Giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kỳ vọng tạo đà 'bứt phá' năm 2025

Theo các chuyên gia kinh tế, 2 tháng cuối năm 2025, được kỳ vọng là giai đoạn tăng tốc, tạo nền tảng cho tăng trưởng cả năm và triển vọng kinh tế 2026. Do đó, các bộ, ngành, địa phương cần tận dụng tối đa các cơ hội để tạo đà “bứt phá” trong năm 2025.

Những điểm sáng trong bối cảnh nhiều biến động

10 tháng năm 2025, kinh tế Việt Nam vận hành trong bối cảnh thế giới đầy biến động như: Lãi suất toàn cầu neo cao, căng thẳng địa chính trị chưa hạ nhiệt, chủ nghĩa bảo hộ thương mại gia tăng, nhu cầu tiêu dùng ở các nền kinh tế lớn suy yếu. Trong môi trường đầy bất định đó, Việt Nam vẫn giữ được ổn định kinh tế vĩ mô - một thành tựu không nhỏ và là nền tảng quan trọng cho tăng trưởng trung hạn.

Ở trong nước, việc sắp xếp lại địa giới hành chính, tổ chức chính quyền địa phương hai cấp cũng mở ra nhiều cơ hội nhưng cũng đặt ra không ít thách thức cả trước mắt và lâu dài. Cơ hội nổi bật là tinh gọn bộ máy, giảm tầng nấc trung gian, từ đó rút ngắn quy trình ra quyết định, tiết kiệm chi thường xuyên, tạo không gian thể chế phát triển thuận lợi hơn cho thu hút đầu tư, triển khai các dự án trọng điểm.

Báo cáo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khoá XV cho thấy, toàn cảnh nền kinh tế Việt Nam đủ sức chống chịu trước các cú sốc bên ngoài, duy trì tốc độ tăng trưởng thuộc nhóm cao hàng đầu thế giới. Theo đó GDP 9 tháng năm 2025 đạt mức tăng 7,85% so với cùng kỳ năm 2024; riêng quý III tăng 8,23%, một dấu hiệu cho thấy đà phục hồi đang gia tăng.

Lạm phát bình quân 10 tháng được kiểm soát ở mức khoảng 3,3 - 3,4%, tỷ giá vận hành linh hoạt, dự trữ ngoại hối tiếp tục được củng cố, trong khi cán cân thương mại duy trì thặng dư khoảng 17 tỷ USD. Chính sách tiền tệ được điều hành chủ động, linh hoạt, góp phần ổn định thị trường tài chính và hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi.

Cùng với đó, qua 10 tháng năm 2025, nền kinh tế Việt Nam đã ghi nhận nhiều kết quả đáng khích lệ: khu vực công nghiệp và xây dựng đạt được những kết quả nổi bật; xuất khẩu tiếp tục là điểm tựa của nền kinh tế, khu vực doanh nghiệp hoạt động sôi động, dịch vụ du lịch khởi sắc và môi trường vĩ mô ổn định….

Theo số liệu sơ bộ từ Cục Hải quan, tổng trị giá xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam trong nửa đầu tháng 10/2025 đạt 38,04 tỷ USD, giảm 2,59% (tương đương 1,01 tỷ USD) so với nửa đầu tháng 9/2025. Dù hoạt động giao thương chững lại trong kỳ nhưng tính chung từ đầu năm đến hết kỳ 1 tháng 10/2025, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của cả nước vẫn đạt 718,85 tỷ USD, tăng 17,36% so với cùng kỳ năm 2024.

“Thành công trong xuất khẩu là bài học quý giá về việc chuyển dịch sang chế biến sâu, xây dựng thương hiệu và đáp ứng các tiêu chuẩn xanh. Tuy nhiên, xuất khẩu vẫn phụ thuộc lớn vào khu vực thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và nhóm hàng điện tử, máy tính, tiềm ẩn rủi ro "bẫy gia công" khi giá trị gia tăng nội địa còn thấp”, chuyên gia kinh tế, nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê, Nguyễn Bích Lâm nhận định.

Cùng với điểm sáng xuất khẩu, Kho bạc Nhà nước cũng cho biết, đến ngày 16/10, lũy kế thu ngân sách nhà nước đạt hơn 2 triệu tỷ đồng, bằng 102,35% so với dự toán cả năm 2025.

Theo Kho bạc Nhà nước, thu nội địa (không tính dầu thô) đạt hơn 1,7 triệu tỷ đồng, bằng 103,31% dự toán; thu từ dầu thô đạt 39.037 tỷ đồng, bằng 73,38%. Trong khi đó, thu cân đối từ xuất nhập khẩu đạt 249.222 tỷ đồng, bằng 106,05% dự toán sau khi trừ hoàn thuế giá trị gia tăng.

Như vậy, đến ngày 16/10, tổng thu ngân sách nhà nước đạt hơn 2 triệu tỷ đồng, tương đương 102,35% dự toán cả năm 2025, vượt kế hoạch đề ra. Đây mức cao nhất trong nhiều năm - tạo hiệu ứng lan tỏa tích cực cho tăng trưởng tổng cầu và việc làm.

Có thể nói, trong bối cảnh khu vực và thế giới chao đảo, việc duy trì được "nền ổn định vĩ mô" là thắng lợi lớn của Việt Nam - một "điểm tựa niềm tin" cho cộng đồng doanh nghiệp và nhà đầu tư.

