Điều trị cho bệnh nhi mắc tay chân miệng tại cơ sở y tế. Ảnh: BV
Dịch vào chu kỳ
Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Nội (CDC Hà Nội), trong tuần vừa qua, Hà Nội ghi nhận thêm 195 ca mắc tay chân miệng, tăng 34 ca so với tuần trước đó; có thêm 8 ổ dịch. Những tuần gần đây, dịch đang có dấu hiệu ngày càng gia tăng khi số ca mắc tăng dần.
Như vậy, cộng dồn từ đầu năm 2024 đến nay, Hà Nội đã có tổng số 778 trường hợp mắc tay chân miệng, tăng gấp 1,8 lần so với cùng kỳ năm 2023; tổng số đã có 18 ổ dịch tay chân miệng. Hiện nay còn 10 ổ dịch đang hoạt động tại các quận, huyện: Ba Vì, Thanh Oai, Phúc Thọ, Hoàng Mai, Nam Từ Liêm, Hai Bà Trưng.
Các quận, huyện có nhiều bệnh nhân mắc tay chân miệng như: Ba Vì (20 ca), Sóc Sơn (17 ca), Thanh Oai (17 ca); Hà Đông (15 ca); Hoàng Mai (14 ca); Thanh Trì (12 ca)…
Ông Khổng Minh Tuấn, Phó Giám đốc CDC Hà Nội cảnh báo: Hà Nội đang bước vào đỉnh dịch tay chân miệng chu kỳ lần 1 trong năm. Hằng năm, dịch tay chân miệng thường có 2 chu kỳ đỉnh dịch vào tháng 4 - tháng 5 và tháng 9 – tháng 10. Để ngăn dịch lây lan rộng, các địa bàn cần tăng cường kiểm tra, giám sát dịch bệnh tại khối trường mầm non, tiểu học. Việc vệ sinh phòng bệnh tay chân miệng tại các trường cần chú trọng việc vệ sinh dụng cụ cá nhân của trẻ như: Cốc, khăn mặt, đồ chơi…; các trường cũng cần tổ chức tổng vệ sinh hàng tuần.
Để tăng cường công tác phòng dịch, CDC Hà Nội đã tập huấn hướng dẫn giám sát và phòng bệnh tay chân miệng cho cán bộ y tế các quận, huyện, thị xã; đồng thời kiểm tra, giám sát công tác phòng, chống bệnh tại các quận, huyện.
Sở Y tế Hà Nội cũng chỉ đạo đẩy mạnh các hoạt động xử lý dịch triệt để, tổng vệ sinh môi trường, khử khuẩn phòng, chống bệnh này tại các trường mầm non, mẫu giáo có ca bệnh, ổ dịch; không để dịch lây lan rộng.
Cùng với đó, ngành Y tế tiếp tục phối hợp với ngành Giáo dục và Đào tạo triển khai các hoạt động phòng, chống dịch bệnh trong trường học, cơ sở giáo dục; tuyên truyền cho phụ huynh học sinh các biện pháp phòng bệnh tay chân miệng cho trẻ.
Lãnh đạo CDC Hà Nội cũng khuyến cáo, hiện bệnh tay chân miệng vẫn chưa có vaccine phòng bệnh; vì vậy, quan trọng nhất vẫn là người dân chủ động thực hiện tốt các biện pháp phòng bệnh cho trẻ.
Theo dõi các dấu hiệu trẻ mắc bệnh nặng
TS.BS Đặng Thị Thúy, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương cho biết: Các dấu hiệu mắc bệnh tay chân miệng ở trẻ có đặc trưng giống như tên bệnh. Cụ thể, ngoài dấu hiệu sốt nhẹ thậm chí sốt thoáng qua khó nhận biết, dấu hiệu đặc trưng là các nốt ban. Ban của bệnh tay chân miệng là dạng ban phỏng nước, mọc ở lòng bàn tay, bàn chân, rải rác trên gối, mông; có các ban phỏng nước trên miệng. Ở một số trường hợp không điển hình, có thể chỉ thấy ban ở lòng bàn tay, bàn chân và rải rác trên gối mông nhưng không có ban trong miệng; một số trường hợp lại có các nốt ban, loét trong miệng nhưng không xuất hiện ban ở lòng bàn tay, bàn chân …
Theo BS Đặng Thị Thúy, hầu hết trẻ bị tay chân miệng hồi phục dần sau 7-10 ngày, giống như các sốt virus khác. nhưng cũng có một tỉ lệ gặp các biến chứng nguy hiểm tới tính mạng như viêm não, viêm cơ tim, phù phổi cấp…
Đối với trẻ bị tay chân miệng ở mức độ nhẹ với biểu hiện chỉ có loét miệng và mọc ban trên da, trẻ có thể được điều trị và theo dõi trẻ tại nhà. Cha mẹ có thể chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ bằng cách uống nhiều nước mát và ăn thức ăn dễ tiêu hóa, không cho trẻ ngậm ti giả, không cho ăn, uống đồ có vị chua hoặc có gia vị; vệ sinh răng miệng và thân thể hàng ngày cho trẻ để tránh bội nhiễm.
Bác sĩ cũng lưu ý, trong quá trình chăm sóc trẻ mắc tay chân miệng, cha mẹ cần theo dõi các dấu hiêu nặng cần cho trẻ nhập viện như: Trẻ sốt cao trên 39 độ C, nôn nhiều, giật mình, quấy khóc, bứt rứt, khó ngủ hay ngủ gà, lơ mơ; trẻ run chân tay, run người, ngồi không vững, đi loạng choạng; da trẻ nổi vân tím, vã mồ hôi, tay chân lạnh... Các dấu hiệu biến chứng nặng về hô hấp như: Trẻ thở nhanh, thở bất thường, rút lõm ngực, khò khè hoặc ngưng thở.
Để phòng bệnh tay chân miệng, người dân cần áp dụng các biện pháp phòng bệnh lây theo đường tiêu hóa như: Ngăn chặn nguồn lây, thực hiện vệ sinh sạch sẽ.
Cụ thể, các biện pháp cần thực hiện để phòng bệnh tay chân miệng như: Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng (cả người lớn và trẻ em), đặc biệt trước khi chế biến thức ăn, trước khi ăn hoặc cho trẻ ăn, sau khi đi vệ sinh, sau khi thay tã…
Thực hiện tốt vệ sinh ăn uống: Ăn chín, uống sôi. Rửa sạch vật dụng ăn uống. Đảm bảo sử dụng nước sạch trong sinh hoạt hàng ngày. Không cho trẻ ăn bốc, mút tay, ngậm mút đồ chơi; hạn chế cho trẻ dùng chung đồ chơi, vật dụng sinh hoạt, không mớm thức ăn cho trẻ trong khi đang có dịch. Thường xuyên vệ sinh các bề mặt, dụng cụ tiếp xúc hàng ngày như: Đồ chơi, dụng cụ học tập, tay nắm cửa, tay vịn cầu thang bằng xà phòng hoặc các chất tẩy rửa thông thường. Không cho trẻ tiếp xúc với người bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh. Sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh, phân và các chất thải của bệnh nhân phải được thu gom và đổ vào nhà tiêu hợp vệ sinh. Khi ở lớp trẻ có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh cần đưa trẻ đi khám bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn cụ thể.