Trẻ em Đức trải nghiệm điều hành thành phố thu nhỏ

Nơi ươm mầm sáng tạo

Theo tạp chí Fast Company, chương trình trên có tên gọi tiếng Đức là “spielstadt”, ra mắt từ những năm 1970. Được tổ chức giáo dục Kultur & Spielraum điều hành với sự hỗ trợ từ chính quyền thành phố Munich và các nhà tài trợ, thành phố nhập vai hoàn toàn miễn phí cho trẻ em tham gia. 

Tham gia chương trình, trẻ em trong độ tuổi từ 7 đến 15 sẽ được thử sức làm việc trong các lĩnh vực như chính trị, kinh doanh, kiến trúc..., từ đó học cách hình dung, xây dựng cũng như vận hành thành phố một cách trơn tru. 

Trẻ em nhập vai và hóa thân thành các quan chức chính phủ, những người nộp thuế, những nhà làm luật hoặc đơn vị sản xuất hàng hóa và dịch vụ dựa trên mô hình kinh tế địa phương. Mang đậm tính giáo dục và đầy trải nghiệm, “thành phố nhập vai” mang đến cho trẻ em cơ hội hiểu rõ hơn các chức năng của một thành phố, đồng thời cho phép các em tự do xây dựng mô hình thành phố của riêng mình. 

Trong 3 tuần từ cuối tháng 7 đến giữa tháng 8, “Munich thu nhỏ” là kết quả những gì mà trẻ em mong muốn. Thành quả này là sự kết hợp giữa bộ máy hành chính đô thị thông thường và trí tưởng tượng tự do của các em. Kể từ khi xuất hiện vào cuối những năm 1970, mô hình “thành phố nhập vai” của Munich đã lan rộng ra nhiều nước trên thế giới như Ai Cập, Trung Quốc, Nhật Bản. 

Theo ông Joscha Thiele - nhân viên làm việc tại tổ chức Kultur & Spielraum, quy tắc chơi của chương trình khá mềm mỏng. Mỗi trẻ em khi tham gia cần có một công việc hoặc vai trò nào đó được quy định vào mỗi buổi sáng. Các em sẽ hoạt động dựa trên nhu cầu công việc trong ngày cũng như những thay đổi của thành phố. 

Ví dụ, một tiệm giặt là do trẻ em làm chủ sẽ phụ trách giặt những chiếc áo choàng của những trẻ em làm việc tại tòa án cấp cao ở tòa thị chính. Nếu như đóng vai một quan chức trong văn phòng thị trưởng cần gửi thư, các em sẽ đến bưu điện để mua tem. Nếu là một nhân viên trong thư viện cần một hộp thư mới, các em sẽ đến cửa hàng của người thợ mộc. Mỗi văn phòng, doanh nghiệp và ban ngành đều cần đệ trình các yêu cầu hỗ trợ lên hội đồng thành phố, và hội đồng thành phố biểu quyết về cách phân bổ thuế. 

Năm nay, phần lớn các hoạt động và tương tác hàng ngày còn được thực hiện qua một hệ thống điện thoại do chính các em đề xuất. “Nó được mô phỏng y như một thành phố lớn thực sự. Dù đây là trò chơi song rõ ràng các em rất có ý thức”, ông Thiele cho hay. 

Tham gia hướng dẫn trò chơi và hỗ trợ những công việc phức tạp như làm mộc, hay vận hành máy móc trong đài phát thanh là khoảng 200 người lớn. Để chuẩn bị cho chương trình hè, ông Thiele cùng hơn chục đồng nghiệp khác đã nỗ lực làm việc suốt 4 tháng trước đó để đảm bảo các địa điểm luôn sẵn sàng, có nguồn tài trợ và hỗ trợ vật chất khi cần thiết. 

“Một trong những điểm quan trọng của ‘Munich thu nhỏ’ là đôi khi người lớn quên mất rằng trẻ em có thể làm được việc. Và đó là điều mà tôi nghĩ bọn trẻ rất trân trọng. Chúng nhận được sự công nhận trong xã hội vì công việc chúng làm. 

Trẻ em sẽ có cảm giác ‘Cháu có thể làm được mọi thứ và đóng góp có giá trị cho toàn bộ công việc này’,” ông Thiele nói. Ông Thiele cho biết, mức độ tự quyết định và kiểm soát trò chơi này là một phần quan trọng trong mô hình “thành phố thu nhỏ”, từ đó giúp cho trẻ hình thành quan điểm rằng thành phố là nơi không chỉ dành cho người lớn. Tại đó, nền kinh tế địa phương và lĩnh vực đô thị có thể được điều chỉnh sao cho phù hợp với ý tưởng và hy vọng của trẻ em. 

“Thành phố nhập vai luôn có những yếu tố khác biệt. Tìm hiểu về chức năng, thể chế, cách thức hoạt động của một thành phố sẽ mở ra không gian tưởng tượng của trẻ em, nơi đó các em có thể vui chơi, thể hiện ý tưởng của riêng mình. Trong ba tuần, nó thực sự giống như một xã hội thu nhỏ vậy”, Thiele kết luận. 

Ảnh hưởng do dịch COVID-19

Đại dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19 năm nay đã khiến chương trình “thành phố thu nhỏ” gián đoạn. Các lệnh cấm tập trung đông người để ngăn chặn sự lây lan của virus SARSCoV-2 đã hạn chế việc nhiều trẻ em cùng vui chơi trong cùng một không gian. Tuy nhiên, ban tổ chức đã thực hiện một số điều chỉnh để chương trình vẫn tiếp diễn. 

Thông thường, ban tổ chức sẽ đặt thành phố thu nhỏ trong phạm vi một nhà kho hoặc một khu phức hợp lớn. Nhưng do diễn biến phức tạp của dịch bệnh, hoạt động chương trình năm nay được phân bổ trên khắp 40 địa điểm khác nhau ở Munich, tập trung tại bốn khu vực chính của thành phố. 

Mặc dù đỉnh dịch COVID-19 tại Đức rơi vào đầu tháng 4 và trong tổng số trên 224.000 ca mắc trên toàn quốc tính đến ngày 16/8, chỉ có khoảng 7.000 trường hợp ở Munich, ban tổ chức vẫn thận trọng đưa ra các quy định về khẩu trang và các biện pháp giãn cách xã hội. Không chỉ vậy, ban tổ chức cũng chủ động cắt giảm một nửa số lượng trẻ em tham gia so với mọi năm. Mùa hè này, chỉ khoảng 1.000 trẻ em có thể nhập vai trong các hoạt động.