Bị cáo Trương Mỹ Lan tại phiên toà.
Vụ án được đưa ra xét xử phúc thẩm do có kháng cáo của Trương Mỹ Lan và 27 bị cáo, trong đó bị cáo Lan kháng cáo toàn bộ nội dung bản án liên quan trực tiếp về các tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” (30.869 tỷ đồng của 35.824 nhà đầu tư thứ cấp), “Rửa tiền” (445.747 tỷ đồng) và “Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới” (4,5 tỷ USD - tương đương 106.730 tỷ đồng). Các bị cáo khác kháng cáo, xin giảm nhẹ hình phạt, xin hưởng án treo hoặc đề nghị xem xét lại một số hành vi. Riêng bị cáo Chu Lập Cơ (cựu Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty Cổ phần Đầu tư Times Square, chồng của Trương Mỹ Lan) không nộp đơn kháng cáo.
Tòa cũng nhận được kháng cáo của 35 người bị hại và những đơn vị người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Trong đó, Ngân hàng SCB đề nghị tòa phúc thẩm xử lý các vật chứng liên quan đến ngân hàng; Công ty chứng khoán Tân Việt, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Đô thị Sing Việt. Một số cá nhân khác đề nghị xem xét việc kê biên tài sản, thu hồi cổ phần và giải tỏa ngăn chặn giao dịch.
Phiên tòa phúc thẩm sẽ diễn ra từ ngày 25/3 và dự kiến kết thúc vào ngày 21/4. Hội đồng xét xử phúc thẩm giai đoạn 2 gồm: Thẩm phán Phạm Công Mười làm chủ tọa phiên tòa, thẩm phán Chung Văn Kết và thẩm phán Hoàng Minh Thịnh. Đại diện Viện Kiểm sát nhân dân cấp cao tại TP Hồ Chí Minh tham gia phiên tòa gồm các kiểm sát viên cao cấp: Võ Phong Lưu, Nguyễn Vi Dũng và Nguyễn Khánh Toàn. Phiên tòa được xét xử trực tiếp tại trụ sở Tòa án Nhân dân Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh (phường Cát Lái, thành phố Thủ Đức).
Tại phiên tòa lần này, bị cáo Trương Mỹ Lan có 8 luật sư bào chữa. Đây là phiên xét xử phúc thẩm thứ 2 mà bị cáo Trương Mỹ Lan cùng nhiều bị cáo khác phải hầu tòa; là giai đoạn thứ hai của vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và Ngân hàng SCB.
Trước đó, ngày 17/10/2024, Hội đồng xét xử sơ thẩm giai đoạn 2 vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và Ngân hàng SCB tuyên phạt bị cáo Trương Mỹ Lan tù chung thân về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, 12 năm về tội “Rửa tiền”, 8 năm về tội “Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới”; tổng hình phạt là chung thân. 33 bị cáo còn lại bị Hội đồng Xét xử tuyên từ 2 năm tù đến 23 năm tù. Ở giai đoạn một của vụ án, Trương Mỹ Lan bị tuyên án tử hình về tội “Tham ô tài sản”, 20 năm tù về tội “Nhận hối lộ” và 16 năm tù về tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”.
Bị cáo Trương Mỹ Lan cùng các đồng phạm tại phiên toà.
Cáo trạng cho thấy, bị cáo Trương Mỹ Lan thành lập Tập đoàn Vạn Thịnh Phát từ năm 1992, nắm giữ 60% cổ phần và là Chủ tịch Hội đồng quản trị từ khi thành lập đến nay. Khoảng tháng 8/2018, Ngân hàng SCB đang ở trong tình trạng bị các cơ quan quản lý thanh tra, kiểm tra; việc xin cấp tín dụng từ Ngân hàng SCB của công ty thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát gặp khó khăn, kèm theo nợ xấu kéo dài.
