Theo tờ SCMP, chuyến thăm hai ngày 25-26/7 tới Trung Quốc của Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Wendy Sherman đã kết thúc nhưng hai bên vẫn kiên quyết giữ vững quan điểm cứng rắn về các vấn đề gây chia rẽ.
Trung Quốc trao Mỹ danh sách giới hạn đỏ
Bà Wendy Sherman (giữa) trong hội đàm với Trung Quốc. Ảnh: AP
Trong cuộc gặp giữa Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Xie Feng và bà Sherman, phía Trung Quốc đã trao cho Mỹ một bản danh sách gồm một loạt vấn đề thuộc diện “giới hạn đỏ”, yêu cầu Mỹ hành động sửa sai để hàn gắn quan hệ tổn hại giữa hai nước.
Danh sách công việc phía Mỹ cần sửa sai gồm dỡ hạn chế thị thực (visa) của Mỹ đối với các đảng viên Đảng Cộng sản Trung Quốc cùng gia đình họ, bỏ hạn chế visa với sinh viên, lưu học sinh học tại Mỹ; bỏ trừng phạt nhằm vào quan chức, viên chức chính phủ và các cơ quan, bộ ngành Trung Quốc; dỡ rào cản nhằm vào các viện Khổng tử, công ty Trung Quốc; ngừng ngay việc trừng phạt, hạn chế truyền thông Trung Quốc tại Mỹ và cuối cùng là bỏ yêu cầu dẫn độ bà Mạnh Vãn Chu, Giám đốc tài chính của tập đoàn Huawei từ Canada về Mỹ.
Những quan ngại chủ chốt được Trung Quốc nêu ra trong trao đổi với bà Sherman gồm đối xử bất công của Mỹ đối với công dân Trung Quốc tại Mỹ, việc đe nẹt, uy hiếp đại sứ quán, cơ quan lãnh sự Trung Quốc ở Mỹ cũng như làn sóng bài người gốc Á, bài người Hoa, bạo lực nhằm vào người gốc Trung Quốc.
Trong cuộc họp, ông Xie cũng phản đối cách tiếp cận lẫn lộn của chính quyền Tổng thống Joe Biden khi một mặt tìm kiếm hợp tác trong một số lĩnh vực hạn chế, một mặt thì duy trì sức ép với Trung Quốc trên hầu hết mặt trận. Ông nói: “Mỹ không thể mong hợp tác trong mặt này và làm tổn hại lợi ích của Trung Quốc ở mặt khác. Điều này không hiệu quả”.
Ông Xie cho rằng quan hệ song phương sa lầy và gặp hậu quả nghiêm trọng vì lý do cơ bản là một số người ở Mỹ coi Trung Quốc là “kẻ thù tưởng tượng”.
Mỹ muốn cạnh tranh, không muốn xung đột
Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị (phải) tiếp Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Wendy Sherman tại Thiên Tân, Trung Quốc ngày 26/7/2021. Ảnh: AP
Về cuộc họp giữa bà Sherman và ông Vương Nghị, trên Twitter, bà Sherman cho biết đã nói với ông Vương Nghị về việc Mỹ cam kết cạnh tranh lành mạnh, bảo vệ quyền con người, giá trị dân chủ, tăng cường trật tự quốc tế dựa trên luật pháp có lợi cho tất cả. Bà Sherrman cũng nhấn mạnh cạnh tranh khốc liệt với Trung Quốc nhưng khẳng định Mỹ không muốn xung đột với nước này.
Trong bài đăng trên tài khoản Weibo tóm tắt về cuộc hội đàm giữa ông Vương Nghị và bà Sherman, đài truyền hình nhà nước Trung Quốc CCTV cho biết ông Vương Nghị đã đưa ra ba yêu cầu với phía Mỹ: Mỹ không được thách thức hay tìm cách thay đổi mô hình quản trị của Trung Quốc, Mỹ không được can thiệp vào quá trình phát triển của Trung Quốc, và Mỹ không được vi phạm chủ quyền của Trung Quốc.
Nhất trí duy trì liên lạc
Dù hai bên kiên quyết bảo vệ quan điểm nhưng trong các cuộc họp, các nhà ngoại giao vẫn giữ đủ hòa khí để hai bên có thể tiếp tục hội đàm trong tương lai. Cả hai bên đều nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì đường dây liên lạc mở, nhưng Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki cho biết chủ đề bàn về cuộc gặp thượng đỉnh giữa Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Joe Biden không được nhắc tới.
Phía Mỹ cho biết họ đã thảo luận các biện pháp để đặt ra các điều khoản quản lý có trách nhiệm quan hệ Mỹ-Trung. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price nói sau cuộc họp: “Thứ trưởng Xie Feng và Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đã thảo luận cởi mở, thẳng thắn với Thứ trưởng Sherman về một loạt vấn đề, cho thấy tầm quan trọng của việc duy trì đường dây liên lạc mở giữa hai nước”.
Các cuộc hội đàm là cuộc gặp cấp cao trực tiếp đầu tiên giữa Mỹ và Trung Quốc kể từ tháng 3 và đóng vai trò cần thiết trong sắp xếp cuộc gặp giữa Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ và Trung Quốc, thậm chí dọn đường cho cuộc gặp thượng đỉnh giữa hai lãnh đạo cấp cao nhất.
Chuyến thăm Trung Quốc của bà Sherman diễn ra sau nhiều vòng đàm phán về thể thức, trong đó Mỹ muốn tiếp cận các quan chức cấp cao Trung Quốc.
Ông Wu Xinbo, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Mỹ tại Đại học Phúc Đán, cho rằng các cuộc họp Mỹ-Trung tại Thiên Tân là cần thiết để hai bên nắm bắt được ý đồ của nhau khi họ hoạch định giai đoạn tiếp theo cho mối quan hệ này. Ông nói: “Cuộc họp với ông Xie cho phép Trung Quốc thể hiện quan điểm về các vấn đề chính với hy vọng chỉnh lại quan điểm của Mỹ về Trung Quốc, còn cuộc họp với ông Vương Nghị là cơ hội để thảo luận giai đoạn quan hệ Mỹ-Trung tiếp theo”.