90% doanh nghiệp tạm ngưng hoạt động
Hiện nay, TP Hồ Chí Minh đang dần khôi phục lại thị trường du lịch nội địa bằng việc đẩy mạnh khai thác các tuyến "vùng xanh" như huyện Cần Giờ, Củ Chi... Tuy nhiên, ngành du lịch TP vẫn đang đối mặt với muôn vàn khó khăn, khi số lượng doanh nghiệp còn trụ vững trên thị trường chỉ đếm trên đầu ngón tay do tác động của dịch bệnh kéo dài.
Bà Nguyễn Thị Ánh Hoa, Giám đốc Sở Du lịch TP Hồ Chí Minh cho biết, do ảnh hưởng của dịch COVID-19, từ tháng 4 đến nay, đã có 90% doanh nghiệp lữ hành vừa và nhỏ tạm ngưng hoạt động. Ngoài ra, từ ngày 1/1/2020 đến 25/9/2021, có 190 doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ lữ hành rút giấy phép kinh doanh; tỷ lệ cắt giảm lao động tại các doanh nghiệp lữ hành, chiếm 50 - 80%. Đối với ngành dịch vụ khách sạn, qua rà soát thống kê, có hơn 50% cơ sở lưu trú hạng ba sao hoặc tương đương tạm ngưng hoạt động, các cơ sở lưu trú hạng bốn sao và năm sao hoặc tương đương chỉ đang hoạt động cầm chừng...
"Việc nhiều doanh nghiệp phải đóng cửa, tạm ngưng hoạt động, thậm chí rút khỏi thị trường, kéo theo các chỉ tiêu của ngành du lịch TP Hồ Chí Minh năm 2020 và 9 tháng đầu năm 2021 cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Cụ thể, trong 9 tháng đầu năm 2021, khách quốc tế mới đến TP Hồ Chí Minh là 0 lượt, khách du lịch nội địa 7.750.000 lượt khách, giảm 31% so với cùng kỳ 2020. Tổng thu du lịch 9 tháng năm 2021 đạt 39.523 tỉ đồng, giảm 31% so với cùng kỳ năm 2020", bà Nguyễn Thị Ánh Hoa cho biết.
Theo bà Nguyễn Thị Ánh Hoa, để khôi phục lại thị trường, ngành du lịch TP cũng xác định thị trường nội địa giữ vai trò chủ lực trong giai đoạn này. Sở và các doanh nghiệp sẽ tập trung xây dựng nguồn nhân lực an toàn, điểm đến an toàn và dịch vụ du lịch an toàn, để làm điểm nhấn thu hút du khách. “Chúng tôi rất mong các doanh nghiệp du lịch đồng hành vượt qua khó khăn cùng Thành phố để tái hoạt động trở lại trong trạng thái mới, từ đó khôi phục bền vững, an toàn khi ngành du lịch mở cửa lại hoàn toàn”, bà Ánh Hoa chia sẻ thêm.
Là doanh nghiệp lữ hành đang khai thác điểm đến tại các "vùng xanh" khá thành công, ông Võ Anh Tài, Phó Tổng Giám đốc Saigontourist Group cho biết, vừa qua TP Hồ Chí Minh đã cho phép đưa khách du lịch trở lại các điểm đến du lịch về các "vùng xanh" với điều kiện điểm đến phải kiểm soát được công tác phòng, chống dịch trên địa bàn. Vì vậy, nếu TP Hồ Chí Minh mở cửa dần thị trường nội địa, nên khai thác thế mạnh từ việc khôi phục du lịch MICE trong điều kiện đảm bảo an toàn phòng dịch. Ngoài ra, để thu hút được du khách, Sở Du lịch cũng cần đề xuất các cơ quan chuyên trách triển khai thí điểm bảo hiểm COVID-19, nhằm giúp du khách cảm thấy yên tâm, an toàn khi đi du lịch trong mùa dịch bệnh.
Còn ông Trần Đoàn Thế Duy, Tổng Giám đốc công ty du lịch Vietravel chia sẻ, TP muốn được xem là điểm đến an toàn thì phải căn cứ vào tỉ lệ người dân đã được tiêm vaccine chiếm tỷ lệ cao, khi đó ngành du lịch mới có thể mạnh dạn mở rộng xây dựng các sản phẩm mới. Nếu địa phương nào cho phép khách du lịch đến TP Hồ Chí Minh, doanh nghiệp sẽ đón du khách ở đó và ngược lại. Tuy nhiên, du khách muốn đến TP phải tiêm vaccine đầy đủ, có xét nghiệm âm tính không quá 72 giờ. Ngoài ra, sắp tới TP cần làm việc với các địa phương và khu liên kết du lịch để thống nhất đưa ra bộ tiêu chí an toàn. TP cũng có thể chủ động đón khách Việt Nam hồi hương vì đây là lượng khách có nhu cầu sử dụng dịch vụ rất lớn khi trở lại Việt Nam.
Đồng quan điểm về vấn đề tiêm phủ vaccine để mở cửa dần thị trường, ông Frederic Boulin, Tổng Giám đốc Khách sạn Park Hyatt Saigon cho biết, sau khi TP Hồ Chí Minh mở cửa trở lại, ưu tiên về sức khỏe sẽ trở thành điều kiện quan trọng để phát triển ngành du lịch. Ngoài ra, cách quảng bá về biện pháp an toàn của thành phố cũng rất quan trọng với du khách. Trước mắt, Thành phố cần có sự nhất quán về cách thức thực hiện các tiêu chuẩn an toàn tại điểm đến du lịch, nhà hàng, khách sạn... bao gồm cả phương tiện truyền thông quốc gia và quốc tế để xây dựng lòng tin, khuyến khích du lịch trong người dân. "Hiện nay, hơn 3/4 dân số ủng hộ hộ chiếu COVID-19 như một phương tiện tiếp tục mở cửa ngành du lịch, vì vậy TP Hồ Chí Minh cần tăng tốc để sẵn sàng cho hộ chiếu COVID-19 được triển khai nhanh trong thời gian tới", ông Frederic Boulin nói.
