Đào tạo nghề Công nghệ kỹ thuật cơ khí tại Trường Cao đẳng nghề công nghiệp Thanh Hóa. Ảnh tư liệu (minh họa): Anh Tuấn/TTXVN
Việc sửa đổi, bổ sung các Nghị định này được thực hiện trên cơ sở chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước về sắp xếp, tinh gọn bộ máy hành chính, hoàn thiện pháp luật, tăng cường tính nghiêm minh, minh bạch và hiệu lực thi hành pháp luật, đồng thời, đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong bối cảnh tổ chức mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Dự thảo Nghị định tập trung vào việc sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện và lược bỏ nhiều quy định không còn phù hợp với thực tiễn.
Một trong những điểm sửa đổi quan trọng là việc làm rõ các mức độ vi phạm trong tuyển sinh, đặc biệt là các hành vi tuyển sinh vượt chỉ tiêu, không đúng phương thức hoặc thông tin tuyển sinh. Các biện pháp khắc phục hậu quả cũng được điều chỉnh để đảm bảo khả thi, phù hợp với thực tế triển khai ở các cơ sở giáo dục.
Cùng với đó, dự thảo bổ sung quy định mới đối với các hành vi xúc phạm, xâm phạm danh dự, nhân phẩm, thân thể của nhà giáo, cán bộ quản lý, người học và nhân viên trong các cơ sở giáo dục. Đây là điểm mới thể hiện tinh thần quyết liệt trong xử lý các hành vi vi phạm về giáo dục nói riêng cũng như tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về giáo dục nói chung, hướng tới xây dựng môi trường học đường an toàn, lành mạnh.
Bên cạnh đó, dự thảo cũng điều chỉnh thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính để phù hợp với những quy định mới của Luật Xử lý vi phạm hành chính và Nghị định hướng dẫn thi hành.
Dự thảo Nghị định cũng bổ sung các quy định xử lý đối với những hành vi vi phạm mới phát sinh. Trong đó, các hành vi vi phạm quy chế đào tạo khi chưa đủ điều kiện tự chủ hoặc không được quyền tự chủ; vi phạm quy định về dạy thêm, học thêm, tư vấn du học, hợp tác – đầu tư nước ngoài và kiểm định chất lượng giáo dục. Những quy định này nhằm tăng tính răn đe, đảm bảo trật tự, kỉ cương trong giáo dục, đồng thời phản ánh đúng những thay đổi trong cơ chế tự chủ và hợp tác quốc tế.
Dự thảo bổ sung quy định xử lý đối với người học có yếu tố tâm lý bất thường, có hành vi xâm phạm nhà giáo hoặc cán bộ quản lý. Thay vì chỉ xử phạt hành chính, cơ sở giáo dục được phép áp dụng biện pháp hỗ trợ, điều trị và tư vấn tâm lý, góp phần ngăn ngừa bạo lực học đường từ sớm.
Riêng trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp, Chủ tịch UBND cấp tỉnh sẽ được trao thêm thẩm quyền xử phạt một số hành vi để tăng tính chủ động cho địa phương, giảm tải cho cơ quan trung ương.
Dự thảo Nghị định tiến hành rà soát, loại bỏ các quy định không còn phù hợp với Luật Giáo dục năm 2019, trong đó, bãi bỏ toàn bộ nội dung liên quan đến trình độ trung cấp sư phạm và trường trung cấp – những cấp học đã không còn trong hệ thống giáo dục quốc dân hiện hành.
Song song với đó, dự thảo không bổ sung thêm thủ tục hành chính mới mà tập trung vào việc cắt giảm, đơn giản hóa quy trình và điều chỉnh phân cấp thẩm quyền xử phạt. Cách làm này vừa bảo đảm tính bao quát, thống nhất với Luật Xử lý vi phạm hành chính, vừa phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp, tránh chồng chéo trong thực thi giữa các cơ quan quản lý.
Ngoài ra, dự thảo cũng cập nhật tên gọi và cơ cấu tổ chức của các cơ quan, đơn vị theo quy định mới của Chính phủ, hướng tới một hệ thống quản lý tinh gọn, hiệu quả và minh bạch hơn.