Toàn cảnh phiên bế mạc Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV.
Tháo gỡ những điểm nghẽn, nút thắt về thể chế
Nguồn nhân lực chất lượng cao sẽ là yếu tố then chốt để triển khai thành công các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội của đất nước trong kỷ nguyên mới. Tại Kỳ họp này, Quốc hội đã thông qua các luật, nghị quyết liên quan đến giáo dục, như: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục; Luật Giáo dục đại học; Luật Giáo dục nghề nghiệp; Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để thực hiện đột phá phát triển giáo dục và đào tạo. Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026-2035 đặt mục tiêu tạo bước chuyển mạnh về chất lượng giáo dục từ mầm non đến đại học đến năm 2030 và 2035.
Việc Quốc hội quyết định thông qua những luật, Nghị quyết, chương trình trên nhằm tạo cơ sở pháp lý hoàn chỉnh trong việc hoàn thiện hành lang pháp lý về hệ thống giáo dục quốc dân và tạo phát triển đột phá giáo dục và đào tạo, đẩy mạnh phân quyền, phân cấp nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về giáo dục. Bên cạnh đó, tạo cơ sở pháp lý rõ ràng tháo gỡ điểm nghẽn, nút thắt về thể chế, cho phát triển giáo dục đại học trở thành trung tâm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, tiên phong trong thúc đẩy khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo quốc gia; phát triển hệ thống giáo dục nghề nghiệp theo hướng mở, hiện đại và phù hợp với xu thế hội nhập quốc tế...
Một trong những điểm nghẽn nữa đã được Quốc hội bàn thảo tại Kỳ họp này, đó là Quốc hội đã ban hành Nghị quyết quy định về một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai và quyết định một số nội dung về tài chính ngân sách, mở rộng việc áp dụng một số cơ chế, chính sách đặc thù… Những quyết định này nhằm thể chế hóa đầy đủ, kịp thời các quan điểm, chủ trương của Đảng và Nhà nước về chính sách đất đai; tháo gỡ kịp thời những “điểm nghẽn”, vấn đề mới phát sinh từ thực tiễn, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế xã hội, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý, sử dụng đất, phù hợp với yêu cầu quản lý mới.
Cũng tại kỳ họp này, Quốc hội còn thông qua nhiều luật, nghị quyết có phạm vi tác động lớn nhằm kịp thời thể chế hóa các chủ trương, nghị quyết mới của Đảng về cải cách tư pháp, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; tập trung vào việc phân cấp, phân quyền, tháo gỡ điểm nghẽn thể chế, nhất là trong lĩnh vực đất đai, đầu tư, quy hoạch, xây dựng, môi trường, năng lượng; thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh; tăng cường công tác quản lý và phát triển báo chí trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ; tăng cường công tác phòng, chống, khắc phục thảm họa, sự cố, cứu nạn, cứu hộ; chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng; xây dựng hành lang pháp lý cho các lĩnh vực mới như trí tuệ nhân tạo, thương mại điện tử, an ninh mạng...
Những dự án đầu tư và chương trình mục tiêu có tính đột phá
Đối với các dự án hạ tầng chiến lược, Quốc hội đã thông qua các Nghị quyết về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình; Dự án đường bộ cao tốc Vinh - Thanh Thủy.
Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long tham gia trả lời ý kiến các đại biểu Quốc hội.
Cảng Hàng không quốc tế Gia Bình sau khi quy hoạch sẽ đáp ứng khai thác các loại máy bay thân rộng, tầm xa thế hệ mới. Giai đoạn đến năm 2030, cảng đáp ứng công suất khoảng 30 triệu hành khách/năm và 1,6 triệu tấn hàng hóa/năm; đến năm 2050, mở rộng đạt công suất 50 triệu hành khách/năm và 2,5 triệu tấn hàng hóa/năm. Dự án được đầu tư bằng nguồn vốn của nhà đầu tư trong nước, không sử dụng vốn ngân sách nhà nước, với tổng mức đầu tư khoảng 196.378 tỷ đồng.
