Chương trình “Drone Dominance” giúp Mỹ rút ngắn chu kỳ triển khai công nghệ xuống 60 ngày, đưa các hệ thống UAV cảm tử giá rẻ ra chiến trường nhằm đối phó chiến lược chi phí thấp của đối thủ. Ảnh: Bộ Chiến tranh Mỹ (war.gov)
Theo Wall Street Journal ngày 4/11, Lầu Năm Góc đang tiến hành một sự thay đổi chiến thuật đáng chú ý ở Trung Đông, bằng việc triển khai một loại thiết bị bay không người lái (UAV) cảm tử mới giống với phiên bản thô sơ nhưng hiệu quả của Iran. Động thái này không chỉ phản ánh sự thích nghi nhanh chóng với các mối đe dọa hiện tại mà còn là minh chứng cho sáng kiến "Sự thống trị của UAV" (Drone Dominance) của Bộ trưởng Chiến tranh (Quốc phòng) Pete Hegseth, nhằm nhanh chóng đưa các hệ thống giá rẻ, do Mỹ sản xuất, ra thực địa.
Kỹ thuật sao chép và lực lượng mới
Việc Mỹ dựa vào thiết kế của đối thủ phản ánh chiến thuật tương tự mà Iran đã áp dụng trước đây, như việc sử dụng kỹ thuật sao chép trên các UAV Mỹ bị rơi, điển hình là chiếc RQ-170 Sentinel của CIA, để chế tạo phiên bản của riêng mình.
Hôm 3/12, Bộ Chiến tranh Mỹ đã công bố Lực lượng Đặc nhiệm "Scorpion Strike", phi đội UAV tấn công một chiều (cảm tử) đầu tiên của quân đội Mỹ đóng tại Trung Đông. Đơn vị này sử dụng UAV giá rẻ do công ty quốc phòng SpektreWorks (Arizona) chế tạo.
Theo thông báo, SpektreWorks đã thiết kế hệ thống này bằng cách nghiên cứu công nghệ kỹ thuật chế tạo UAV Shahed-136 Iran. Loại UAV Shahed-136 đã được Tehran sử dụng và các nhóm dân quân thân Iran dùng để tấn công quân đội Mỹ và tàu thương mại trên khắp Trung Đông, cũng như được Nga sử dụng để tấn công các mục tiêu ở Ukraine.
Động thái triển khai phi đội mới diễn ra gần 2 năm sau khi một cuộc tấn công bằng UAV của Iran nhắm vào tiền đồn Tháp 22 ở Đông Bắc Jordan, khiến 3 binh sĩ Mỹ thiệt mạng.
Sự khác biệt chi phí đáng kể
UAV mới của Mỹ, được gọi là FLM 136 (hay còn có tên là Lucas), có thiết kế rất giống với Shahed-136, với sải cánh hình tam giác dài hơn 2,4 mét.
Về thông số kỹ thuật UAV FLM 136 (Lucas): Sải cánh khoảng 2,5 m, chiều dài khoảng 3 m, phạm vi hoạt động khoảng 824 km, tốc độ 63 khoảng 101 km/giờ, trần bay khoảng 4.572 m, thời gian hoạt động là 6 giờ.
FLM 136 là một hệ thống hoàn toàn tự động, có khả năng hoạt động mà không hoặc cần rất ít sự tương tác của con người, sử dụng cảm biến và trí tuệ nhân tạo (AI) để định hướng đến mục tiêu. Nó có thể được phóng bằng nhiều cơ chế khác nhau, bao gồm máy phóng và hệ thống di động mặt đất.
Sự hấp dẫn lớn nhất của UAV này nằm ở chi phí. Theo Đại úy Tim Hawkins, phát ngôn viên Bộ Tư lệnh Trung tâm, mỗi chiếc FLM 136 có giá 35.000 USD. Con số này hoàn toàn trái ngược với chiếc UAV MQ-9 Reaper, vốn có chi phí ước tính 16 triệu USD.
Tốc độ phát triển
Sáng kiến "Drone Dominance" của Bộ trưởng Hegseth được công bố vào tháng 7 năm nay, nhằm mục tiêu đến cuối năm tài chính 2026, mỗi đơn vị Lục quân Mỹ đều được trang bị UAV tấn công một chiều cỡ nhỏ, bằng cách giảm bớt các thủ tục mua sắm rườm rà.
Việc triển khai phi đội mới này cũng diễn ra chưa đầy 3 tháng sau khi Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ thành lập Lực lượng Đặc nhiệm Liên hợp Triển khai Nhanh, do Giám đốc Công nghệ Joy Shanaberger dẫn đầu, với mục tiêu đẩy nhanh quá trình phát triển và triển khai công nghệ mới. Bà Shanaberger cho biết, mục tiêu cuối cùng của lực lượng đặc nhiệm trên là có thể triển khai một năng lực mới sau mỗi 60 ngày, dự kiến đạt được vào tháng 12/2026, nhằm bù đắp sự mất mát của các UAV MQ-9 Reaper đắt tiền bằng các hệ thống giá rẻ, có thể thay thế.
Bà Caitlin Lee, chuyên gia về UAV, Giám đốc chính sách mua sắm và công nghệ tại trung tâm nghiên cứu Rand, nhận định: các đối thủ khác của Mỹ như Trung Quốc đã sao chép thành công thiết kế máy bay chiến đấu của Mỹ, nhưng gặp khó khăn trong việc bắt chước công nghệ động cơ phức tạp. Tuy nhiên, hiện nay, sự phổ biến của các thiết bị điện tử thương mại đã giúp việc thiết kế các UAV nhỏ gọn, ít phức tạp trở nên dễ dàng hơn nhiều.
"Trong cuộc chiến ở Ukraine, cả hai bên đều đã thực hiện kỹ thuật sao chép UAV của nhau, dựa trên phần cứng và phần mềm thương mại", bà Lee nói, và dự đoán "chúng ta có thể mong đợi sẽ thấy nhiều kỹ thuật sao chép công nghệ UAV hơn nữa trong tương lai".
Tại Trung Đông, nơi các đối thủ đang sử dụng các hệ thống thô sơ, giá rẻ để nhắm mục tiêu vào quân đội Mỹ, Lầu Năm Góc đang dần từ bỏ các hệ thống đắt tiền và phức tạp, mất nhiều năm mới có thể đưa vào sử dụng, để chuyển sang tốc độ hành động mà cả công nghệ lẫn đối thủ đang phát triển.