Các toa tàu chở than ở Nga, tháng 9/2023. Ảnh: Sputnik
Điện Kremlin ngày 25/1 xác nhận rằng một tập đoàn của Nga sẽ được phép mua lại các công ty khai thác than trước đây thuộc sở hữu của nhà tài phiệt Ukraine Rinat Akhmetov. Tổng thống Vladimir Putin đã phê duyệt rằng hợp đồng đó phù hợp với các biện pháp chống trừng phạt hiện hành.
Theo thoả thuận, công ty cổ phần 'Giải pháp tốt nhất' của Nga sẽ mua lại 100% cổ phần của Don Anthracite và Obukhovsky Mine Management, hai công ty hoạt động tại Vùng Rostov, thuộc sở hữu của Fabcell Limited có trụ sở tại CH Síp.
Tổng thống Putin đã ký kết thoả thuận trên theo sắc lệnh tháng 8/2022 về “áp dụng các biện pháp kinh tế đặc biệt trong lĩnh vực tài chính, nhiên liệu và năng lượng liên quan đến các hành động không thân thiện của một số quốc gia nước ngoài và tổ chức quốc tế”.
Công ty cổ phần năng lượng DTEK của tỉ phú Akhmetov ban đầu mua lại hai doanh nghiệp này vào năm 2012 với giá 39 triệu USD. Tuy nhiên, đến năm 2021, DTEK thông báo rằng họ sẽ bán chúng để trả các khoản nợ mà họ nợ ngân hàng Sberbank của Nga. Theo tờ Kommersant (Nga), Don Anthracite và Obukhovsky Mine Management đã được bán vào tháng 8/2021 cho Valleyton Investments có trụ sở tại CH Síp với giá 230 triệu USD, trong khi khoản nợ tồn đọng của họ ước tính gần 447 triệu USD.
Tuy nhiên, vào tháng 9/2022, tài sản của tỉ phú Akhmetov ở Nga đã bị tịch thu vì tội “tài trợ cho khủng bố”, với cáo buộc của Moskva rằng tập đoàn SCM Holding của nhân vật này đang cung cấp số tiền đáng kể cho quân đội Ukraine. Một công ty khác có trụ sở tại CH Síp là Fabcell Limited bất ngờ xuất hiện vào thời điểm đó với tư cách là chủ sở hữu hợp pháp hai doanh nghiệp khai thác mỏ tại Nga của Akhmetov.
Vào tháng 6/2023, Fabcell giao quyền quản lý Don Anthracite và Obukhovsky Mine Management cho SBK Premier, trước đây là một bộ phận của Sberbank.
Công ty 'Giải pháp tốt nhất' được thành lập với tư cách là một công ty cổ phần kinh doanh nhỏ vào tháng 11/2022 và được Orion-1 Special Financial Company mua lại vào tháng 1/2023, dưới sự lãnh đạo của các giám đốc điều hành cấp cao Sberbank.
Akhmetov được coi là người giàu nhất Ukraine với tài sản 5,7 tỷ USD. Công ty SCM của ông là cổ đông lớn nhất của DTEK và đầu tư vào nhiều ngành công nghiệp khác nhau, từ năng lượng, vận tải đến khai thác mỏ, luyện kim, ngân hàng và tài chính. Ông Akhmetov cũng là chủ sở hữu câu lạc bộ bóng đá Shakhtar Donetsk, được đặt tên theo mỏ than.
Liên quan đến cuộc xung đột tại Ukraine, Nga đã triển khai bán đấu giá nhiều tài sản của các nhà tài phiệt Ukraine bị Moskva quốc hữu hoá. Cuối năm ngoái, chính quyền Nga tại Crimea đã tổ chức bán đấu giá các tài sản của các "nhân vật công chúng" Ukraine, như các doanh nhân Rinat Akhmetov, Igor Kolomoysky và Sergey Taruta, cựu Thủ tướng Ukraine Arseny Yatsenyuk, và Tổng thống đương nhiệm Zelensky, cùng những người khác.