Qua kiểm tra tại 45 tổ chức, cá nhân có hoạt động khai thác, tập kết kinh doanh cát, sỏi, Đoàn kiểm tra liên ngành đã phát hiện nhiều lỗi vi phạm, chủ yếu là: Khai thác lấn ngoài vùng được cấp phép, vi phạm khối lượng và thuế phí chưa kê khai; số thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường khai thiếu… UBND các huyện, thành phố và Đoàn liên ngành đã xử phạt hành chính 49 hồ sơ, thu gần 450 triệu đồng, tạm giữ 15.000m³ cát. Từ các vi phạm, Đoàn kiểm tra liên ngành đã đình chỉ 25 bãi hoạt động tập kết, kinh doanh cát, sỏi trái phép.
Liên quan đến các tổ chức, cá nhân khai thác cát trên các sông, Đoàn kiểm tra đã tổ chức 53 lượt tuần tra, phát hiện 48 đơn vị sai phạm về khai thác cái trái phép, sử dụng phương tiện không đảm bảo an toàn kỹ thuật về bảo vệ môi trường; qua đó, tạm giữ 41 thuyền, xử phạt hành chính hơn 190 triệu đồng.
Đơn cử, liên tiếp trong hai ngày (11-12/9), Đoàn kiểm tra liên ngành phát hiện 11 đối tượng đang dùng 11 thuyền khai thác cát trái phép trên sông Lam, thuộc địa phận xóm 1, xã Thanh Tiên, huyện Thanh Chương (Nghệ An). Tại thời điểm kiểm tra, các chủ thuyền đều không xuất trình được các thủ tục giấy tờ liên quan đến hoạt động khai thác cát. Lực lượng chức năng đã lập biên bản, tạm giữ toàn bộ phương tiện và xử phạt theo quy định của pháp luật.
Theo đánh giá của Phòng Cảnh sát Môi trường (Công an tỉnh Nghệ An), một số doanh nghiệp được cấp phép cố tình khai thác lấn ngoài vùng cấp phép vào ban đêm, trong khi ở cơ sở lực lượng mỏng và phương tiện, chế tài kiểm tra, xử lý khai thác trái phép gặp khó khăn. Tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép trên sông Lam đã làm thất thoát tài nguyên khoáng sản, tác động rất lớn đến dòng chảy, gây xói lở bờ sông, ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất và sinh hoạt của người dân.
Được biết, theo quy hoạch, toàn tỉnh Nghệ An có 200 điểm mỏ cát, sỏi; đến nay mới cấp được hơn 50 giấy phép. Thời gian qua, tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép trên dòng sông Lam đoạn chảy qua địa bàn tỉnh Nghệ An diễn ra khá rầm rộ và diễn biến ngày càng phức tạp. Để ngăn chặn tình trạng này cần có sự vào cuộc quyết liệt, phối hợp xử lý của chính quyền các địa phương cùng các cơ quan chức năng liên quan.