Nhưng khi thực hiện hợp đồng công chứng mua bán lại kê khai mức giá thấp hơn so với giao dịch thực tế, nhằm giảm nộp thuế thu nhập cá nhân, thuế trước bạ, gây thất thu thuế cho nhà nước. Để khắc phục tình trạng chuyển nhượng bất động sản, nhà ở 2 giá, Cục Thuế thành phố Hà Nội đã cùng với các ngành tài nguyên môi trường, tư pháp thành phố thực hiện nhiều giải pháp quản lý đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản của hộ gia đình, cá nhân để tăng thu cho ngân sách, đảm bảo công bằng trước pháp luật.
Toàn cảnh hội nghị.
Chiêu trò lách thuế
Qua tìm hiểu tại Hà Nội hầu hết các giao dịch chuyển nhượng bất động sản, nhà ở đều tìm cách lách thực hiện nghĩa vụ tài chính với nhà nước. Theo bật mí của Nguyễn Minh Quyết, một nhân viên môi giới bất động sản, hiện nay rất nhiều khách hàng khi mua nhà đất đều sử dụng thủ đoạn này, nhất là đối với dân đầu cơ, lướt sóng bất động sản. Chẳng hạn một thửa đất giá 6 tỷ đồng, nếu chỉ kê khai giá chuyển nhượng trong hợp đồng công chứng là 3 tỷ đồng thì phần chênh lệch 3 tỷ đồng sẽ không phải chịu thuế, lệ phí.
Nói về việc chuyển nhượng bất động sản, nhà ở 2 giá, chị N.T.H, ở quận Ba Đình (Hà Nội) thừa nhận, vừa qua cũng đã được một người “mách nước” để hạ giá bán căn hộ chung cư. Từ chung cư cao cấp giá 5 tỷ đồng nhưng cũng được môi giới "vẽ đường" để hạ xuống còn 3 tỷ đồng khi chốt con số trên hợp đồng công chứng. "Trong lúc kinh tế khó khăn thế này, giảm được đồng thuế nào hay đồng ấy. Tính trừ các khoản chi phí ngoài luồng thì vẫn giảm hơn so với nộp thuế đúng giá trị giao dịch", chị H thành thật.
Trường hợp trước, mách bảo trường hợp sau để rồi trở thành việc “thường ngày” trong các giao dịch bất động sản, nhà ở tại Hà Nội. Cơ quan thuế cũng đã biết việc này, tuy nhiên trên thực tế khó ngăn chặn do nhiều lý do, cả khách quan và chủ quan.
Tại buổi làm việc vào cuối tháng 3/2023 giữa liên ngành: Cục Thuế, Sở Tài Nguyên và Môi trường và Sở Tư pháp Hà Nội nhằm đánh giá việc quản lý đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản, nhà ở của hộ gia đình, cá nhân, một số ý kiến cũng đã nêu thực trạng, khó khăn, vướng mắc trong quá trình phối hợp, triển khai giữa các cơ quan trong ngăn chặn chuyển nhượng bất động sản, nhà ở 2 giá.
Để kịp thời “bịt lỗ hổng” chính sách trong chuyển nhượng bất động sản, nhà ở 2 giá, thời gian các cơ quan chức năng từ trung ương tới các tỉnh, thành đều đã tăng cường vào cuộc từ tuyên truyền tới xử lý hình sự đối với cá nhân trốn thuế, không thực hiện nghĩa vụ với nhà nước.
Tăng hậu kiểm
Đối với Cục Thuế thành phố Hà Nội, thời gian qua cơ quan này đã có nhiều hình thức tuyên truyền: phát "thư ngỏ" tại Văn phòng Đăng ký đất đai và Bộ phận "Một cửa"; đăng tải các bài viết trên website của Cục Thuế và các kênh thông tin xã hội (Facebook, Zalo...); tuyên truyền qua hệ thống phát thanh, cổng thông tin điện tử quận, huyện, thị xã..., để người dân biết và thực hiện kê khai thuế chuyển nhượng bất động sản đúng, đủ.
