Chế biến cá tra phi lê xuất khẩu tại nhà máy của Công ty CP Đầu tư phát triển đa quốc gia (Tập đoàn Sao Mai) tại khu công nghiệp Vàm Cống, huyện huyện Lấp Vò, tỉnh Đồng Tháp. Ảnh: Vũ Sinh/TTXVN
Tính đến hết tháng 5/2021, tổng giá trị xuất khẩu cá tra đạt hơn 600 triệu USD, tăng hơn 10% so với cùng kỳ năm 2020. Các thị trường nhập khẩu mạnh cá tra Việt Nam tăng nhanh trong thời gian này là Trung Quốc, Mỹ, Brazil và Thái Lan. Đơn cử như, tổng giá trị xuất khẩu cá tra sang Brazil đạt khoảng 27 triệu USD, Thái Lan 26 triệu USD với mức tăng lần lượt 38,7% và 8,5% so với cùng kỳ năm trước.
"Sự tăng trưởng xuất khẩu trở lại thị trường nhập khẩu cá tra lớn nhất ASEAN là Thái Lan là một tín hiệu tốt nhằm tăng giá trị xuất khẩu cá tra sang khu vực này trong quý tới", đại diện VASEP đánh giá.
Bên cạnh đó, thị trường Mỹ cũng tăng mạnh nhập khẩu cá tra Việt Nam kể từ đầu năm 2021. Trong tháng 5, giá trị xuất khẩu cá tra sang Mỹ tăng tới hơn 120% so với cùng kỳ năm trước, đạt hơn 35 triệu USD. Kể từ cuối năm 2020, lượng cá tra tồn kho tại Mỹ không còn nhiều. Sản lượng cá da trơn nội địa của nước này cũng sụt giảm. Do đó, ngay từ đầu năm, Mỹ đã tăng nhập khẩu cá tra đông lạnh trở lại.
Bên cạnh đó, thị trường Mỹ cũng tăng mạnh nhập khẩu cá tra Việt Nam kể từ đầu năm 2021.
Tổng trị giá xuất khẩu cá tra sang thị trường Hong Kong (Trung Quốc) đến cuối tháng 5 cũng đạt khoảng 146 triệu USD, chiếm gần 24% tổng trị giá xuất khẩu cá tra của Việt Nam. Thị trường này trở về vị trí dẫn đầu trong tốp các thị trường nhập khẩu cá tra lớn nhất của doanh nghiệp Việt Nam.
Biến động bởi dịch bệnh trong 2 năm qua tác động không nhỏ đến chiến lược bán hàng của doanh nghiệp thủy sản Việt Nam. Ngoài các yếu tố giảm giao thương do các chính sách giãn cách xã hội được thực hiện tại các nước, giá cước vận chuyển tăng cao và tình trạng thiếu container vận chuyển phục vụ hàng hoá xuất khẩu cũng chưa được giải quyết. Điều này buộc các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu thủy sản đồng lòng thay đổi chiến lược bán hàng để duy trì, giữ vững khách hàng, vượt qua khó khăn giai đoạn này.
Ông Trương Tiến Dũng, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Kinh doanh thủy hải sản Sài Gòn (APT) chia sẻ, xuất khẩu cá tra - basa và sản phẩm chế biến từ nguyên liệu cá da trơn trong 5 tháng đầu năm của APT tăng 10% so với cùng kỳ năm 2020. Để đạt kết quả này, APT phải chủ động trao đổi với khách hàng để sản xuất mặt hàng phù hợp với thị trường, thay vì chỉ chào bán sản phẩm doanh nghiệp đang sản xuất. Từ sự tư vấn của nhà nhập khẩu, APT nắm bắt được thị hiếu tiêu dùng mới mẻ của khách hàng thế giới, tăng cường sản phẩm chế biến mới như: khô cá, chả cá, các loại bánh có nhân là thịt cá… Từ đó, biên độ lợi nhuận tốt hơn so với trước đây.
Với những sản phẩm này, người tiêu dùng có thể dùng ngay hoặc cho vào lò vi sóng là ăn được. Không chỉ thị trường châu Á, khô cá tra - basa của APT còn được khách tại Hà Lan đặt hàng, chỉ chờ giấy phép bổ sung danh mục sản phẩm xuất khẩu theo quy định vì đây là sản phẩm mới.
Theo ông Ong Hàng Văn, Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần Thủy sản Trường Giang (Tp. Sa Đéc, tỉnh Đồng Tháp), trong bối cảnh dịch COVID-19, nhiều doanh nghiệp thủy sản đã thay đổi cách thức mua bán với đối tác. Thay vì bán giá CIF - giao hàng đến cảng nước nhập khẩu thì doanh nghiệp chuyển sang ký kết hợp đồng bán giá FOB - giao hàng tại cảng Việt Nam. Với phương thức này, việc vận chuyển sẽ do đối tác nhập khẩu lo hoàn toàn.
Ông Trương Đình Hòe, Tổng thư ký VASEP dự báo, xuất khẩu cá tra tiếp tục tăng trưởng tốt trong thời gian tới nhờ các nước nhập khẩu kiểm soát được dịch bệnh. Tuy nhiên, nguyên liệu để các nhà máy chế biến lại có nguy cơ thiếu do chu kỳ nuôi cá kéo dài từ 7-8 tháng, không thể tăng nhanh đột biến được. Hiện ngành cá tra có hơn 60% nguyên liệu được doanh nghiệp chủ động nuôi nên đã có kế hoạch dự liệu cho thị trường phục hồi trở lại.