Đường bộ cao tốc Vinh - Thanh Thủy khi hoàn thành sẽ rút ngắn quãng đường vận tải hàng hóa và hành khách từ vùng kinh tế Bắc Trung Bộ tới Trung Lào, Đông Bắc Thái Lan, đồng thời kết nối trực tiếp với tuyến cao tốc Bắc - Nam phía đông, tạo động lực phát triển mạnh mẽ cho tỉnh Nghệ An và các tỉnh trong vùng kinh tế Bắc Trung Bộ. Dự án có tổng mức đầu tư khoảng 23.950 tỷ đồng, dự kiến thực hiện trong giai đoạn 2025-2030, quy mô 4 làn xe trong giai đoạn 1, hoàn chỉnh 6 làn xe theo quy hoạch, sử dụng vốn đầu tư công.
Một điểm đáng chú khác tại kỳ họp thứ 10 là Quốc hội thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh; Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 136/2024/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng; Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện các dự án lớn, quan trọng trên địa bàn Thủ đô.
Những cơ chế trên góp phần giúp cho Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng có không gian thể chế linh hoạt, tăng quyền chủ động, huy động tối đa nguồn lực xã hội, đẩy nhanh tiến độ các dự án động lực.
Cũng tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội đã phê duyệt chủ trương đầu tư 3 chương trình mục tiêu quốc gia lớn, có tầm ảnh hưởng sâu rộng, hướng tới phát triển bao trùm và bền vững. Trong đó, Chương trình mục tiêu quốc gia về nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi là chương trình tích hợp 3 chương trình hiện hành. Tổng vốn giai đoạn 2026 - 2030 khoảng 423.000 tỷ đồng, trong đó ngân sách Trung ương 100.000 tỷ đồng.
Nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026 - 2035 được ban hành nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân, hướng đến mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam khỏe mạnh, mọi người dân đều được chăm sóc sức khỏe, sống lâu, sống khỏe, sống lành mạnh, nâng cao thể chất, ý thức bảo vệ sức khỏe và chủ động phòng ngừa bệnh tật trong toàn xã hội...
Ngoài ra, Nghị quyết về điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 là một nội dung quan trọng được thông qua tại kỳ họp. Theo đó, Quốc hội điều chỉnh 10 nhóm nội dung, xác định những giải pháp tổng thể, toàn diện, đột phá, cụ thể hóa các chủ trương, đường lối của Đảng mới được ban hành, tập trung nhấn mạnh về: Quan điểm, tầm nhìn và mục tiêu phát triển; Các nhiệm vụ trọng tâm; Định hướng phát triển không gian kinh tế - xã hội: phân vùng kinh tế - xã hội, các vùng động lực, hành lang kinh tế; Định hướng phát triển hệ thống đô thị và nông thôn quốc gia; Định hướng phát triển và phân bố không gian các ngành kinh tế quan trọng; Định hướng phát triển các ngành hạ tầng xã hội; Định hướng phát triển các ngành hạ tầng kỹ thuật; Định hướng sử dụng đất quốc gia; Danh mục dự kiến dự án quan trọng của quốc gia và phân kỳ thực hiện; Giải pháp, nguồn lực thực hiện quy hoạch.
Phát biểu tại phiên bế mạc Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định: Cùng với công tác lập pháp, giám sát, Quốc hội đã xem xét, quyết định nhiều vấn đề chiến lược có ý nghĩa rất quan trọng. Đặc biệt, tại kỳ họp này, Quốc hội đã tổng kết sâu sắc, toàn diện công tác nhiệm kỳ 2021 - 2026 của các cơ quan trong bộ máy nhà nước; xem xét, quyết định công tác nhân sự bảo đảm đúng quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước; đồng thời, thảo luận kỹ lưỡng các dự thảo Văn kiện trình Đại hội lần thứ XIV của Đảng, đóng góp trí tuệ, tâm huyết, hiến kế cho sự phát triển của đất nước hướng đến mục tiêu năm 2030, khi Đảng ta tròn 100 năm thành lập trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước, trở thành nước phát triển, thu nhập cao.