Nhân dịp này, phóng viên Thông tấn xã Việt Nam đã có cuộc phỏng vấn Đại sứ Mozambique tại Việt Nam Ilundi Dos Santos.
Đại sứ đánh giá thế nào về chuyến thăm của Tổng thống nước Cộng hòa Mozambique Filipe Jacinto Nyusi và Phu nhân tới Việt Nam trong bối cảnh hai nước hướng tới kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 2025?
Chúng tôi rất vinh dự khi đón tiếp các lãnh đạo cấp cao của Chính phủ Mozambique ngay tại đất nước Việt Nam, đặc biệt khi có cả Tổng thống và Phu nhân. Chuyến thăm đã được lên kế hoạch từ rất lâu và chúng tôi rất vui mừng khi ngài Tổng thống có thể thực hiện chuyến thăm này đến Việt Nam.
Năm 2025, hai nước sẽ kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao. Tuy nhiên, mối quan hệ giữa hai nước đã bắt đầu từ lâu, trước năm 1975. Việt Nam và Mozambique có quan hệ hữu nghị truyền thống tốt đẹp, có nhiều điểm tương đồng trong lịch sử và luôn đoàn kết, ủng hộ lẫn nhau trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc và công cuộc xây dựng, phát triển đất nước.
Ngày 25/6/1975, Mozambique đã tuyên bố độc lập, chấm dứt 500 năm đô hộ của thực dân. Chính mong ước tự do, đoàn kết, công lý và tiến bộ đã dẫn đường chỉ lối cho các nhà lập quốc đứng lên chiến đấu và hiến thân giành độc lập tự do làm chủ vận mệnh đất nước Mozambique ngày nay. Cũng đúng ngày này, hai nước Việt Nam và Mozambique đã thiết lập quan hệ ngoại giao, đánh dấu tinh thần, ý chí tự cường, hữu nghị, đoàn kết, hòa bình và phát triển giữa hai dân tộc.
Thưa Đại sứ, đâu là những điểm nhấn trong mối quan hệ hai nước trong suốt gần 50 năm qua?
Có thể khẳng định, trong gần 50 năm qua, quan hệ hai nước đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật. Quan hệ đoàn kết, hữu nghị và hợp tác truyền thống giữa Việt Nam và Mozambique đã được các thế hệ lãnh đạo và nhân dân hai nước kế thừa, vun đắp và liên tục phát triển.
Về chính trị, hai nước luôn ủng hộ và sát cánh bên nhau. Chẳng hạn, Việt Nam đã ủng hộ khi Mozambique ứng cử vào vị trí Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Chúng tôi cũng đã góp ý cho Việt Nam một vài ý tưởng trong những sáng kiến ngoại giao.
Chúng tôi hy vọng những nỗ lực này sẽ tiếp tục phát triển trong 50 năm tới. Đó là mối quan hệ cả hai nước đều có chung tầm nhìn và sự hiểu biết về hướng đi trong tương lai.
Về kinh tế, Việt Nam đã đầu tư rất đáng kể vào lĩnh vực viễn thông của Mozambique. Mạng thông tin di động Movitel của Tập đoàn Viễn thông Quân đội Viettel tại Mozambique là một dự án rất hiệu quả trong quan hệ hợp tác kinh tế song phương. Mạng di động Movitel đi vào hoạt động từ tháng 5/2012 đến nay đã trở thành mạng viễn thông có nhiều thuê bao và vùng phủ sóng hàng đầu, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế-xã hội của Mozambique. Sự đầu tư này đã có tác động lớn khi giúp người dân Mozambique tăng cường tiếp cận với các phương tiện viễn thông trong 10 năm qua, điều mà chúng tôi rất trân trọng.
Ngoài ra, hai nước đã tăng cường quan hệ thương mại, chẳng hạn như lĩnh vực than đá và tài chính. Hai bên cũng đã và đang nỗ lực phát huy lợi thế biển và nông nghiệp để đưa hợp tác nông nghiệp và thủy sản thành lĩnh vực ưu tiên; đẩy mạnh hợp tác thương mại, giáo dục-đào tạo; mở rộng hợp tác trên các lĩnh vực nhiều tiềm năng như khoáng sản, văn hóa.
Nhìn chung, chúng tôi mong muốn tiếp tục phát triển các mảng hợp tác này, đặc biệt trong lĩnh vực đầu tư, kinh tế và thương mại. Mozambique khẳng định tạo điều kiện cho doanh nghiệp Việt Nam đầu tư kinh doanh trong các lĩnh vực như viễn thông, khai khoáng...
Xin Đại sứ cho biết, thời gian tới, hai nước sẽ tập trung vào những lĩnh vực ưu tiên nào để thúc đẩy hơn nữa quan hệ giữa Việt Nam và Mozambique?
Một trong những mục tiêu chính của chuyến thăm Việt Nam lần này của Tổng thống Filipe Jacinto Nyusi là thúc đẩy quan hệ kinh tế giữa Mozambique và Việt Nam.
Hai nước có nhiều điểm tương đồng, từ khí hậu cho đến các loại cây trồng. Tuy nhiên, Việt Nam rất phát triển trong lĩnh vực nghiên cứu nông nghiệp và thủy sản. Đây là những lĩnh vực mà Mozambique rất quan tâm hợp tác với Việt Nam để nâng cao chất lượng nông sản, đảm bảo an ninh lương thực cho người dân.
Ngoài ra, Mozambique còn là một quốc gia giàu tài nguyên khoáng sản và năng lượng. Đây là lĩnh vực mà chúng tôi có thể hợp tác chặt chẽ với Việt Nam, bởi nền kinh tế Việt Nam đang phát triển nhanh chóng và nhu cầu về tài nguyên khoáng sản, năng lượng sẽ gia tăng. Mozambique có thể cung cấp những tài nguyên này, tạo ra cơ hội để hai nước cùng khai thác và phát triển.
Tôi hy vọng chuyến thăm sẽ thành công tốt đẹp, góp phần thúc đẩy quan hệ hữu nghị truyền thống và đối tác Việt Nam-Mozambique mạnh mẽ và hiệu quả hơn nữa.
Trân trọng cảm ơn những chia sẻ của Đại sứ!