Bên cạnh đó, kích cầu tiêu dùng nội địa cũng là một trong những “điểm sáng” của nền kinh tế. Theo đó, Hội chợ Mùa Thu 2025 đang diễn ra không chỉ là hoạt động thúc đẩy động lực tiêu dùng, mà còn là cơ hội để phát huy nội lực nền kinh tế…

Tuy nhiên, trong quý IV/2025, nền kinh tế vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro như thị trường xuất khẩu có thể gặp khó nếu kinh tế thế giới đột ngột suy giảm; chi phí đầu vào từ nguyên liệu, logistics tiếp tục tăng, gây áp lực lên doanh nghiệp; tiến độ giải ngân có thể bị ảnh hưởng bởi thủ tục hành chính, vốn ODA chậm. Giải ngân đầu tư công tuy khả quan, nhưng phân bổ vốn giữa các địa phương vẫn thiếu đồng đều; xuất khẩu chủ lực như: dệt may, điện tử vẫn gặp khó khăn do chi phí logistics và biến động giá nguyên liệu; năng suất lao động và chuyển đổi số của doanh nghiệp còn chậm…. Đó là những vấn đề thách thức cho tăng trưởng “bền vững và chất lượng cao”.

Tăng trưởng quý IV sẽ đóng vai trò quyết định

Theo tính toán của các chuyên gia kinh tế, để tăng trưởng cả năm đạt trên 8% thì tăng trưởng của quý IV/2025 phải đạt khoảng 8,4% so với cùng kỳ năm trước. Nếu tăng trưởng quý III/2025 góp phần đưa GDP 9 tháng năm 2025 tăng 7,85% so với cùng kỳ năm trước thì mức tăng trưởng quý IV sẽ đóng vai trò quyết định vào kết quả tăng trưởng cả năm 2025.

Để đạt mục tiêu tăng trưởng trên 8% trong năm 2025, Chính phủ đã đưa ra các nhóm giải pháp; trước tiên là tập trung cho đầu tư công và hạ tầng. Theo đó, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành các công điện yêu cầu giải ngân tuyệt đối không chậm tiến độ như: Công điện số 169/CĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công năm 2025). Công điện này nhằm đảm bảo các địa phương phải nhanh chóng vào cuộc thực hiện giải ngân trong những tháng cuối năm.

“Phải đẩy nhanh tiến độ đầu tư công để kích tổng cầu, tạo sự lan tỏa cho các ngành sản xuất, xây dựng và công nghiệp hỗ trợ. Cùng với đó, cần điều tiết lại dòng vốn tín dụng, khuyến khích các ngân hàng thương mại phân bổ vốn cho khu vực công nghiệp chế biến, chế tạo, nông nghiệp công nghệ cao và các dự án đầu tư dài hạn có sức lan tỏa lớn”, chuyên gia Nguyễn Bích Lâm cho hay.

Cùng với đó, ổn định vĩ mô và quản trị rủi ro hệ thống tài chính: Lạm phát được kiểm soát; nợ công giữ ở mức 35 - 36% GDP; hệ thống ngân hàng được yêu cầu nâng cao quản trị nợ xấu.

Về phía địa phương, Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long Lữ Quang Ngời cho biết, thời gian tới, tỉnh quyết tâm triển khai hiệu quả các giải pháp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, phấn đấu đạt tăng trưởng trên 8% năm 2025; đồng thời, tỉnh sẽ tiếp tục tổ chức tốt mô hình chính quyền 2 cấp, bảo đảm hoạt động thống nhất, thông suốt, đồng thời thường xuyên theo dõi, rà soát để kịp thời tháo gỡ hoặc kiến nghị Trung ương hỗ trợ.

Cùng với những giải pháp trên, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục đổi mới mạnh mẽ nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, thích ứng biến đổi khí hậu, nâng cao hiệu quả chuỗi giá trị; đồng thời, tăng cường thị trường nội địa, phát triển tiêu dùng và dịch vụ gắn với nâng cao đời sống người dân.

Mặt khác, kiểm soát chặt tín dụng và đầu tư, tránh rủi ro tài chính; tăng cường phân bổ ngân sách hiệu quả; thu hút đầu tư chất lượng cao, phát triển khu vực kinh tế tư nhân, đẩy mạnh chuyển đổi số và nền kinh tế xanh - bền vững; tăng cường cải cách thể chế, nâng cao năng suất lao động và chất lượng sản phẩm trong công nghiệp, dịch vụ…

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cũng cho rằng, phối hợp chặt chẽ và chia sẻ thông tin minh bạch sẽ là chìa khóa đưa sản phẩm Việt Nam vươn xa, góp phần hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng kinh tế từ 8% trở lên trong năm 2025 và tăng trưởng hai con số trong những năm tiếp theo.

Về trung hạn, chính sách phải hướng đến việc củng cố nền tảng độc lập, tự chủ và bền vững của nền kinh tế. Cải thiện tính nhất quán của chính sách, giảm can thiệp hành chính trong điều hành kinh tế, đồng thời, trao quyền chủ động lớn hơn cho doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, Chính phủ sớm hoàn thiện khung thể chế để khơi thông đầu tư ngoài nhà nước, tháo gỡ điểm nghẽn pháp lý về đất đai, tín dụng, đầu tư công, chuyển đổi số. Mặt khác, khi các trụ cột tăng trưởng: sản xuất, đầu tư, tiêu dùng và xuất khẩu cùng vận hành cộng hưởng, nền kinh tế Việt Nam sẽ không chỉ phục hồi nhanh hơn, mà còn vững vàng hơn trước các biến động bên ngoài trong năm 2026 và những năm tiếp theo.

Với những kết quả đạt được của nền kinh tế trong 10 tháng qua, cùng với đó, khẩn trương triển khai hiệu quả các chính sách giải pháp, kinh tế quý IV/2025 có khả năng bứt phá nhằm thực hiện thành công các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội cả năm 2025, góp phần củng cố niềm tin và tạo đà cho kinh tế Việt Nam bước vào năm 2026 với triển vọng tươi sáng hơn.