Kênh Nyhavn ở thủ đô Copenhagen, Đan Mạch. Ảnh tư liệu: Hương Giang/TTXVN
Theo tờ Politico ngày 6/8, sáng kiến mang tên CopenPay được thành phố thí điểm trong bốn tuần vào mùa hè năm 2024 và mở rộng lên chín tuần trong năm nay, với sự tham gia của 100 điểm đến - gấp bốn lần so với trước. Du khách có thể tham gia nhiều hoạt động như đạp xe thay vì đi ô tô, giúp dọn dẹp vệ sinh đô thị, làm vườn tại các khu vực công cộng, hoặc lựa chọn đến Copenhagen bằng tàu hỏa thay vì máy bay và ở lại lâu hơn.
Các hoạt động trong khuôn khổ CopenPay được thiết kế đa dạng, từ thu gom rác trên đường phố đến trải nghiệm chèo thuyền kayak cùng tổ chức GreenKayak để làm sạch cảng, đổi lại là đồ uống không cồn và bánh lúa mạch đen tại một nhà hàng địa phương. Du khách cũng có thể làm sạch cảng bằng thuyền tự lái.
Ngoài ra, những người đến tham quan Bảo tàng Quốc gia bằng xe đạp hay phương tiện công cộng sẽ được tặng kem miễn phí kèm vé vào cửa. Du khách đến Copenhagen bằng tàu hỏa hoặc xe điện được nhận các phần thưởng tương tự. CopenPay còn cung cấp dịch vụ thuê xe đạp miễn phí, lớp học yoga, tour tham quan miễn phí và suất ăn miễn phí tại ga trung tâm cho khách quốc tế đi tàu hỏa.
Mục tiêu của sáng kiến là khuyến khích du khách trở thành “công dân tốt” trong thời gian lưu trú, qua đó hình thành thói quen du lịch có trách nhiệm. Ban tổ chức kỳ vọng sau khi tham gia các hoạt động này, du khách sẽ có cái nhìn mới về vai trò của mình, coi điểm đến như một cộng đồng cần được bảo vệ thay vì chỉ là địa điểm “check-in” trên mạng xã hội.
CopenPay ra đời trong bối cảnh nhiều thành phố du lịch nổi tiếng đang đối mặt với tình trạng quá tải khách. Tại Barcelona, Venice hay Lisbon, người dân đã xuống đường phản đối vì lo ngại tác động tiêu cực từ du lịch ồ ạt như quá tải hạ tầng, khan hiếm nhà ở và ô nhiễm môi trường.
Một số quốc gia đã áp dụng các biện pháp điều chỉnh du lịch theo hướng bền vững. Chẳng hạn, Thụy Sĩ giảm giá vé tàu cho khách lưu trú tại khách sạn xanh và thu phí tham quan một số điểm nổi tiếng để tái đầu tư vào hạ tầng địa phương.
Tuy nhiên, Copenhagen được đánh giá là một trong những thành phố đi đầu trong việc kết hợp lợi ích cho du khách và cộng đồng. Hệ thống CopenPay hoạt động dựa trên nguyên tắc tự giác, tin tưởng vào ý thức của người tham gia.
Các chuyên gia nhận định, mặc dù vẫn tồn tại rủi ro như khách du lịch gian lận khi báo cáo hoạt động, nhưng mô hình này giúp giảm tác động tiêu cực của du lịch đến môi trường. Theo thống kê, du lịch chiếm khoảng 8% lượng khí CO₂ toàn cầu và có cường độ phát thải cao hơn 20% so với mức trung bình của nền kinh tế thế giới.
Nếu được nhân rộng, các mô hình như CopenPay có thể giúp điểm đến giảm áp lực lên môi trường, đồng thời mang lại trải nghiệm thiết thực và ý nghĩa hơn cho du khách. Mỗi thành phố có thể xây dựng sáng kiến phù hợp, từ dọn vệ sinh khu phố, chăm sóc không gian công cộng đến bảo tồn di sản, hướng tới mô hình du lịch hài hòa giữa cộng đồng địa phương và môi trường.