góc coi là thiết yếu cho an ninh quốc gia và đang đầu tư để bảo đảm nguồn cung.
Tuy vậy, ông Carney nhấn mạnh rằng việc Mỹ tiếp cận các khoáng sản quan trọng của Canada không phải là điều đương nhiên. Theo ông, đây là một cơ hội tiềm năng đối với Mỹ nhưng mọi thứ sẽ phụ thuộc vào kết quả của các thảo luận rộng hơn về quan hệ thương mại, trong bối cảnh Canada cũng có các đối tác khác, bao gồm châu Âu, đang bày tỏ sự quan tâm.