Binh sĩ Ukraine sử dụng lựu đạn trên chiến hào. Ảnh: Getty Images
Theo Business Insider (Mỹ), xung đột Nga - Ukraine là sự pha trộn giữa các công nghệ tiên tiến như thiết bị bay không người lái (UAV) và tác chiến điện tử với kiểu giao tranh mang dáng dấp Chiến tranh Thế giới thứ nhất, nơi binh sĩ đôi khi đối đầu nhau ở cự ly gần trong những chiến hào và boong-ke. Ở không gian chật hẹp ấy, cả quân đội Ukraine và Nga đều phụ thuộc rất nhiều vào lựu đạn.
Lựu đạn giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong chiến tranh chiến hào. Việc sử dụng loại vũ khí này cũng đã thay đổi, với nhiều nâng cấp chiến thuật, từ cải tiến để thả bằng thiết bị bay không người lái (UAV) cho tới các linh kiện được sản xuất bằng công nghệ in 3D.
Thực tế chiến trường Ukraine đã mang đến bài học rõ ràng cho quân đội các nước phương Tây – vốn chưa quen với kiểu chiến tranh chiến hào hiện đại – rằng loại hình tác chiến này tạo ra nhu cầu khổng lồ đối với những loại đạn dược bộ binh cơ bản như lựu đạn.
Lựu đạn từ lâu đã là vũ khí quen thuộc của bộ binh. Tuy nhiên, xung đột ở Ukraine đã đẩy việc sử dụng lựu đạn lên mức độ thường chỉ thấy trong các cuộc chiến tiêu hao quy mô lớn, nơi hệ thống chiến hào kéo dài hàng km và giao tranh dai dẳng suốt nhiều tháng, thậm chí nhiều năm.
Một công dân Anh từng chiến đấu cho Ukraine tiết lộ với Business Insider rằng anh mang theo lựu đạn cho cả các nhiệm vụ tấn công và trinh sát. Bên cạnh đó, binh lính Ukraine thường ưu ái lựu đạn do Mỹ và Anh sản xuất. Trung tá Davidson, tham gia chương trình huấn luyện do Anh dẫn đầu dành cho binh lính Ukraine có tên gọi Chiến dịch Interflex, vào năm 2024 tiết lộ rằng "binh sĩ Ukraine sử dụng lựu đạn rất nhiều". Thực tế này đã được đưa vào chương trình huấn luyện.
Lựu đạn của Ukraine có nguồn gốc đa dạng, từ các kho dự trữ thời Liên Xô cũ cho tới nguồn viện trợ từ quốc gia đối tác. Một sĩ quan Ukraine gần đây chia sẻ với Business Insider rằng lựu đạn khói thường được dùng để làm suy giảm tầm nhìn, qua đó hỗ trợ sơ tán binh sĩ bị thương, dù việc này cũng tiềm ẩn nguy cơ thu hút sự chú ý không mong muốn từ đối phương.
Một bản cập nhật của Bộ Quốc phòng Mỹ vào tháng 1/2025 cho thấy nước này đã cung cấp hơn 50.000 súng phóng lựu và vũ khí hạng nhẹ cùng hơn 500.000.000 viên đạn và lựu đạn cho Ukraine.
Mỹ không phải là nhà cung cấp duy nhất. Khối lượng viện trợ khổng lồ này cho thấy vai trò then chốt của những loại vũ khí này trong giao tranh tuyến đầu. Đáng chú ý, Ukraine đã tự sản xuất lựu đạn.
Và Nga cũng đang sử dụng rộng rãi vũ khí này.
Các đơn vị và kỹ sư Ukraine cũng đang sử dụng công nghệ in 3D để chế tạo linh kiện giúp lựu đạn cũ tương thích tốt hơn với UAV, đồng thời in vỏ nhựa để nhồi thuốc nổ, tạo ra các loại lựu đạn thiết kế riêng.
Xung đột Nga - Ukraine cho thấy rằng ngay cả trên chiến trường công nghệ cao, các trận cận chiến kéo dài trong chiến hào vẫn phụ thuộc chủ yếu vào những vũ khí bộ binh cơ bản và năng lực bảo đảm đủ hỏa lực.