GS.TS Huỳnh Văn Chương - Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, Bộ GD&ĐT chia sẻ tại hội thảo. Ảnh: DN
GS.TSKH Bành Tiến Long - nguyên Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) - cho rằng, việc tích hợp Trí tuệ nhân tạo (AI) vào kiểm định chất lượng giáo dục đại học là yếu tố tất yếu của chuyển đổi số. Theo ông, việc đưa AI vào kiểm định đem lại nhiều hiệu quả như: Tự động hóa dữ liệu (xử lý khối lượng lớn báo cáo, phát hiện bất thường); giám sát liên tục (theo dõi theo thời gian thực, cảnh báo sớm); minh bạch hóa (đánh giá khách quan, kết hợp blockchain chống giả mạo). Như vậy, mô hình kiểm định có thể chuyển đổi từ định kỳ sang liên tục. Nhưng đi kèm đó là khó khăn, rủi ro về bảo mật, thiên vị thuật toán và yêu cầu kỹ năng vận hành cao.
Từ đó, GS. TSKH Bành Tiến Long cho rằng, để tích hợp AI vào hệ thống kiểm định chất lượng, Việt Nam cần một lộ trình chiến lược toàn diện, được xây dựng dựa trên các trụ cột nền tảng: Hành lang pháp lý, đạo đức; hạ tầng số và dữ liệu quốc gia; nguồn nhân lực chất lượng cao. Cùng với đó, cần cập nhật các bộ tiêu chuẩn kiểm định chất lượng hiện hành để phản ánh tác động của AI, bổ sung các tiêu chí mới cho Việt Nam và đề xuất lên AUN-QA.
Việc tích hợp AI không nhằm thay thế bộ tiêu chuẩn AUN-QA vốn đã được nhiều trường đại học Việt Nam áp dụng thành công và được quốc tế công nhận, mà là để làm giàu và nâng cao hiệu quả cho bộ tiêu chuẩn này.
Còn GS.TS Huỳnh Văn Chương, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, Bộ GD&ĐT cho biết, các quy định mới trong bảo đảm, kiểm định chất lượng giáo dục đại học đã loại bỏ yêu cầu rườm rà, tập trung vào các điều kiện như chuẩn đầu ra, đội ngũ, bảo đảm chất lượng nội bộ, yêu cầu minh chứng tác động thực tế, cho thấy kiểm định là quá trình cải tiến thực sự. Đồng thời, tham chiếu chuẩn AUN-QA và các tổ chức kiểm định nước ngoài; cơ sở dữ liệu phải thống nhất; nâng cao tính tự chủ của cơ sở giáo dục đại học trong hoạt động bảo đảm, kiểm định chất lượng giáo dục để gắn với học hiệu, xếp hạng, công nhận văn bằng, tín chỉ, hợp tác quốc tế…
Giai đoạn 2026–2030, GS. TS Huỳnh Văn Chương nhấn mạnh việc tái cấu trúc tổ chức theo hướng chuyên nghiệp; mỗi tổ chức cần có chiến lược trung hạn và dài hạn phát triển năng lực tổ chức, công nghệ và nhân sự. Cùng với đó, thiết lập hệ thống quản lý chất lượng nội bộ, công khai quy trình, kết quả và khuyến nghị cải tiến; từng bước tiếp cận chuẩn mực quốc tế, tham gia mạng lưới và ký thỏa thuận trao đổi kiểm định viên.