Quyết định được các lãnh đạo EU thông qua sau cuộc họp thượng đỉnh kéo dài tại Brussels, trong bối cảnh nhu cầu tài chính của Ukraine được đánh giá là đặc biệt cấp bách. Theo các quan chức EU, nếu không có dòng tài chính hỗ trợ mới, Kiev có nguy cơ cạn tiền từ quý II/2026, kéo theo rủi ro nghiêm trọng đối với khả năng duy trì nỗ lực quân sự trước Nga.

Tổng thống Ukraine Zelensky cho biết gói hỗ trợ này có ý nghĩa then chốt đối với khả năng chống chịu của đất nước. Ông đánh giá quyết định của EU là bước đi quan trọng, giúp củng cố nền tảng tài chính trong giai đoạn chiến tranh kéo dài và nhiều bất định.

Thay vì sử dụng khoảng 210 tỷ euro tài sản Nga đang bị phong tỏa tại châu Âu, trong đó phần lớn được lưu giữ tại Bỉ, các lãnh đạo EU đã lựa chọn phương án vay trên thị trường vốn để tài trợ cho Ukraine. Phương án sử dụng tài sản Nga, dù được một số nước ủng hộ mạnh mẽ, đã vấp phải những trở ngại pháp lý và chính trị chưa thể giải quyết trong thời điểm hiện tại.

Trở ngại lớn nhất nằm ở việc bảo đảm cho Bỉ trước các rủi ro pháp lý và tài chính tiềm tàng, nếu Nga tiến hành các biện pháp trả đũa liên quan đến việc giải ngân tài sản bị phong tỏa. Brussels yêu cầu các bảo đảm rõ ràng và có tính ràng buộc, song các cuộc thảo luận kéo dài nhiều giờ vẫn không thể đạt được đồng thuận cần thiết.

Thứ trưởng Ngoại giao Ukraine Sergiy Kyslytsya nhận định các nhà lãnh đạo châu Âu đã lựa chọn một giải pháp khả thi trong hoàn cảnh khó khăn. Ông cho rằng trong những thời điểm then chốt, việc theo đuổi phương án hoàn hảo có thể khiến tiến trình bị đình trệ, trong khi giải pháp hiện tại vẫn đáp ứng được nhu cầu cấp thiết của Ukraine.

Thủ tướng Italy Giorgia Meloni cũng bày tỏ sự hài lòng với kết quả đạt được, cho rằng EU đã bảo đảm được nguồn lực cần thiết thông qua một phương án có nền tảng pháp lý và tài chính vững chắc.

Ở chiều ngược lại, đặc phái viên của Tổng thống Nga về đầu tư và hợp tác kinh tế, ông Kirill Dmitriev, cho rằng quyết định này phản ánh sự tôn trọng luật pháp và lý trí, đồng thời chỉ trích nỗ lực của EU nhằm dùng tài sản Nga để tài trợ cho Ukraine.

Về phía Đức, Thủ tướng Friedrich Merz, một trong những lãnh đạo thúc đẩy mạnh mẽ phương án vay dựa trên tài sản Nga, thừa nhận không thể thuyết phục các quốc gia thành viên EU. Tuy nhiên, ông khẳng định kết quả cuối cùng vẫn mang lại lợi ích cho Ukraine và gây bất lợi cho Nga, đúng với mục tiêu ban đầu của Berlin.

Bên lề thượng đỉnh, ông Merz và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cũng bày tỏ lạc quan về khả năng EU ký kết hiệp định thương mại tự do với khối Mercosur vào tháng 1/2026, dù chưa có đủ sự ủng hộ tại hội nghị lần này.

Trên thị trường tài chính, lợi suất trái phiếu chính phủ Đức tăng nhẹ sau quyết định của EU. Lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm, vốn được xem là tham chiếu cho khu vực đồng euro, tăng 1,5 điểm cơ bản lên 2,864% trong phiên giao dịch đầu ngày.

Một số nhà phân tích cảnh báo rằng việc sử dụng tài sản Nga để tài trợ cho cuộc chiến tại Ukraine có thể làm suy yếu niềm tin vào trái phiếu chính phủ châu Âu và đẩy chi phí vay lên cao. Đồng thời, họ cũng cho rằng chi phí này vẫn nhỏ hơn nhiều so với rủi ro dài hạn nếu các nhà đầu tư toàn cầu lo ngại về tính an toàn của tài sản tại châu Âu.