Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng. Ảnh: TTXVN phát
Phát biểu khai mạc, Chủ nhiệm Hoàng Thanh Tùng cho biết, tại kỳ họp bất thường tới đây, Quốc hội sẽ xem xét 4 nội dung gồm dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Đầu tư, Luật Nhà ở, Luật Đấu thầu, Luật Điện lực, Luật Doanh nghiệp, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, Luật Thi hành án dân sự (dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 9 Luật); chủ trương đầu tư dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025; dự thảo Nghị quyết thí điểm một số chính sách đặc thù phát triển thành phố Cần Thơ; xem xét thông qua Nghị quyết về một số giải pháp tài chính, tiền tệ nhằm hỗ trợ chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội.
Nhằm chuẩn bị nội dung của kỳ họp bất thường tới, Phiên họp toàn thể lần thứ 3 của Ủy ban Pháp luật thẩm tra nội dung sửa đổi, bổ sung khoản 1, Điều 23 Luật Nhà ở trong dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 9 Luật; thẩm tra đề nghị của Chính phủ về việc đưa dự thảo Nghị quyết về thí điểm tổ chức lao động hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại giam vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022...
Đối với dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 9 Luật, Chủ nhiệm Hoàng Thanh Tùng cho biết, Quốc hội sẽ xem xét thông qua theo thủ tục rút gọn tại một kỳ họp. Dự án Luật nhằm tháo gỡ một số khó khăn, vướng mắc, bất cập về cơ chế, chính sách, pháp luật và quy trình, thủ tục để thúc đẩy đầu tư, hỗ trợ sản xuất, kinh doanh; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền hợp lý; cụ thể hóa chủ trương đã được đề ra tại các văn kiện của Đảng và nghị quyết của Quốc hội.
Thẩm tra nội dung sửa đổi, bổ sung khoản 1, Điều 23 của Luật Nhà ở trong dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 9 Luật (dự án Luật), các đại biểu chỉ rõ: Khoản 1, Điều 23 của Luật Nhà ở quy định một trong các hình thức sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại là “Có quyền sử dụng đất ở hợp pháp và các loại đất khác được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất sang làm đất ở”. Quy định này nhằm tháo gỡ khó khăn cho nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại có quỹ đất hỗn hợp gồm nhiều loại đất mà không phải chỉ là đất ở.
Tuy nhiên, quá trình triển khai thực hiện quy định mới của Luật cùng với Nghị định số 30/2021/NĐ-CP của Chính phủ đã dẫn đến cách hiểu không thống nhất. Trên cơ sở quy định khoản 4 Điều 29 của Luật Đầu tư năm 2020 và đề nghị của Chính phủ, nhiều ý kiến trong Ủy ban Pháp luật tán thành việc nghiên cứu sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 23 của Luật Nhà ở trong dự án Luật. Tuy nhiên, các đại biểu đề nghị Chính phủ đánh giá kỹ tác động, lấy ý kiến của các đối tượng chịu sự tác động chính sách nhất là chính quyền địa phương, doanh nghiệp bất động sản… đảm bảo hài hòa lợi ích của các bên, tạo điều kiện thuận lợi trong quản lý Nhà nước về đất đai, tránh phát sinh khiếu nại, tố cáo trong lĩnh vực này.
Một số ý kiến cho rằng, những khó khăn, bất cập thời gian qua đều do vướng mắc trong Luật Đất đai. Vì thế, nên sửa đổi Luật Đất đai; không nên sửa đổi khoản 1 Điều 23 của Luật Nhà ở.
Các đại biểu chỉ rõ, cùng với quy định của luật, việc hướng dẫn, quy định chi tiết về trình tự, thủ tục bảo đảm sự thống nhất, liên thông giữa các luật liên quan có vai trò rất quan trọng. Do đó, các đại biểu đề nghị trong quá trình hướng dẫn, quy định chi tiết quy định của Luật Nhà ở và các quy định có liên quan của Luật Đầu tư, Luật Đất đai, Luật Xây dựng… cần đảm bảo sự kết nối các trình tự thủ tục về đầu tư, xây dựng, đất đai để tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư trong đề xuất, triển khai và thực hiện dự án, góp phần tạo môi trường đầu tư kinh doanh minh bạch, thông thoáng.
Nhấn mạnh quy định tại khoản 1 Điều 23 của Luật Nhà ở là nội dung rất quan trọng, liên quan đến chính sách, pháp luật về quản lý đất đai, xây dựng, đầu tư, các đại biểu cho rằng, việc sửa đổi, bổ sung cần bảo đảm thận trọng, chặt chẽ, khả thi. Cụ thể, bảo đảm tháo gỡ được các vướng mắc thực tế hiện nay, tạo điều kiện thuận lợi, thủ tục đầu tư thông thoáng cho các doanh nghiệp, nhà đầu tư trong triển khai các dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại. Bên cạnh đó bảo đảm quản lý chặt chẽ đất đai theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt, phòng ngừa việc trục lợi chính sách, lợi ích nhóm đồng thời bảo đảm sự thống nhất của hệ thống pháp luật.
Về kỹ thuật lập pháp, các đại biểu cho rằng, việc sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 23 của Luật Nhà ở cần được thể hiện trong một Điều riêng của dự thảo Luật mà không phải ghép trong Điều về sửa đổi, bổ sung Luật Đầu tư vì bản chất đây không phải là nội dung sửa đổi Luật Đầu tư.
Tại phiên họp toàn thể, Ủy ban Pháp luật đã cho ý kiến vào đề xuất của Chính phủ về việc thí điểm tổ chức lao động hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại giam. Đa số các thành viên Ủy ban tán thành với sự cần thiết xây dựng Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm tổ chức lao động hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại giam, nhằm cụ thể hóa quan điểm, chủ trương của Đảng về thực hiện các biện pháp giúp đỡ phạm nhân tái hòa nhập ngay trong quá trình chấp hành án, đồng thời thực hiện có hiệu quả các biện pháp tái hòa nhập cộng đồng đối với người chấp hành xong án phạt tù.
Nhiều đại biểu đề nghị, để đáp ứng điều kiện trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định bổ sung nội dung này vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022, cơ quan soạn thảo cần làm rõ tính tương thích của dự thảo Nghị quyết với các quy định của pháp luật về lao động, các công ước của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) mà Việt Nam là thành viên; đánh giá tác động đầy đủ hơn về nguồn lực dự kiến để thực hiện thí điểm mô hình này...
Tại phiên họp, Ủy ban Pháp luật cũng thảo luận, thông qua Đề án tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Ủy ban Pháp luật; Quy chế làm việc của Ủy ban Pháp luật (sửa đổi); Kế hoạch công tác năm 2022 của Ủy ban Pháp luật.