Ngoài ra, theo ông Mai Sơn, Cục trưởng Cục Thuế thành phố Hà Nội, cơ quan thuế thành phố cũng đã chủ động phối hợp với Sở Tư pháp Hà Nội chỉ đạo các tổ chức hành nghề công chứng trên địa bàn: tuyên truyền, hướng dẫn người dân kê khai đúng thực tế giá mua bán trong các giao dịch chuyển nhượng bất động sản. “Qua làm việc, đại diện các Văn phòng công chứng trực thuộc Sở Tư pháp cam kết luôn đồng hành và ủng hộ nhà nước trong việc thực hiện các nội về các giải pháp chống kê khai 2 giá trong chuyển nhượng bất động sản hộ gia đình, cá nhân”, ông Mai Sơn thông tin.
Cho biết quyết tâm đồng lòng cùng các ngành của thành phố nhằm ngăn chặn chuyển nhượng bất động sản, nhà ở 2 giá, bà Phạm Thị Thanh Hương – Phó Giám đốc Sở Tư pháp Hà Nội chia sẻ, bên cạnh việc thường xuyên tuyên truyền để người dân hiểu và thực hiện kê khai giá mua bán, chuyển nhượng bất động sản trên hợp đồng công chứng đúng với giá trị giao dịch thực tế. Sở Tư pháp cũng đã ban hành các văn bản quán triệt đến các đơn vị hoạt động hành nghề công chứng thực hiện nghiêm túc các tiêu chuẩn, quy định trong hành nghề công chứng.
Cũng liên quan đến nội dung về chống kê khai 2 giá trong hoạt động chuyển nhượng bất động sản, nhà ở cá nhân, ông Nguyễn Minh Tấn – Phó Giám đốc Sở Tài Nguyên và Môi trường Hà Nội đề xuất, cần liên thông chi tiết cùng các sở, đơn vị, văn phòng công chứng trong việc xây dựng nội dung tuyên truyền; xây dựng chương trình liên thông số liệu giữa cơ quan thuế, cơ quan Sở Tài nguyên và Môi trường cùng văn phòng công chứng nhằm hướng đến mục tiêu giao dịch không sai sót.
Ngoài ra, cũng có ý kiến cho rằng, các cơ quan liên ngành của thành phố cần chủ động tham mưu về bảng giá và hệ số điều chỉnh sát với thị trường, xây dựng bộ tiêu chí đánh giá rủi ro để có căn cứ chuyển hồ sơ tới cơ quan công an, cơ quan điều tra xử lý; phối hợp với các cơ quan báo chí tuyên truyền thí điểm một số trường hợp sai phạm đã được xử lý nhằm lan tỏa tới người dân để thấy được tính nghiêm minh của pháp luật.
Đồng quan điểm với các ý kiến trên, song dưới góc độ cơ quan thuế ông Nguyễn Tiến Trường - Phó Cục trưởng Cục Thuế thành phố Hà Nội đưa ra giải pháp, thời gian tới 3 ngành (thuế, tư pháp, tài nguyên và môi trường) sẽ cùng “bắt tay”, xây dựng riêng một tổ kỹ thuật triển khai các giải pháp quản lý đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản của hộ gia đình, cá nhân dựa trên nguyên tắc “Tiền phòng – Hậu kiểm”.
Phân tích thêm ở nội dung trên, ông Nguyễn Tiến Trường cho biết, dù thực hiện các giải pháp nhằm siết chặt các hoạt động liên quan đến chuyển nhượng bất động sản, nhưng Cục Thuế Hà Nội cam kết gây phát sinh thêm thủ tục, tạo bức xúc cho người nộp thuế. Theo Phó Cục trưởng Cục Thuế thành phố Hà Nội, thực hiện sự chỉ đạo của Bộ Tài chính, UBND thành phố Hà Nội, cơ quan thuế thành phố đã thực hiện tuyên truyền, tập huấn và triển khai thống nhất trong toàn ngành về: các bước rà soát hồ sơ khai thuế, kế hoạch kiểm tra giám sát, quy trình công tác để vừa đảm bảo quản lý thuế chặt chẽ, nhưng cũng không gây khó khăn cho người nộp thuế.
"Cục Thuế thành phố Hà Nội đã yêu cầu các đơn vị trực thuộc trong quá trình triển khai không để phát sinh thêm bất kỳ thủ tục hành chính nào ngoài quy định. Cục sẽ tăng cường giám sát việc chấp hành kỷ cương, kỷ luật công vụ, xử lý nghiêm các hành vi sách nhiễu, vụ lợi trong thi hành nhiệm vụ thu thuế bất động sản nói riêng và các sắc thuế khác nói chung," ông Nguyễn Tiến Trường nhấn mạnh.