Đúng như dự đoán của các chuyên gia kinh tế, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 6 cả nước đã đảo chiều tăng nhẹ 0,05% so với tháng trước, đưa CPI 6 tháng qua tăng ở mức 2,4% so với tháng 12/2012 và là mức tăng 6 tháng thấp nhất so với cùng kỳ kể từ năm 2004 đến nay.
Tốc độ tăng thấp so với cùng kỳ
Theo công bố của Tổng cục Thống kê (TCTK) ngày 24/6, CPI tháng 6 tăng 0,05% so với tháng trước, tăng 6,69% so với tháng 6/2012 và CPI bình quân 6 tháng tăng ở mức 6,73% so với bình quân cùng kỳ 2012.
|
Khách chọn mua hàng tại siêu thị Metro (Chi nhánh Khánh Hòa). Ảnh: Quang Quyết-TTXVN |
CPI tháng 6 tăng ở 8/11 nhóm trong rổ hàng hóa chung với mức tăng từ 0,02-0,42%; trong đó, tăng mạnh nhất là nhóm may mặc- mũ nón- giày dép, tăng thấp nhất là nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng. Đại diện TCTK cho biết: Sở dĩ CPI có mức tăng nhẹ 0,05% là do có nhiều nhóm hàng, trong đó có nhóm hàng lương thực, thực phẩm giảm. Cụ thể, tháng 6/2013, nhóm hàng lương thực đã giảm giá 0,62%; thực phẩm giảm 0,03%. Điều này đã kéo cả nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống giảm 0,08%. Cùng đó, nhóm giao thông cũng giảm giá 0,09%, nhóm bưu chính viễn thông giảm 0,13%, đặc biệt, nhóm dịch vụ y tế nếu như những tháng trước có mức tăng khá mạnh thì tháng này đã đứng yên.
Đánh giá về mức độ tăng CPI trong 6 tháng qua, Vụ trưởng Vụ Giá TCTK, Nguyễn Đức Thắng cho biết, CPI tăng cao ở quý I (bình quân 1 tháng là 0,8%) và giữ ổn định ở quý II. Xét trong khoảng 10 năm lại đây, CPI 6 tháng đầu năm nay có tốc độ tăng tương đối thấp so với tháng 12/2012 và thấp hơn nhiều so với 6 tháng cùng kỳ các năm. Cụ thể, năm 2004 lên tới 7,2%, năm 2007 là 5,2%, năm 2011 là 13,29% và năm 2012 là 2,52%.
Đặc biệt, mức tăng 2,4% của CPI 6 tháng năm 2013 là tín hiệu lạc quan để nhận định năm nay có thể đạt mục tiêu kiểm soát lạm phát đề ra của Quốc hội. Quan trọng hơn, khi CPI giữ được ở mức ổn định, Ngân hàng Nhà nước sẽ giảm lãi suất cho vay, giúp các doanh nghiệp giảm được chi phí đầu vào, giảm được giá thành sẽ kích thích nhu cầu tiêu dùng. Bên cạnh đó, khi lãi suất huy động và lãi suất cho vay đều giảm sẽ tạo điều kiện khuyến khích người tiêu dùng nhiều hơn, từ đó cũng tác động tích cực đến sản xuất và tăng trưởng.
Trao đổi với phóng viên Tin Tức chiều 24/6, TS Lê Đình Ân, nguyên Giám đốc Trung tâm thông tin và dự báo kinh tế xã hội Quốc gia (Bộ KHĐT) cho biết: CPI tháng này tăng nhẹ thể hiện chính sách kích cầu của Chính phủ đang dần phát huy. “Tuy nhiên nếu CPI tăng thấp như vậy cũng thể hiện nền kinh tế trì trệ, cầu yếu và nếu cầu yếu kéo dài thì nền kinh tế vực dậy khó khăn”, ông Ân nói.
Cẩn trọng điều hành giá
Dự báo về mức tăng CPI tháng 7/2013, các chuyên gia kinh tế cảnh báo: Tỷ giá Việt Nam đồng và USD vẫn trong xu hướng tăng suốt từ đầu tháng 6/2013 tới nay do nhu cầu mua ngoại tệ nhập khẩu nguyên vật liệu của doanh nghiệp; nhu cầu nhập khẩu vàng khi chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới vẫn khoảng 5 triệu đồng/lượng; do Chính phủ trả nợ nước ngoài và nhất là do đầu cơ găm giữ USD trước kỳ vọng điều chỉnh tỷ giá. Với thực tế là giá USD bán ra trong các ngân hàng thương mại tiếp tục đứng ở mức trần biên độ cho phép, giá USD trên thị trường tự do cũng tăng mạnh nên giá nguyên nhiên liệu đầu vào, hàng hóa tiêu dùng, thuốc nhập khẩu chắc chắn sẽ tăng theo. Vì vậy, đây sẽ là yếu tố khiến CPI tháng 7/2013 sẽ có điều kiện tăng.
Tuy nhiên ông Nguyễn Đức Thắng cũng lạc quan khẳng định: Cho dù có những yếu tố có thể tác động đến CPI nhưng với yếu tố quan trọng nhất là giá lương thực, thực phẩm vẫn ở mức rất thấp như hiện nay, trong khi nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống chiếm trọng số lớn nhất trong các loại hàng hóa tính CPI chung thì CPI cả nước trong tháng 7/2013 có thể tiếp tục “hãm phanh”. “Vì vậy, CPI tháng 7/2013 cho dù có nhiều áp lực tăng giá nhưng tốc độ tăng cũng chỉ cao hơn mức tăng tháng 6 không nhiều”, ông Thắng nói.
Chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh dự báo: Với mức tăng CPI 6 tháng qua chỉ với mức 2,4% so với tháng 12, CPI cả năm 2013 sẽ chỉ ở mức khoảng 7% và mục tiêu kiểm soát lạm phát cả năm ở mức dưới 8% đề ra là có thể thực hiện được nếu việc điều hành giá cả các mặt hàng thiết yếu như xăng dầu, điện, than, dịch vụ y tế… theo đúng lộ trình, tránh tình trạng nhiều mặt hàng tăng giá cùng lúc sẽ tạo ra các tác động bất lợi lên CPI chung như kinh nghiệm những năm gần đây đã thấy.
Đề cập tới việc Nhà nước vẫn cần phải thận trọng trong việc ban hành các loại phí và điều chỉnh giá các mặt hàng có tác động lớn đến CPI, một cán bộ TCTK cho rằng: Chúng ta đã có bài học trong quản lý giá, như có thời kỳ, trong 1 tháng tăng 3 lần giá xăng dầu, hệ quả tăng giá hàng hóa và cước vận tải, nên tác động đến sản xuất. Nếu tăng giá điện và xăng dầu cùng 1 tháng thì sẽ ảnh ưởng đến CPI. Bài học gần đây nhất, tháng 5 và 6/2012 giá giảm. Đến tháng 9/2012, một số mặt hàng dịch vụ giáo dục và y tế dồn dập tăng giá khiến CPI tăng vọt lên 2,2%. Bài học thận trọng điều chỉnh giá và thận trọng mức độ tăng giá là không bao giờ thừa.
M.Phương - K.Anh