Hội nghị triển khai kế hoạch thực hiện các Quy hoạch ngành quốc gia trong lĩnh vực năng lượng và khoáng sản thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Ảnh: moit.gov.vn
Báo cáo tại hội nghị, ông Nguyễn Ngọc Thành- Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) cho biết, thực hiện quy định tại Luật Quy hoạch và nhiệm vụ được giao tại Quyết định số 866/QĐ-TTg ngày 18 tháng 7 năm 2023 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại khoáng sản thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch khoáng sản), Bộ Công Thương đã chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan nghiên cứu, xây dựng Kế hoạch thực hiện Quy hoạch khoáng sản.
Trên cơ sở tổng hợp, giải trình, tiếp thu ý kiến của các bộ, cơ quan ngang bộ, các đơn vị liên quan, Bộ Công Thương đã có Tờ trình số 8387/TTr-BCT ngày 27 tháng 11 năm 2023 gửi Thủ tướng Chính phủ về việc xem xét, phê duyệt Kế hoạch thực hiện Quy hoạch khoáng sản. Ngày 23 tháng 4 năm 2024, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 333/QĐ-TTg phê duyệt Kế hoạch thực hiện Quy hoạch khoáng sản.
Ngoài nhiệm vụ của các bộ, ngành được giao tại Điều 2 của Quyết định số 866/QĐ-TTg, để triển khai hiệu quả Kế hoạch thực hiện Quy hoạch khoáng sản cũng như phối hợp giải quyết một số vấn đề còn tồn tại, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành tổ chức thực hiện Kế hoạch hiệu quả tuân thủ theo đúng quy định của Luật Quy hoạch và pháp luật có liên quan, đảm bảo khả thi, có hiệu quả. Cùng đó, chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan, hiệu đính, cập nhật các nội dung liên quan trong quá trình triển khai Quyết định số 866/QĐ-TTg; đảm bảo không làm thay đổi mục tiêu, định hướng tổng quát của Quy hoạch.
Ngoài ra, phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường, UBND các tỉnh có liên quan trong việc cấp phép hoạt động khoáng sản; chủ trì tổ chức thanh tra, kiểm tra việc thực hiện Quy hoạch khoáng sản; góp ý hoàn thiện các cơ chế, chính sách và pháp luật của nhà nước về khoáng sản…
Chia sẻ tại hội nghị, ông Nguyễn Việt Sơn, Vụ trưởng Vụ Dầu khí và Than (Bộ Công Thương) nhấn mạnh: Triển khai thực hiện hiệu quả Quyết định, cần xác định các danh mục dự án cụ thể, tiến độ thực hiện chương trình, dự án theo từng giai đoạn từ nay đến năm 2030; định hướng cho các bộ, ngành và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trong việc thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp quy hoạch trong từng giai đoạn.
Mặt khác, yêu cầu bảm bảo tính tuân thủ, kế thừa các Nghị quyết, chương trình hành động, quy hoạch ngành và kế hoạch thực hiện quy hoạch ngành liên quan đã được phê duyệt; không hợp thức hóa sai phạm đối với dự án đã phê duyệt chủ trương đầu tư hoặc đã quyết định đầu tư. Đảm bảo phát triển tối ưu tổng thể yếu tố khai thác, sản xuất, phân phối, sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả, phù hợp với không gian và lợi thế so sánh của các vùng, địa phương.
Ông Nguyễn Việt Sơn cũng chỉ ra việc cần tiếp tục thúc đẩy phát triển khai thác và sử dụng có hiệu quả nguồn tài nguyên năng lượng trong nước, kết hợp với xuất, nhập khẩu hợp lý. Phát triển năng lượng đi đôi với bảo vệ tài nguyên, môi trường, sinh thái. Coi phát triển năng lượng tái tạo, năng lượng mới là cơ hội để phát triển tổng thể hệ sinh thái công nghiệp năng lượng.
Khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia đầu tư phát triển năng lượng bền vững trên nguyên tắc cạnh tranh lành mạnh và thực hiện cơ chế thị trường đối với các loại năng lượng. Đặc biệt là bám sát xu thế phát triển của khoa học - công nghệ trên thế giới, nhất là năng lượng tái tạo, năng lượng mới, sản phẩm phi năng lượng, gắn với chuyển đổi mô hình kinh tế tế đất nước theo hướng tăng trưởng xanh, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế carbon thấp.
Theo ông Bùi Huy Sơn- Vụ kế hoạch - Tài chính (Bộ Công Thương), trong bối cảnh nhu cầu ngày càng cao và yêu cầu chuyển dịch năng lượng theo hướng xanh hóa đang diễn ra mạnh mẽ trên phạm vi toàn cầu, các Quy hoạch và Kế hoạch thực hiện Quy hoạch ngành quốc gia trong lĩnh vực năng lượng và khoáng sản được xem là có vai trò quan trọng không chỉ với ngành năng lượng và công nghiệp khai khoáng quốc gia, mà còn với toàn bộ nền kinh tế quốc dân.
