Nhà máy lọc dầu Rosneft ở thị trấn Gubkinsky, phía Tây Siberia thuộc Nga. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo đài truyền hình CNN, phát biểu với các phóng viên tại Nhà Trắng ngày 15/10, Tổng thống Trump cho hay ông và Thủ tướng Modi đã có một cuộc trao đổi “thẳng thắn và mang tính xây dựng” liên quan đến vấn đề năng lượng và thương mại. “Ông ấy là bạn của tôi, chúng tôi có mối quan hệ tuyệt vời. Nhưng chúng ta không hài lòng khi ông ấy mua dầu từ Nga…”, ông Trump nói từ Phòng Bầu dục. “Thủ tướng Modi đã đảm bảo với tôi hôm nay rằng Ấn Độ sẽ không tiếp tục mua dầu của Nga. Đó là một bước tiến lớn. Bây giờ, chúng ta cần khiến Trung Quốc làm điều tương tự”, ông nhấn mạnh.
Tuyên bố của ông Trump nhanh chóng thu hút sự chú ý quốc tế, bởi Ấn Độ trong những năm gần đây đã trở thành một trong những khách hàng mua dầu lớn nhất của Nga, đặc biệt kể từ khi Moskva bị phương Tây áp đặt hàng loạt lệnh trừng phạt sau khi tiến hành chiến dịch quân sự tại Ukraine. Nguồn cung dầu giá rẻ từ Nga được xem là yếu tố quan trọng giúp Ấn Độ kiềm chế lạm phát trong nước và duy trì đà tăng trưởng của nền kinh tế hơn 1,4 tỷ dân.
Tuy nhiên, phản ứng từ New Delhi cho thấy sự thận trọng. Trong một tuyên bố ngày 16/10, Bộ Ngoại giao Ấn Độ khẳng định nước này vẫn ưu tiên bảo đảm an ninh năng lượng và giá cả ổn định, song không xác nhận tuyên bố của ông Trump. “Đảm bảo giá năng lượng ổn định và nguồn cung an toàn là hai mục tiêu song song trong chính sách năng lượng của chúng tôi. Điều đó bao gồm việc mở rộng và đa dạng hóa nguồn cung phù hợp với điều kiện thị trường,” tuyên bố nêu rõ. Bộ này cũng nhấn mạnh rằng Ấn Độ trong nhiều năm qua đã nỗ lực mở rộng nguồn nhập khẩu năng lượng, “tiến triển đều đặn trong thập kỷ qua”.
Tổng thống Trump nhiều lần chỉ trích việc Ấn Độ tiếp tục mua dầu thô của Nga, cho rằng điều này làm suy yếu hiệu quả của các biện pháp trừng phạt và khiến Washington phải áp dụng các biện pháp kinh tế cứng rắn hơn. Tháng 8 vừa qua, ông Trump đã công bố mức thuế bổ sung 25% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Ấn Độ, coi đây là biện pháp trừng phạt đối với việc New Delhi duy trì giao dịch dầu khí với Nga.
Theo Tổng thống Trump, nếu Ấn Độ chấm dứt hoàn toàn nhập khẩu dầu của Nga, điều đó sẽ góp phần “đẩy nhanh việc chấm dứt xung đột” tại Ukraine. “Nếu Ấn Độ không mua dầu, mọi việc sẽ dễ dàng hơn nhiều. Họ đã đảm bảo với tôi rằng họ sẽ không mua trong thời gian tới và có thể sẽ chỉ nối lại sau khi chiến tranh kết thúc", ông nói thêm.
Trong khi đó, giới phân tích nhận định việc Ấn Độ cắt giảm đáng kể nhập khẩu dầu từ Nga là khó khả thi trong ngắn hạn. Quốc gia Nam Á này hiện là nước tiêu thụ dầu lớn thứ ba thế giới, sau Mỹ và Trung Quốc, với nhu cầu năng lượng ngày càng tăng để đáp ứng tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh và dân số khổng lồ. Theo dự báo của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), Ấn Độ có thể vượt Trung Quốc để trở thành quốc gia tăng trưởng nhu cầu dầu nhanh nhất vào năm 2030.