Do đó, Trương Mỹ Lan chủ trì, họp bàn với các bị cáo là nhân sự chủ chốt của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng SCB và Công ty Cổ phần chứng khoán Tân Việt (Công ty chứng khoán Tân Việt) nhằm chọn các công ty thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát để phát hành, tư vấn, chào bán trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ bất hợp pháp, huy động tiền từ người dân để trả nợ ngân hàng, đầu tư dự án và mục đích cá nhân khác.
Thực hiện chủ trương của Trương Mỹ Lan, từ năm 2018 đến năm 2020, các nhân sự chủ chốt tại Ngân hàng SCB, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và Công ty chứng khoán Tân Việt chọn 4 công ty thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát để phát hành 25 mã trái phiếu “khống,” không có tài sản đảm bảo, với tổng khối lượng 308.691.388 trái phiếu rồi chào bán bất hợp pháp, huy động vốn của 35.824 nhà đầu tư, thu về số tiền hàng chục nghìn tỷ đồng.
Số tiền trên không được sử dụng đúng mục đích phát hành trái phiếu mà Lan và đồng phạm sử dụng vào mục đích khác như trả nợ vay ngân hàng, trả gốc, lãi trái phiếu, chi dự án, chuyển tiền ra nước ngoài, mục đích cá nhân, dẫn đến mất khả năng thanh toán nợ trái phiếu. Tính đến ngày 7/10/2022, Trương Mỹ Lan và đồng phạm đã chiếm đoạt số tiền hơn 30.081 tỷ đồng của 35.824 bị hại.
Ngoài ra, cáo trạng xác định từ năm 2012 đến 2022, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát sử dụng 23 công ty (12 công ty tại Việt Nam và 11 công ty, tổ chức nước ngoài) để chuyển tiền ra nước ngoài, nhận tiền từ nước ngoài về Việt Nam. Trong đó, 21 công ty thực hiện 78 giao dịch chuyển tiền ra nước ngoài trái quy định (tổng cộng 1,5 tỷ USD, tương đương 35.360 tỷ đồng) và thực hiện 152 giao dịch nhận tiền từ nước ngoài về (tổng 3 tỷ USD, tương đương 71.360 tỷ đồng). Tổng số tiền Trương Mỹ Lan bị cáo buộc vận chuyển trái phép qua biên giới là 4,5 tỷ USD (khoảng 106.730 tỷ đồng).
Các cá nhân cùng đại diện những đơn vị có quyền và nghĩa vụ liên quan đến vụ án tại phiên toà.
Trương Mỹ Lan và đồng phạm còn bị cáo buộc tội “Rửa tiền” từ nguồn tiền tham ô tài sản của Ngân hàng SCB với số tiền 445.747 tỷ đồng. Để che giấu nguồn gốc tiền và hợp thức số tiền đã “rút ruột” của Ngân hàng SCB, bị cáo Trương Mỹ Lan chỉ đạo thuộc cấp thực hiện nhiều thủ đoạn “rửa” tiền bằng cách rút tiền ra rồi chuyển vào lòng vòng hàng trăm tài khoản cá nhân và pháp nhân để sử dụng theo chỉ đạo của Lan.
Hội đồng Xét xử cho rằng, trong vụ án, bị cáo Trương Mỹ Lan phải chịu bản án cao nhất và nghiêm khắc nhất. Dựa trên các tài liệu, chứng cứ trong hồ sơ và lời khai của các bị cáo, đủ cơ sở xác định bị cáo Trương Mỹ Lan và đồng phạm đã thực hiện nhiều hành vi phạm tội. Trong đó có lừa đảo chiếm đoạt 30.081 tỷ đồng của 35.824 trái chủ thông qua việc phát hành trái phiếu khống, rửa tiền 445.747 tỷ đồng và vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới. Hội đồng Xét xử buộc bị cáo Trương Mỹ Lan phải chịu trách nhiệm đối với số tiền 30.869 tỷ đồng của 35.824 nhà đầu tư.