Đây là các cơ sở pháp lý quan trọng phục vụ quản lý nhà nước của ngành; mở ra không gian phát triển mới cho ngành năng lượng và ngành khai khoáng Việt Nam hiệu quả hơn, bền vững hơn phù hợp với xu hướng phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế carbon thấp, phù hợp với các quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước và khả năng thực tế của đất nước cũng như xu thế phát triển của quốc tế.
Các Quy hoạch cũng đề xuất một loạt cơ chế mới, gồm đa dạng hóa nguồn vốn, hình thức đầu tư, tạo điều kiện kinh doanh thuận lợi cho các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế đầu tư trong lĩnh vực năng lượng và thăm dò, khai thác, chế biến khoáng sản, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế đất nước trong tình hình mới.
Thực hiện Luật Quy hoạch và nhiệm vụ được giao, ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt các Quy hoạch ngành quốc gia trong lĩnh vực năng lượng, khoáng sản, Bộ Công Thương đã khẩn trương triển khai xây dựng các Kế hoạch thực hiện các Quy hoạch này. Sau nhiều vòng tiếp thu ý kiến các bộ, ngành, địa phương, đơn vị liên quan, các Kế hoạch thực hiện các Quy hoạch ngành quốc gia đã chính thức được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Kế hoạch thực hiện các Quy hoạch đã xác định các nhiệm vụ, giải pháp, phương thức, cơ chế phối hợp giữa các bộ, ngành và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các hiệp hội nghề nghiệp, các doanh nghiệp để triển khai thực hiện Quy hoạch đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất, tối ưu, hiệu quả các nguồn lực; đồng thời, đảm bảo tính đồng bộ, gắn kết với các kế hoạch thực hiện quy hoạch quốc gia, quy hoạch các ngành, lĩnh vực khác và quy hoạch cấp tỉnh, phù hợp với bối cảnh và nguồn lực quốc gia.
Để tổ chức thực hiện thành công các Kế hoạch này, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định Bộ Công Thương và các bộ, ngành Trung ương sẽ cùng phối hợp nghiên cứu, tham mưu cho cấp có thẩm quyền kịp thời sửa đổi, bổ sung và ban hành mới các quy định, cơ chế chính sách liên quan, bảo đảm đủ mạnh, đồng bộ, khả thi, nhất là chính sách liên quan tới cơ chế tài chính, cơ chế giá điện, giá khí và các cơ chế gắn hoạt động thăm dò, khai thác đồng bộ, liên kết với đầu tư chế biến khoáng sản… Qua đó, nhằm tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp đầu tư các dự án trong lĩnh vực năng lượng, khoáng sản, đồng thời nâng cao vai trò trách nhiệm của các cấp quản lý nhà nước từ Trung ương đến địa phương và doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, tập trung xây dựng, triển khai có hiệu quả các Chương trình quốc gia về khoa học - công nghệ và đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển của các ngành năng lượng và khai khoáng, nhất là trong các ngành năng lượng mới, năng lượng tái tạo, dầu khí và nhân lực kỹ thuật tay nghề cao vận hành máy móc, thiết bị khai thác chế biến khoáng sản nhằm thúc đẩy các hoạt động nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao công nghệ mới và nâng cao năng suất, chất lượng khai thác, chế biến các loại khoáng sản.
Bộ trưởng cũng đề nghị các địa phương chủ động chỉ đạo rà soát, cập nhật, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, điều chỉnh các nội dung liên quan của quy hoạch tỉnh để bảo đảm phù hợp với các Quy hoạch và Kế hoạch thực hiện Quy hoạch ngành quốc gia trong lĩnh vực năng lượng và khoáng sản theo quy định của pháp luật về quy hoạch. Mặt khác rà soát, cập nhật quy hoạch, kế hoạch chuyên ngành của địa phương bảo đảm tính đồng bộ, liên thông, làm cơ sở tiếp nhận, triển khai dự án đầu tư về năng lượng và khai khoáng theo quy định của pháp luật…
Bộ trưởng cũng lưu ý các Tập đoàn, Tổng công ty năng lượng, khoáng sản và các hiệp hội ngành nghề tập trung quán triệt, triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp đề ra trong quy hoạch, kế hoạch. Chủ động nghiên cứu, đề xuất các cơ chế chính sách khả thi và tích cực tham gia góp ý với các cơ quan chức năng trong quá trình xây dựng quy định, chính sách liên quan đến lĩnh vực năng lượng, khoáng sản, bảo đảm chặt chẽ, hiệu quả, vừa tăng cường sự quản lý nhà nước, vừa tạo thuận lợi cho hoạt động của doanh nghiệp.
Cùng đó, chủ động đề xuất và nỗ lực triển khai các dự án đầu tư được đề ra trong các Kế hoạch thực hiện Quy hoạch, nhất là các dự án phát triển năng lượng quy mô lớn, dự án đầu tư xây dựng hạ tầng dự trữ, cung ứng xăng dầu, khí đốt và dự án đầu tư mới chế biến khoáng sản có trữ lượng lớn, chiến lược, quan trọng. Đẩy mạnh hợp tác quốc tế về khoa học kỹ thuật, ứng dụng, chuyển giao công nghệ sản xuất mới nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất, kinh doanh, góp phần hiện thực hóa các quan điểm, mục tiêu, định hướng phát triển theo Quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.