Tìm kiếm nguồn nhân lực để mở cửa
Theo các chuyên gia du lịch, để mở cửa ngành du lịch TP Hồ Chí Minh, điều đầu tiên là chuẩn bị nguồn nhân lực cho ngành. Sau một thời gian "ngủ đông", nhân lực ngành du lịch đã quyết định bỏ nghề và chuyển sang ngành nghề khác.
Bà Nguyễn Thị Khánh, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch TP Hồ Chí Minh cho biết, hiện nay ngành du lịch đang rục rịch mở cửa trở lại, nhưng không ít doanh nghiệp phải đối mặt với tình trạng thiếu nhân lực nghiêm trọng. Dù chưa thống kê hết, nhưng các doanh nghiệp cần rà soát lại thực trạng nhân lực của mình, từ đó có hướng giải quyết khi khôi phục lại thị trường du lịch. Ngoài ra, với thực trạng doanh nghiệp đã cạn nguồn nhân lực, nếu muốn khôi phục trở lại, cũng phải có kế hoạch cụ thể để thu hút lại nguồn nhân lực này.
Theo bà Nguyễn Thị Khánh, hiện nay các tỉnh, thành phố khác đã có những chương trình kích cầu du lịch nội tỉnh để khôi phục lại ngành du lịch. Hiệp hội cũng đã có đề nghị UBND TP Hồ Chí Minh làm tương tự, liên kết với các địa phương khác để dần mở cửa thị trường nội địa. Ngoài ra, TP Hồ Chí Minh sẽ có danh sách các điểm đến an toàn, khách sạn an toàn và cập nhật thường xuyên cho các địa phương, để các địa phương đưa khách tới khi các tỉnh mở cửa với thành phố và ngược lại.
"Đối với việc chuẩn bị đón khách quốc tế trong những năm tiếp, ngành du lịch cũng phải lựa thị trường phù hợp, không áp dụng dàn trải để có sản phẩm phù hợp cho từng thị trường nhằm tối ưu hiệu quả mà vẫn đảm bảo an toàn. Đối với các điểm đến đang tổ chức tour khép kín như Thành phố đang có (tour Củ Chi và Cần Giờ), cần phối hợp chặt chẽ giữa các địa phương để đảm bảo an toàn, đủ nguồn lực cho các điểm đến đó. Sắp tới, sẽ có các chuyến bay từ TP Hồ Chí Minh đi các địa phương khác và ngược lại, từ đó sẽ tạo những tour du lịch khép kín từ thành phố đi các địa phương, tạo tín hiệu tốt cho việc phục hồi ngành du lịch nội địa” bà Khánh nói.
Đồng tình với việc mở cửa lại thị trường du lịch dần dần, bà Phan Thị Thắng, Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh cho biết, quan điểm của TP là phải đảm bảo chặt chẽ các công tác phòng chống dịch mới có thể mở cửa du lịch dần dần. Vừa qua, TP đã ban hành Chỉ thị 18, ngành du lịch căn cứ tính toán bộ tiêu chí cho ngành phù hợp với tình hình thực tế. Sau khi Sở Du lịch điều chỉnh, tuần này TP sẽ kí ban hành Bộ tiêu chí chính thức cho ngành du lịch TP Hồ Chí Minh. Theo hướng của TP Hồ Chí Minh, trách nhiệm đảm bảo an toàn phòng chống dịch sẽ là các chủ doanh nghiệp.
"Đối với nguồn nhân lực, khi mở cửa nền kinh tế, không riêng ngành du lịch mà tất cả các ngành khác cũng đang rất khó khăn. Do đó, trong tình hình hiện nay ngoài những người lao động đang sống ở TP, doanh nghiệp cũng nên mời họ quay lại làm việc. Đối với người lao động đã về các tỉnh, Thành phố đã tính toán sẽ có những buổi làm việc với các tỉnh để đưa người lao động quay trở lại làm việc. Qua đó, TP Hồ Chí Minh sẽ đặt hàng nhu cầu nguồn nhân lực. Ví dụ, ngành du lịch cần bao nhiêu hướng dẫn viên, tài xế… Doanh nghiệp cần thông tin cụ thể để đặt hàng với các tỉnh, thành phố khác", bà Thắng nói.
Theo bà Phan Thị Thắng, trong thời gian này, doanh nghiệp lữ hành cần có các giải pháp thu hút khách về thành phố được hiệu quả; hoặc doanh nghiệp lữ hành cần tính toán đưa khách thành phố đến tỉnh nào mà dịch đã được kiểm soát tốt. Về lâu dài, cần tính toán kế hoạch mở cửa đón khách du lịch vào dịp Giáng sinh, Tết Dương lịch, Tết Âm lịch... với các sản phẩm du lịch mới, phù hợp trong tình hình có dịch bệnh. Đối với các đơn vị, ban ngành liên quan, TP Hồ Chí Minh sẽ cùng đồng hành và tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp trong quá trình triển khai.