Từ chiến thuật “bầy đàn” UAV giá rẻ, Ukraine đã khiến Mỹ đối mặt áp lực cải tổ mạnh mẽ để giữ vị thế trong chiến tranh hiện đại (trong ảnh: Một binh sĩ Mỹ đang sử dụng UAV trong một đợt huấn luyện quân sự). Ảnh: Bộ Quốc phòng Mỹ (media.defense.gov)
Cuộc xung đột ở Ukraine đã trở thành một "phòng thí nghiệm thực tế" cho chiến tranh hiện đại, nơi việc sử dụng thiết bị bay không người lái (UAV) giá rẻ trên quy mô lớn đang làm thay đổi hoàn toàn cách thức tác chiến. Theo đài phát thanh RFE/RL mới đây, điều này đặt ra những câu hỏi nghiêm túc về hiệu quả của học thuyết quân sự Mỹ hiện tại.
Áp lực cải tổ của quân đội Mỹ
Ukraine đã chứng minh rằng hàng nghìn UAV giá rẻ có thể tạo ra tác động chiến thuật không thua kém các hệ thống vũ khí đắt tiền. Cách tiếp cận này đang buộc Lầu Năm Góc phải tái xem xét nghiêm túc chiến lược phụ thuộc vào các hệ thống UAV cao cấp, đắt tiền mà họ đã theo đuổi trong nhiều năm qua.
Sự thay đổi tư duy này không chỉ là vấn đề công nghệ mà còn là cuộc cách mạng về triết lý quân sự. Thay vì đầu tư vào một số ít hệ thống tinh vi, đắt đỏ, Ukraine đã chứng minh hiệu quả của chiến thuật "bầy đàn" - sử dụng số lượng lớn UAV đơn giản, rẻ tiền để áp đảo đối phương.
Trước thực tế này, Lầu Năm Góc đang chịu áp lực phải từ bỏ sự phụ thuộc vào UAV đắt tiền, cao cấp và đẩy nhanh quá trình sản xuất các hệ thống rẻ hơn. Tuy nhiên, việc chuyển đổi này đang gặp phải những rào cản đáng kể.
Các vấn đề về chuỗi cung ứng đang tạo ra những khó khăn trong việc sản xuất hàng loạt UAV giá rẻ. Bên cạnh đó, sự trì trệ của bộ máy hành chính Mỹ - vốn được thiết kế cho các dự án lớn, phức tạp - đang không phù hợp với yêu cầu sản xuất nhanh, linh hoạt của các hệ thống UAV đơn giản.
Đặc biệt, thiếu cam kết mua sắm rõ ràng từ phía quân đội đang làm chậm nỗ lực thích ứng của Mỹ. Các nhà thầu quốc phòng thiếu động lực đầu tư vào sản xuất UAV giá rẻ khi chưa có đảm bảo về đơn đặt hàng lớn từ Lầu Năm Góc.
Bài học từ mô hình Ukraine
Kinh nghiệm của Ukraine cho thấy rằng khả năng sản xuất hàng loạt, nhanh chóng các UAV đơn giản có thể quan trọng hơn việc sở hữu một số ít hệ thống tiên tiến. Điều này đòi hỏi một cách tiếp cận hoàn toàn khác về thiết kế, sản xuất và triển khai.
Thay vì tập trung vào việc tối ưu hóa từng chiếc UAV với công nghệ tối tân, mô hình Ukraine ưu tiên tính khả dụng, độ tin cậy và khả năng thay thế nhanh chóng. Điều này đặc biệt phù hợp trong môi trường chiến đấu khắc nghiệt, nơi tỷ lệ tổn thất cao là điều không thể tránh khỏi.
Cuộc cách mạng UAV ở Ukraine không chỉ thách thức mô hình mua sắm quân sự của Mỹ mà còn buộc Washington phải xem xét lại toàn bộ chiến lược quốc phòng. Trong một thế giới nơi các đối thủ có thể sản xuất hàng nghìn UAV giá rẻ, lợi thế công nghệ truyền thống của Mỹ có thể không còn mang tính quyết định.
Việc thích ứng với thực tế mới này đòi hỏi không chỉ thay đổi về mặt kỹ thuật mà còn cả tư duy chiến lược. RFE/RL lưu ý, Mỹ có thể cần phát triển khả năng ứng phó với chiến thuật "bầy đàn", đồng thời tìm cách tận dụng lợi thế của mô hình sản xuất hàng loạt trong điều kiện của riêng mình.
Kinh nghiệm Ukraine đã chứng minh rằng trong chiến tranh hiện đại, số lượng và khả năng thích ứng có thể quan trọng không kém chất lượng công nghệ. Đây là bài học mà quân đội Mỹ không thể bỏ qua nếu muốn duy trì vị thế dẫn đầu trong thời đại mới.