Ngày 20/4/1947, Trại giam Mai Côi tại tổng Xuân Áng, huyện Hạ Hòa được thành lập - tiền thân Trại giam Tân Lập ngày nay. Trải qua 75 năm, Trại giam Tân Lập đã nhiều lần chia tách, sáp nhập lại với nhiều tên gọi khác nhau nhưng Trại giam Tân Lập luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
Nhận thức rõ nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó, lãnh đạo chỉ huy các cấp và cán bộ, chiến sỹ Trại giam Tân Lập luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, tích cực đổi mới về các biện pháp quản lý, giáo dục phạm nhân, từng bước tạo môi trường giáo dục lành mạnh để đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu, nhiệm vụ quản lý, giáo dục phạm nhân.
Đơn vị đã tích cực đổi mới toàn diện, nâng cao chất lượng giáo dục cải tạo phạm nhân, xây dựng môi trường giáo dục cải tạo lành mạnh, thân thiện, tạo động lực giúp phạm nhân an tâm tư tưởng, tích cực cải tạo tiến bộ, sớm trở thành công dân lương thiện có ích cho xã hội. Đơn vị đã chủ động tham gia, tham mưu ủng hộ địa phương xóa đói, giảm nghèo, xây nhà tình nghĩa cho gia đình chính sách, nhận đỡ đầu trẻ em có hoàn cảnh khó khăn...
Với những thành tích đặc biệt xuất sắc, đơn vị đã được tặng thưởng: Huân chương chiến công hạng Ba (năm 1972): Huân chương chiến công hạng Nhì (các năm 1980, 2009, 2017); Kỷ niệm chương Hùng Vương (năm 2006); Huân chương lao động hạng Nhì (năm 1997); Huân chương bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất (năm 2013)…Nhiều năm đơn vị được Bộ Công an, Cục V26 và Tổng Cục VIII (nay là Cục C10) tặng cờ đơn vị dẫn đầu phong trào thi đua “Vì an ninh Tổ quốc” cấp cơ sở, danh hiệu “Đơn vị Quyết thắng”...
Thay mặt Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an, Thứ trưởng Lê Văn Tuyến ghi nhận, biểu dương và chúc mừng những chiến công, thành tích mà Trại giam Tân Lập đã đạt được. Thứ trưởng Lê Văn Tuyến đề nghị Đảng ủy, Ban Giám thị và tập thể cán bộ chiến sỹ Trại giam Tân Lập tập trung triển khai tổ chức thực hiện có hiệu quả Kế hoạch số 18 của Đảng ủy Công an Trung ương thực hiện Nghị quyết số 12 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh xây dựng lực lượng Công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới; đảm bảo tuyệt đối an toàn trại giam, không để xảy ra bị động, bất ngờ; nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả công tác quản lý, giáo dục cải tạo, thực hiện chế độ, chính sách đối với phạm nhân đúng quy định, quan tâm xây dựng môi trường lành mạnh, an toàn, nhân văn cho phạm nhân...
Thừa ủy quyền của Chủ tịch nước, Thứ trưởng Lê Văn Tuyến gắn Huân chương và trao bằng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba tặng Trại giam Tân Lập. Nhân dịp này, nhiều tập thể, cá nhân có thành tích trong phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc và phối hợp bảo vệ an ninh an toàn trại giam đã được nhận Bằng khen, Giấy khen của UBND tỉnh Phú Thọ, Bộ Công an và Cục Cảnh sát Quản lý trại giam, Cơ sở giáo dục bắt buộc, Trường giáo dưỡng.