Ảnh minh họa: IRNA/TTXVN
Trong tuyên bố mới nhất ngày 22/12, Tổng thống Mỹ Donald Trump nêu rõ Washington sẽ giữ lại toàn bộ số dầu của Venezuela cùng các tàu chở dầu bị thu giữ trong khuôn khổ các biện pháp trừng phạt và chiến dịch của Mỹ tại khu vực Caribe. Cùng ngày, Tổng thống Trump cho biết Mỹ sẽ sớm triển khai các cuộc tấn công trên bộ trong khuôn khổ chiến dịch chống buôn bán ma túy tại Tây Bán cầu, sau các hoạt động trên biển mà ông mô tả là thành công. Theo ông, các biện pháp này có thể được áp dụng đối với những quốc gia mà Washington cho là có liên quan đến mối đe dọa về ma túy.
Cùng thời điểm, Mỹ đã đạt được các thỏa thuận quân sự với Paraguay, Ecuador, Peru cùng Trinidad & Tobago.
Các thỏa thuận này đang được ký kết dưới danh nghĩa “cuộc chiến chống ma túy”, từ việc cho phép tiếp cận sân bay, như tại Trinidad & Tobago, cho tới việc triển khai tạm thời binh sĩ Mỹ tham gia các chiến dịch phối hợp chống khủng bố ma túy ở Paraguay.
Theo tờ The Guardian (Anh), đây cũng chính là lập luận Mỹ sử dụng để giải thích cho các hành động gần đây tại Caribe. Căng thẳng giữa Venezuela và Mỹ bắt nguồn từ việc Mỹ triển khai nhiều tàu chiến tại khu vực Caribe và nhiều lần cho máy bay quân sự bay dọc bờ biển Venezuela. Ngoài ra, Washington cũng đã tiến hành loạt cuộc tấn công nhằm vào các tàu mà nước này cáo buộc buôn bán ma túy tại khu vực Caribe và Đông Thái Bình Dương, khiến hàng chục người thiệt mạng. Venezuela kịch liệt phản đối các hành động này của Mỹ và phủ nhận mọi cáo buộc liên quan tới tội phạm ma túy.
Dù Mỹ từ lâu đã duy trì những thỏa thuận tương tự trong khu vực, nhưng các nhà phân tích cho rằng quy mô và thời điểm của loạt thỏa thuận mới này phản ánh bước leo thang mới.
Nhà phân tích Jennifer Kavanagh tại viện nghiên cứu Defense Priorities (Mỹ) nhận định: “Việc xây dựng một mạng lưới các điểm hoạt động là yếu tố then chốt để bảo đảm tính bền vững cho bất kỳ chiến dịch nào. Do đó, không thể khẳng định dứt khoát rằng các hoạt động hiện nay trực tiếp nhằm vào Venezuela, nhưng sẽ là khó tin nếu cho rằng chúng không hề có mối liên hệ nào”.
Dưới đây là video chiến đấu cơ Mỹ cất cánh và hạ cánh tại Puerto Rico ngày 22/12 (nguồn: Reuters):
Những thỏa thuận mới nhất cho phép triển khai tạm thời lực lượng Không quân Mỹ tới Ecuador. Song song với đó, Quốc hội Peru, theo đề nghị từ Nhà Trắng, đã thông qua quyết định cho phép lực lượng quân sự và tình báo Mỹ mang vũ khí và hoạt động tại quốc gia Nam Mỹ này.
Ông Jorge Heine, cựu Đại sứ Chile, hiện là giáo sư nghiên cứu tại Đại học Boston (Mỹ), nêu bật: “Điều này không liên quan gì tới cuộc chiến chống ma túy. Paraguay không phải trung tâm sản xuất hay phân phối ma túy lớn, Venezuela cũng vậy. Động lực thực sự nằm trong chiến lược an ninh quốc gia của Mỹ”.
Chỉ riêng trong vài tháng gần đây, Mỹ đã ký các thỏa thuận tương tự với Guyana, Cộng hòa Dominica và Panama.
Ông John Walsh tại tổ chức Washington Office on Latin America, mô tả chiến lược mới của Mỹ nhằm thưởng cho các đồng minh và phát đi thông điệp cảnh cáo đối với những nước khiến chính quyền Tổng thống Trump không hài lòng.
Trong thư gửi ngày 22/12 tới các nguyên thủ quốc gia Mỹ Latinh và Caribe, Tổng thống Maduro đã phát đi lời kêu gọi khẩn cấp phản đối Mỹ leo thang hành động gây hấn, gây những tác động vượt ra ngoài biên giới Venzuela và đe dọa làm mất ổn định toàn bộ khu vực.